HINDI IPINAGKAIT

Ikalawang Linggo ng Kuwaresma

Mk 9:2-10 (Gen 22:1-2, 9-13, 15-18 / Slm 115 / Rom 8:31-34)

Nang nagsisimula pa lang ang kasaysayan ng kaligtasan, merong pong sinapupunang walang-laman.  Bukod sa napakatanda na, baog po si Sarah na asawa ni Abraham.  Ngunit sa kabila po ng lahat, nanalig sila sa pangako ng Diyos na pagmumulan sila ng mga anak na sindami ng mga buhangin sa dalampasigan at mga butuin sa kalangitan.  Sapagkat laging tapat ang Diyos sa Kanyang salita, tinupad Niya ang Kanyang pangako sa mag-asawa: isinilang si Isaak.

“Halakhak” po ang literal na kahulugan ng “Isaak”.  Sabi po kasi ni Sarah sa Gen 21:6, “Pinahalakhak ako ng Diyos, at lahat ng makarinig nito ay makikihalakhak sa akin.”  Sino ba naman po kasi ang hindi mapahahalakhak sa balitang nagbuntis ang lolang mong baog?  Magkahalo pong tuwa at tawa ang mararamdaman mo, hindi ba?  Hindi lang po basta tawa, mapahahalakhak ka talaga!  Matunog na tawa.  Mataginting na tuwa.  Namimilipit ka na sa katatawa.  Naiiyak ka na sa tuwa.  Halakhak – iyan po ang Isaak.

Subalit bigla pong napalitan ng pighati ang halakhak ni Abraham.  At wala pong kaalam-alam si Sarah, sapagkat si Abraham lang ang kinausap ng Diyos.  Mas lalo na po si Isaak mismo, wala siyang kamuwang-muwang.  Sabi pa sa Gen 22:6, siya pa raw po ang nagpasan ng mga kahoy na panggatong.  Sino po ang gagatungan?  Siya: si Isaak.

Tila binabawi ng Diyos ang anak na ibinigay Niya sa mag-asawang buong-pusong nagtiwala sa Kanya.  Hindi po natin maubos-isipin kung bakit iyon gagawin ng Diyos: iniatas Niya kay Abraham na katayin niya mismo ang anak niyang si Isaak at gawing susunuging handog.  Paano po kaya iyon nakaya ni Abraham?  Nakakabaliw.  At parang baliw nga pong tumalima si Abraham.  Ito ang unang pagbasa nating ngayong Ikalawang Linggo ng Kuwaresma.

Noon pong nakaraang Linggo, sumama tayo kay Jesus sa ilang.  Ngayong ikalawa naman po, dinadala tayo ng Salita ng Diyos sa tuktok ng bundok.  Sa nakadadarang na kalangitan ng disyerto, noong nakaraang Linggo, ipininta ng Diyos ang pinakamaganda Niyang Bahaghari: si Jesus, ang Kanyang bugtong na Anak, tanda ng katapatan Niya sa atin.  Ngayon naman po, sa tuktok ng bundok, may hinihingi Siya sa atin: sakripisyo.  At ang ipinasasakripisyo Niya sa atin ay hindi iba kundi ang sarili natin mismo.  Sasama pa ba po ba kayo?  Noong nakaraang Linggo, sumama tayong lahat sa ilang.  Sa tuktok ng bundok ng pagsasakripisyo ng sarili, sasama pa rin po ba tayo?

Sa Bundok ng Moriah, inakay ni Abraham ang anak na isasakripisyo niya sa Diyos, mistulang maamong tupang inaakay sa katayan.  “Ama?” tanong ng anak sa kanya.  “Ano iyon, anak?” sagot ni Abraham sa bata.  “May dala po tayong apoy at kahoy,” sabi ng anak, “pero nasaan po ang tupang kakatayin para gawing susunuging handog?”  Ano po ang sagot ni Abraham?  Sa Gen 22:8, mababasa ang napakasakit na tugon ng ama: “Anak,” wika ni Abraham, “ang Diyos mismo ang magbibigay ng tupang kakatayin natin upang ihaing susunuging handog sa Kanya.”  Kung tutuusin, tutoo naman pong ang Diyos mismo ang nagbigay sa kanila ng kanilang ihahandog sa Kanya, hindi ba?  Kaloob ng Diyos kay Abraham at Sarah ang anak nilang si Isaak.  Ngunit ang ninanais na kaloob ng Diyos mula kay Abraham ay si Isaak din.

Bakit po ganun ang Diyos?  Minsan magbibigay, tapos babawiin din pala.  Minsan paghihintayin ka pa nang matagal, pero kapag nasa iyo na ang mabilis namang kukunin ulit.  Minsan hirap na hirap kang makamit sa panalangin, ‘yun pala, kapag nasagot na, ang dali-dali rin pong namang mawala.

