MULA SA BUKOD NA PINAGPALANG SINAPUPUNAN: BAGONG TAON O BAGONG TAO?

Dakilang Kapistahan ni Maria, Ang Ina ng Diyos
Lk 2:16-21

Sa kuwento ng ating kaligtasan, na mababasa natin sa Banal na Bibliya, napakaraming