Lahat po tayo ay may bundok ng Moriah, hindi ba?  Dito sinusubok ang paniniwala, pagtitiwala, at patalima natin sa Diyos ng ating pananampalataya.  Dito sinusukat kung hanggang saan tayo sasama sa Kanya, kung hanggang ano at sino ang handa tayong ipagkaloob sa Kanya, kung hanggang kailan natin Siya susundin at susundan.  Sa tanang buhay natin, makailang beses na rin po tayong umakyat ng bundok na ito.  Minsan, tayo po ang maghahandog ng mahal sa atin.  Minsan, pasan-pasan ang mga kahoy na panggatong, tayo pala ang ihahandog.

Subalit alam po nating hindi natuloy ang pagkatay at pagsunog kay Isaak.  Sabi nga po sa unang pagbasa natin ngayon, pinigil ng Diyos si Abraham sa pamamagitan ng isang anghel sapagkat nakita ng Diyos na walang siyang ipagkakait sa Kanya, maging ang kaisa-isa nitong Anak.  Kaya, sa halip, sa Gen 22:13, isang lalaking tupa ang inihain ni Abraham sa Diyos bilang susunuging handog, kapalit ni Isaak.

At ang Bundok ng Moriah ay nagmistulang Bundok ng Tabor.  Sa Bundok ng Tabor isinama ni Jesus sina Simon Pedro, Santiago, at Juan.  Sa tuktok ng Bundok ng Tabor, ayon sa Ebanghelyo ngayong araw na ito, samantalang nananalangin, nagbagong-anyo si Jesus at nakita ng tatlong alagad ang tunay Niyang kaluwalhatian bilang Bugtong na Anak ng Diyos.  Anupa’t ayaw na ngang bumaba ni Simon Pedro: “Guro,” sabi niya, “mabuti pa’y dumito na tayo.”

Ang Bundok ng Moriah sa ating buhay, na kung maaari lang ay huwag nang akyatin, na kung maaari sana ay iwasan o lampasan na lang, na kung maaari lang ay balewalain, ay maaari ring maging Bundok ng Tabor para sa atin.  Sa kahandaan nating bumitiw at magtaya para sa Diyos, pinagniningning po tayo ng ating pananalig sa Kanya at itinutulad kay Abraham, ang ama natin sa pananampalataya.  Sa katapatan ng ating pag-aalay ang sariling buhay para sa iba, pinagbabagong-anyo po tayo ng ating pag-ibig at higit na itinutulad kay Jesus, ang Anak na minamahal ng Diyos.

Hindi ipinagkait ni Abraham sa Diyos si Isaak na kanyang kaisa-isang anak.  Hindi rin naman po ipinagkait ng Diyos sa atin ang Kanyang Bugtong na Anak na si Jesus.  Tayo po, anong ipagkakait natin sa Diyos?  Ano po ba talaga ang ipinagkakait natin sa Kanya?

Mula sa Bundok ng Moriah, patungong Bundok ng Tabor, hahantong po ang paglalakbay na ito patungong Bundok ng Kalbaryo.  Sasama pa ba kayo?

KUWARESMA: PAGPAPATINGKAD SA BAHAGHARI

Ang Unang Linggo ng Kuwaresma

Mk 1:12-15 (Gn 9:8-15 / Slm 24 / 1 Pd 3:18-22)

Ngayong unang Linggo ng Kuwaresma, bago pa marinig ang Salita ng Diyos, ipinipinta na po nito ang isang napakagandang tanawin sa kulay lilang kalangitan ng Kuwaresma: isang bahaghari!

Matapos ang delubyo, nakipagtipan ang Diyos kay Noah – at sa pamamagitan ni Noah, sa lahat ng mga nilalang – na hindi na Niya muling wawasakin ang daigdig sa pamamagitan ng baha.  Bilang tanda ng tipang ito, animo’y gumuhit ang Diyos ng bahaghari sa kalangitan.  Kaya nga po, para sa isang Judyo, ang bahaghari ay higit pa sa pagiging bahaghari lang.  Ang bahaghari ay paalala na tinutupad ng Diyos ang Kanyang mga pangako.  Para sa atin, gayon din naman po ang dapat: ang tunay na kayamanan sa paanan ng bahaghari ay ang katapatan ng Diyos sa Kanyang salita.

Subalit ang bahaghari ay hindi po isang permanenteng nakikitang palamuti sa kalangitan.  Lumilitaw lamang po ito kapag may ulan.  Hindi rin po kada may ulan ay lumilitaw ito.  At maging rumaragasang bagyo man ang tigatik na ulan, magpapakita lamang ang bahaghari paghupa ng unos.  Ngunit hindi man natin makita ang bahaghari, naniniwala pa rin po tayong may bahaghari roon sa itaas, sa napakalawak na kalangitan, sapagkat nananalig tayo sa katapatan ng Diyos sa atin.

Pero kumusta naman po ang katapatan natin sa Diyos?  Tapat po ba tayo sa Kanya?  Kung paanong may bahaghari ang Diyos para sa atin, may bahaghari rin po ba tayo para sa Kanya?  Ang Kuwaresma ay natatanging panahon para patingkarin natin ang ating bahaghari para sa Diyos kung paanong higit Niyang pinalilitaw ang Kanyang bahaghari para sa atin matapos ang maraming mga nakaraang araw ng tag-ulan sa ating buhay.

Hindi po natin kayang pigilan ang ulan.  Hindi po natin kayang pahupain ang unos.  Hindi po natin kayang madaliin ang paglitaw ng bahaghari.  Ang tanging magagawa lang po natin ay ang umasang laging tutupdin ng Diyos ang Kanyang pangako.  Umaasa po tayo sapagkat sumasampalataya tayo sa Kanya.  At hindi pa po Niya tayo binibigo.

Hindi po ba, kapag nahaharap tayo sa matitinding pagsubok sa buhay, nasasabi nating binabagyo ang buhay natin?  Sa gitna ng mga paghihirap sa buhay, hindi po ba sumasalok tayo ng lakas mula sa ating matibay na paniniwalang batid ni Jesus ang pinagdaraanan natin hindi lamang dahil alam Niya ang lahat ng bagay kundi sapagkat Siya rin ay Emmanuel, ang “Diyos-Na-Sumasaatin”?  At hindi lang po batid ni Jesus ang ating pinagdaraanan; sinsamahan Niya rin tayong dumaan.  Mapagmalasakit si Jesus, hindi lang po maalam.  Ang pananampalataya po natin sa mapagmalasakit na presensya ng Panginoon ang nagpopondo sa pag-asa natin sa Kanya: “At batid nating sa lahat ng bagay ay pinagsisikapan ng Diyos ang ikabubuti ng mga sa Kanya ay nagmamahal, silang mga tinawag ayon sa Kanyang layon” (Rom 8:28).  Maaaring hindi tayo laging makakita ng bahaghari sa kalangitan, subalit batid po natin na laging merong bahagharing nakapinta sa ating puso sapagkat Siyang unang nagpalitaw noon sa kalangitan ay nananahan sa atin.  Isa po sa mga biyaya ng Kuwaresma ay ang hubugin ang ating kakayahang makamit muli ang kamalayan natin ng pagkamangha at pagtataka sa mapagmahal, malikhain, at mapanligtas na presensya ng dakilang Manlilikha ng bahaghari sa ating buhay.

Kung sinuman po ang sumulat ng Ebanghelyo ayon kay San Marko, tila nagpipinta siya ng bahaghari sa puso ng bawat inuusig na alagad ni Jesus sa Roma noon.  Nang taong 64 A.D., sinunog ni Emperador Nero ang lungsod ng emperyo, subalit ibinintang po niya ito sa mga Kristiyano.  Kaya, sumiklab po ang malawakang pag-uusig sa mga alagad ni Jesus.

Samantalang isang linggo raw pong nasunog ang Roma, halos tatlong siglo naman pong tumagal ang malawakang pag-uusig sa mga Kristiyano.  Hindi po mabilang ang mga alagad ni Jesus – mga bata at matatanda, mga lalaki at mga babae, mayayaman at mga dukha, ang dinakip, pinahirapan, pinagsamantalahan, pinahiya, binastos, binugbog, at pinatay – lahat sa ikaaaliw ng mga pagano.  Kung kaya’t ang mga Kristiyano noong mga panahong iyon sa Roma ay namumuhay po sa walang-humpay na pagkasindak.  Subalit ang pananamplataya nila sa Panginoon ay higit pa sa pagiging magiting.  Ang Ebanghelyo ni San Marko, ang unang nasulat na Ebanghelyo, ang isa sa mga nagpa-alab ng pananampalataya sa puso ng mga inuusig na Kristiyano, nagpatatag sa kanilang pag-asa kay Kristo, at nagpanatili ng kanilang pag-ibig na hindi lamang para sa kanilang mga kapanalig kundi para rin po sa umuusig sa kanila.

Sa kinatatayuan po natin ngayon sa napakahaba at nagpapatuloy na kasaysayan ng Santa Iglesiya, nakikini-kinita lang natin ang napakatinding ng tukso para sa mga Kristiyano noong panahon ng malawakang pag-uusig na isakompromiso ang kanilang pananampalataya sa Diyos, mag-alinlangan sa halip na umasa kay Jesus, at ipagpalit ang pagkamapagmalasakit sa kapwa para sa pagkamakasarili upang maligtas sa malagim at tiyak na kamatayan.  Marami sa kanila ang bumigay at tumalikod sa pananampalatayang Kristiyano, subalit higit pa pong marami ang hindi natinag at, sa pamamagitan ng tulong ng Diyos, ng pananalanging sama-sama, at ng pagdadamayan ng sambayanan, nakamit nila ang putong ng pagiging martir.  Masasabi pong noong mga panahong iyon ng malawakang pag-uusig sa mga Kristiyano, ang bahaghari ng Diyos ay higit na matingkad sa kalangitang pinapula ng dugo ng mga martir.

Sa kalangitan ng ating buhay, kailan po ba pinakamatingkad, pinakamaganda, pinakanapapahalagahan ang bahaghari ng Diyos?  At kailan naman po ba kailangang-kailangan, dalisay na dalisay, tutoong-tutoo ang bahaghari natin para sa Kanya?  Saan po ba madalas lumilitaw ang bahaghari ng Diyos para sa atin at ang bahaghari natin para sa Diyos?

Bihirang-bihira pong umulan sa ilang, subalit, ngayong araw na ito sa Ebanhelyo, iginuguhit ng Salita ng Diyos ang isang bahaghari sa nakadadarang na kalangitan ng disyerto.  Si Jesus ay sinubok ni Satanas, subalit Siya ay nagwagi.

Ang salin po sa Pilipino ng Ebanghelyo ngayong araw na ito ay gumagamit sa salitang “tinukso” sa halip na “sinubok”.  Sa aking palagay, hindi po tumpak ang pagkakasalin.  Sa orihinal na tekstong Griyego po kasi, peirazo ang ginagamit, at ang kahulugan po ng pierazo ay “sinubok” hindi “tinukso”.

May bersyon po ang mga Ebanghelyo ayon kay San Mateo at San Lukas ng narinig nating Ebanghelyo ngayon mula kay San Marko.  Subalit, kay San Mateo at San Lukas, ang diin po ay ang pagtukso ng demonyo kay Jesus para magkasala: inakit Siya ng demonyo subalit hindi bumigay si Jesus.  Sa Ebanghelyo po naman ayon kay San Marko, si Jesus ay sinubok ni Satanas.  In the Gospels according to Matthew and Luke, Jesus was tempted.  In Mark, Jesus was tested.

Yaon pa lamang pong katagang “Satanas” sa bersyon ni San Marko, sa halip na “demonyo” na siyang sa mga bersyon nila San Mateo at San Lukas, malinaw nang pahiwatig na si Jesus ay sinubok at hindi lamang tinukso.  Si Jesus ay  inusig ng “Kaaway”, ng “Kalaban”, siyang humahadlang sa pagtupad sa kalooban ng Diyos, sapagkat yaon nga po ang kahulugan ng katagang “Satanas”.  Samakatuwid, para kay San Marko, bago pa magpakita si Jesus sa publiko – mangaral at magkawanggawa – ang katapatan Niya sa Kanyang Ama, ang pasiya Niyang maging mapagtalimang Anak ng Diyos ay sinubok na.

Sa isang banda, inilalahad nila San Mateo at San Lukas na si Jesus ay tinukso rin tulad natin.  Sa kabilang banda naman po, isinasalaysay ni San Marko na si Jesus, tulad din natin muli, ay hindi rin ligtas sa mga pagsubok sa buhay.  Kung paanong tinukso si Jesus subalit hindi Siya nagkasala, gayundin naman po sinubok Siya at napatunayan talagang matatag.

Nilisan nga po ni Jesus ang ilang, subalit hinding-hindi naman Siya nilisan ni Satanas, sapagkat nagpatuloy ang panunubok ni Satanas sa katapatan ni Jesus sa Kanyang Ama maging anuman ang kapalit.  Halimbawa po, nang minsang makutuban ni Jesus na gusto na namang mag-“moment” nitong si Satanas, tinawag ni Jesus na “Satanas” si Simon Pedro sapagkat tinangka nitong ilihis si Jesus sa pagtupad sa Kanyang misyon.  Kung kaya’t, sa Mk 8:33, pinagalitan Niya si Simon Pedro at sinabi, “Lumayo ka sa Akin, Satanas!  Hindi mo iniisip ang mga bagay ukol sa Diyos, kundi ang mga bagay ukol sa mga tao.”

Hinarap po ni Jesus si Satanas at, sa bawat pagkakataon, tinalo Niya ito.  Ngunit wala pong lumilitaw na bahaghari kada matapos ang unos sa buhay ni Jesus.  Maging nang Siya po ay mamatay sa krus, ang lupa ay nayanig, ang kalangitan ay kumulog, subalit walang bahagharing lumitaw.  Ang pananalig ni Jesus sa pag-ibig ng Kanyang Ama – opo, tahimik, ngunit nananatili – ay higit na maningning, ginagapi nito ang kadiliman ng kasalanan at kamatayan.  Maging sa mistulang kawalan ng anumang hayag na tanda, nagtiwala si Jesus sa katapatan ng Kanyang Ama.  Siya po mismo, si Jesus, ang naging bagong tanda ng katapatan ng Diyos sa sankatauhan, ang bagong Bahaghari ng Diyos hindi lamang para sa mga Judyo kundi para sa lahat ng tao.  Dahil sa Kanyang magmuling-pagkabuhay, si Jesus ang walang-kasingandang Bahaghari ng buhay ng tao.  Nang isulat ng may-akda ng Ebanghelyo ayon kay San Marko ang kuwento ni Jesus, ipinipinta po niya ang Bahagharing iyon sa malagim na kalangitan ng malawakang pag-uusig sa mga Kristiyano sa Roma.  Si Jesus po ang Bahagharing iyon.  Ang Bahagharing iyon ay para rin po sa inyo at para rin sa akin.

Sa gitna ng mga pagsubok, hindi lamang mga tukso, huwag po tayong mawawalang ng lakas-ng-loob at huwag na huwag po tayong susuko sa pagkasindak at kawalang-pag-asa.  Harapin po natin ang Satanas sa buhay natin, maging sinuman o anuman ito, at, laging kaisa ni Jesus, magtagumpay tayo.  Maaaring walang bahagharing lilitaw sa kalangitan, subalit, sa ating puso, meron pong tiyak na laging nagniningning sapagkat sa puso natin nananahan si Kristo – ang Bahaghari ng Diyos.

Sa ikalawang pagbasa, itinatanghal po ni Simon Pedro ang nag-iisang Bahagharing hindi kayang ikukubli ng kahit na pinakamabagsik na unos: si Kristo Jesus.  Sa pamamagitan ng tubig ng Binyag, na paunang inilalarawan ng baha noong panahon ni Noah, napasa-ating puso ang “Bahagharing” ito.  Magningning nawa Siya.  Hayaan po natin Siyang magningning sa pamamagitan natin.  Pagningningin po natin Siya upang magbigay-patutoo sa katapan ng Diyos sa atin at ng katapatan natin sa Diyos.

Nang may mapagkumbaba at nagtitikang puso, pumasok po tayo nang lubusan sa diwa ng banal na panahon ng Kuwaresma: manalangin nang mabuti, magsakripisyo nang mabuti, magmalasakit nang mabuti.  At, tiyak, palilitawin ng Kuwaresma ang Bahaghari ng Diyos sa ating puso.

LENT: POLISHING THE RAINBOW

The First Sunday of Lent

Mk 1:12-15 (Gn 9:8-15 / Ps 25 / 1 Pt 3:18-22)

On this first Sunday of Lent, the Word of God, even before it speaks, already paints something beautiful across the purple sky of Lent: a rainbow!

After the great deluge, God made a covenant with Noah – and through Noah, with all living creatures – that never again would He destroy the earth through a flood.  As a sign of this covenant, God placed a bow in the heavens.  Thus, for a Jew, a rainbow is more than just a rainbow.  A rainbow is a reminder that God keeps His promises.  For us, the same should be true: the real pot of gold at the end of a rainbow is God’s fidelity to His word.

But a rainbow is not a permanent visible fixture in the sky.  It appears only after a rainfall.  Also, it does not always appear after every rain.  And even when the rainfall becomes a raging storm, a rainbow shows itself only after the tempest.  But we believe that a rainbow is up there, somewhere in the sky, because we have faith in God’s faithfulness.

But how about our fidelity to God?  Are we faithful to Him?  As God has a rainbow for us, do we have a rainbow for Him?  Lent is special time for us to polish our rainbow for God just as He makes His rainbow for us shine even brighter after the many rainy days in the past.

We cannot stop the rain.  We cannot calm the storm.  We cannot hasten a rainbow to appear.  All we can do is hope that God would always keep His promise.  We hope because we believe.  And we have not been disappointed yet.

Don’t we say that facing trials in life is going through life’s storms?  In the midst of life’s difficulties, don’t we draw strength from our conviction that Jesus knows what we are going through not only because He is all-knowing but also because He is Emmanuel, “God-With-Us”?  And Jesus does not only know; He also cares!  Yes, He does.  Our faith in the Lord’s caring presence funds our hope in Him: “And we know that in all things God works for the good of those who love Him, who have been called according to His purpose” (Rom 8:28).  We may not always see a rainbow in the sky, but we know that there is certainly one painted in our hearts because He who first painted it in the sky dwells in us.  One of the graces that Lent gives us is the recovery of our sense of awe and wonder at the loving, creative, and saving presence of the great “Rainbow-Maker” in our life.

Whoever wrote the Gospel according to Mark was actually “painting” a rainbow in the heart of every persecuted disciple of Jesus in Rome.  In the year 64 A.D., the Emperor Nero set the Imperial City on fire then blamed the Christians for it.  Thus, the widespread persecution of Christians began.

While Rome burnt for a week, the persecution of Christians lasted for almost three centuries.  Countless followers of Jesus, young and old alike, men and women, were arrested, tortured, humiliated, mutilated, violated, and killed – all to the entertainment of the unbelievers.  Hence, the Christians in Rome lived in constant fear.  Yet their faith in Jesus was more than heroic.  The Gospel of Mark, the first of the Gospels to have been written, kept the flame of faith in the hearts of the persecuted Christians, strengthening their hope in Christ and sustaining their charity not only for their fellow believers but for their persecutors as well.

Where we stand today in the long and continuing history of the Church, we can only imagine how indescribably strong the temptation for the Christians of that era to compromise their faith in God, to doubt rather than hope in Jesus, and to exchange charity for self-preservation in the face of horrific and sure death.  Many of them gave in and apostatized, but still even more remained steadfast and, by God’s aid and the support of one another, won the wreath of martyrdom.  One can say that in those days, God’s rainbow shone even more brightly against a sky turned scarlet by the blood of the martyrs.

In the skyline of our life, when is God’s rainbow the brightest, the most beautiful, the most appreciated?  And when is our rainbow for Him most needed, most pristine, most true?  Where do God’s rainbow and ours appear?

Very seldom does it rain in the wilderness, but today, in the Gospel, the Word of God also paints a rainbow across the scorching desert sky.  Jesus was tempted by Satan but He triumphed.

In the original Greek text of the Gospel according to Mark, the word used to mean that Jesus was tempted by Satan is peirazo.  Pierazo literally means “tested” as against “lured to sin”.  The Gospels of Matthew and Luke also narrate the story of Jesus’ temptation in the desert.  However, in Matthew and Luke, the meaning of Jesus being tempted by the devil is that He was enticed or seduced by the devil to sin.  In the Gospel of Mark, however, Jesus was tempted by Satan by testing Him.  Jesus was put to the test – subjected to trial, made to suffer – and not only tempted to commit sin.  In Pilipino, we may say that in Matthew’s and Luke’s story “si Jesus ay tinukso o inakit ng demonyo” but in Mark “si Jesus ay sinubok ni Satanas”.

The mere mention of “Satan”, in the version of Mark, rather than “devil”, as used by Matthew and Luke, strongly suggests that Jesus was attacked by “the Adversary”, by “the Enemy”, by the one who hinders us from fulfilling God’s will, for that is what the word “Satan” means.  This clearly shows that even before going public, the resolve of Jesus – the Innocent One – was put to the test.

As Matthew and Luke reports that Jesus was not exempted from temptations so does Mark narrate that Jesus was never spared from trials.  As Jesus was tempted to sin so was His fidelity to God tested.  Indeed He is like us in all things, except sin: He experienced both temptations and trials as we normally do.  And when Jesus departed from the desert, Satan never departed from Him, for Satan kept testing His resolution to be faithful to God at all cost.  Take for example, one instance, recognizing another moment of Satan testing His loyalty to God, Jesus called Simon Peter “Satan” because the latter tried to hinder Him from continuing unto fulfilling His mission.  In Mk 8:33, Jesus thus rebuked Simon Peter, saying “Get behind me, Satan!  You do not have in mind the concerns of God, but merely human concerns.”

Jesus faced Satan, and each time He did He won.  But no rainbow appeared after every storm that Jesus went through in His earthly life.  Even as He breathed His last on the cross, the earth shook, the heavens thundered, but dark clouds hid His Father’s bow.  Jesus’ faith in His Father’s love – silent, yes, but abiding – shone even more brightly, conquering the darkness of sin and death.  Even in the seeming absence of any visible sign, Jesus believed in His Father’s fidelity.  He Himself became the new sign of God’s faithfulness to humanity, God’s new Rainbow for every woman and man.  By His resurrection, Jesus became God’s most beautiful Rainbow ever.

When the author of Mark’s Gospel wrote the story of Jesus, he was painting that Rainbow, as it were, across the terrifying sky of the widespread persecution of Christians in Rome.  That Rainbow is Jesus.  That Rainbow is for us, too.  In the midst of trials, not only temptations, we must not lose heart and never give in to fear and despair.  Let us face whoever and whatever Satan is in our life and, with Jesus, let us win.  No rainbow may appear in the sky but, in our hearts, one certainly always shines because Jesus lives there.

Simon Peter, who once was called “Satan”, sings of his and our beautiful “Rainbow”, the brightest, most colorful, and the only “Rainbow” that shines even in the darkest storms: Jesus the Christ.  Having gone through the waters of Baptism, prefigured by the flood in the days of Noah, we carry this “Rainbow” in our hearts.  May It shine in us.  Let It shine through us.  Make It shine and give witness to God’s fidelity to us and our fidelity to Him.

With humble, contrite hearts, enter deeply into the spirit of this holy season: pray better, sacrifice better, and give better.  Then, surely, Lent will reveal God’s “Rainbow” in your heart.

ABO LANG BA ANG PINUNTA MO?

Miyerkules ng Abo

Mt 6:1-6, 16-18 (Jl 2:12-18 / Slm 51 / 2 Cor 5:20-6:2)

Abo?  Abo po ba ka n’yo?  Gusto po ninyo ng abo?  Mayamaya po, bibigyan ko kayong lahat ng abo.  Marami po kami n’yan.  Meron para sa lahat; walang mauubusan.

Abo?  Banal na abo po ba ka n’yo?  Abong binasbasan ang gusto ninyo?  Patapusin n’yo lang po akong mangaral at babasbasan ko ang mga abo bago ko ibigay sa inyo.

Abo?  Abong nagpapabanal po ba ka n’yo?  Abong nambabasbas ang hanap n’yo?  Ah, pasensya na po wala po kami n’yan.  Wala po dito n’yan.  Banal po ang mga abong ibibigay ko sa inyo pero hindi po iyon ang magpapabanal sa inyo.  Babasbasan ko po ang mga abo bago ko kayo bigyan pero hindi po kayo babasbasan ng mga abong iyon.

Ang mga abo pong ito ay hindi anting-anting.  Hindi po kayo nito ilalayo sa mga maligno ni sa demonyo.  Hindi po kayo ililigtas ng mga abong ito sa anumang karamdaman, panganib, at maging sa impiyerno.

Hindi po gamot ang mga abong ito.  Huwag po ninyo itong iinumin o kakainin.  Wala pong medicinal value ang mga abong ito.  Baka pa nga po magkasakit kayo kapag kinain o ininom ninyo ang mga abong ito.

Wala po sa mga abong ito ang kapatawaran ng mga kasalanan ninyo.  Hindi po sakramento ang pagtanggap ng mga abo ngayong araw na ito.  Kahit hindi po kayo magpalagay ng abo ngayong araw na ito, hindi po kayo nagkakasala.  Kahit nga po hindi kayo makapagsimba ngayong araw na ito, wala kayong nalabag.

Abo?  Abo po ba ka n’yo?  Banal na abo po ba ang gusto ninyo?  Abong binasbasan?

Pero mga abo lang po ba ang nasa isip n’yo ngayon?  Kaya po ba kayo naparito ay upang ma-abuhan?  Kung walang bigayan ng abo ngayong araw na ito, magsisimba pa rin po ba kayo?  Bakit po kapag Linggo hindi mapunu-puno ang simbahan natin pero ngayong simpleng araw ng Miyerkules, may lagayan lang ng abo, nagsisiksikan tayo?  Yung iba, nag-uunahan pa.  At meron ding pagkatanggap sa abo, aalis na nang hindi tinatapos ang Banal na Misa: tumanggap ng abo pero hindi tumanggap ng Banal na Komunyon, excited sa abo pero bale-wala si Jesus.

Ang pagtanggap po natin ng mga abo ngayong araw na ito ay simbolo lamang.  Tanda po ito ng ating pagsisisi sa ating mga kasalanan at pagbabalik-loob sa Diyos.

Sa Lumang Tipan, kapag ang isang tao ay sukdulang nagtitika sa masama niyang ginawa, siya ay nag-aayuno, nananangis, at nagluluksa.  Ganito nga po ang pahayag ng Panginoon sa pamamagitan ni Propeta Joel sa unang pagbasa ngayong araw na ito.  Tinatawag ng Diyos ang Kanyang Bayan na magbalik-loob na sa Kanya nang buong puso, at ang pag-aayuno, pananangis, at pagluluksa raw ang pahiwatig ng disin sana’y hindi nakikitang pagsisisi ng pusong nagkasala.

Ang ilan din po sa Lumang Tipan, kapag humihingi ng tawad sa Diyos, naglalagay ng abo sa ulo, gaya halimbawa ni Haring David.  Nakiapid si Haring David kay Bathseba.  Sa kabila ng marami na niyang mga asawa, kinuha pa niya ang nag-iisang maybahay ni Urias, isang kawal na napakatapat sa kanya.  Nang magkabunga ang pakiki-apid ni Haring David kay Bathseba, siya po mismo ang umisip, gumawa, at nag-utos ng paraan para si Urias ay walang-kalaban-labang mapatay ng kanilang mga kaaway.  Sa pamamagitan po ni Propeta Nathan, ipinaunawa ng Diyos na napakasama talaga ng kanyang ginawa.  Nang matauhan si Haring David sa kanyang napakalaking pagkakamali, taus-puso po siyang nagsisi, at, tulad ng panawagan ng Panginoon sa unang pagbasa sa pamamagitan ni Propeta Joel, siya ay nag-ayuno, nanangis, at nagluksa.  Nagsuot ng damit-basahan, naglagay si Haring David ng abo sa kanyang ulo, at binigkas ang panalangin ng pagsisisi na siyang salmo po natin ngayong araw na ito.  Ang ikalimampu’t isang Salmo, ang paghingi ng tawad sa Diyos ni Haring David:

Akó’y kaawaan, O mahál kong D’yós,

Sang-ayon sa iyóng kagandahang loób;

Mga kasalanan ko’y iyóng pawiin,

Ayon din sa iyóng pag-ibig sa akin!

Linisin mo sana ang aking karumhán

At ipatawad mo yaring kasalanan!

Ang pagsalansang ko ay kinikilala,

Laging nasa isip ko at alaala.

Sa iyó lang akó nagkasalang tunáy,

At ang nagawâ ko’y di mo nagustuhán,

Kayâ may mat’wid ka na ako’y hatulan.

Marapat na akó’y iyóng parusahan,

Akó’y masamâ na buhat nang iluwál,

Makasalanan na nang akó’y isilang.

Nais mo sa aki’y isang pusong tapát, 

Puspusin mo akó ng dunong mong wagás. 

Akó ay linisin, sala ko’y hugasan

At akó’y puputi nang waláng kapantáy.

Sa galák at tuwâ akó ay puspusin,

At mulíng babalik ang galák sa akin.

Ang kasalanan ko’y iyó nang limutin,

Lahát kong nagawang masamá’y pawiin.

Isáng pusong tapát sa aki’y likhain,

Bigyán mo, O D’yós, ng bagong damdamin.

Sa iyóng harapán h’wag akóng alisín,

Ang Espiritu mo ang papaghariin.

Ang galák na dulot ng ‘yong pagliligtás.

Kung magkagayon na, aking tuturuang

Sa iyó lumapit ang makasalanan. 

Ang abo ay tanda ng pagsisi sa kasalanan at pagbabalik-loob sa Diyos.  Samakatuwid po, ang kapatawaran ng Diyos at ang pakikipagkasundo sa Kanya ang nagpapabanal, hindi ang abo.  Opo, kahit pa ang mga abo mismo ay binasbasan.

Nagsisisi po ba tayo sa ating mga kasalanan?  Kailangan po nating aminin ito sa Diyos at sa Kanyang Bayan.  Ang Santa Iglesiya na binubuo ng lahat ng mga binyagan ang siyang Bayan ng Diyos.  Mangumpisal po tayo nang diretso sa Diyos hanggang gusto natin – at dapat lamang na humingi nga tayo ng tawad sa Diyos – pero hindi pa rin po kumpleto kung hindi tayo nangungumpisal sa Bayan Niya.  Ang mga pari ang kinatawan ng Bayan ng Diyos na pinagkatiwalaan ng Panginoong Jesus ng kapangyarihang magpatawad ng mga kasalanan hindi lamang sa ngalan ng Diyos kundi sa ngalan din ng Kanyang Bayan.

Magbalik-loob po tayo sa Diyos at sa Kanyang Bayan.  Ang pagsisisi sa mga kasalanan ay huwad kung mananatili naman tayong malayo sa Diyos, humihiwalay sa Kanyang Bayan, nagsasarili, nagkukulong, nakasentro pa rin sa sarili, makasarili.  Kaya nga po “pagbabalik-loob” kasi, una, may nilayuan tayo, may iniwan tayo, may nilayasan tayo, may tinakbuhan tayo, may pinabayaan tayo – ang Diyos at ang isa’t isa, at, ikalawa, sa kaloob-looban po nagsisimula ang pagbabalik na ito – pagninilay, pananalangin, pagpapasiyang magbagong-buhay na tungo sa pagiging higit na kawangis ng Diyos at mabuting kasapi ng Santa Iglesiya, ang katawang mistiko ni Kristo.

Gusto n’yo po ng abo?  Gusto n’yo ng banal na abo?  Gusto n’yo po ng abong binasbasan?  Eh, ang Diyos po, ano ba ang gusto N’ya mula sa inyo at para sa inyo?

Gusto ng Diyos ang puso ninyo.  Hinihiling po Niyang mapasa-Kanya ang puso ninyo.  Nais Niyang hilumin, patawarin, at buuing muli ang puso ninyo upang doon ay makapanahan at maghari Siya.  Gusto ng Diyos na makipagkasundo na kayo sa Kanya.  Gustung-gusto rin Niyang magkasundo-sundo na po kayo.  Nais Niyang magpatawaran kayo kung paanong gustung-gusto Niya kayong patawarin at sabik na sabik na Siyang kayo ay yakapin.  Gusto ng Diyos na matupad sa inyo ang pahayag ni San Pablo Apostol sa ikalawang pagbasa ngayong araw na ito: maging mga sugo sa pangalan ni Kristo, mga sugo ng pakikipagkasundo sa Diyos.

Wala pong saysay ang pagtanggap ninyo ng mga abo sa Banal na Misang ito kung magbibingi-bingihan at magbubulag-bulagan pa rin kayo sa gusto ng Diyos mula sa inyo at para sa inyo.  Ano po ang sinasagisag ng abong tinanggap natin kung wala naman tayong pagsisisi at pagbabalik-loob?  Sa tulong po ng mataimtim na pananalangin, nakapagbibigay-buhay na pagsasakripisyo, at mapagkumbabang pagkakawanggawa, patunayan po natin na ang mga abong tatanggapin natin ngayon, bilang hudyat ng simula ng banal na panahon ng Kuwaresma, ay tunay na tanda ng ating pagtitika at pakikipagkasundo sa Diyos at kapwa.

Hindi ko po ilalagay sa noo ninyo ang abong gustung-gusto ninyo.  Sa halip, ibubudbod ko po ito sa inyong bumbunan.  Palibhasa, sa Ebanghelyo ngayong araw na ito, pinaaalalahanan na po tayo ni Jesus na panatilihing lihim at lingid sa kamalayan ng ating kapwa ang mga gawain natin ng kabanalan at kabutihan.  Hindi na po kailangan pang makita ng mundo na may abo tayo sa noo.  Sapat nang makita ito ng Diyos.

Kung may magreklamo, malamang po abo lang ang pinunta niya rito.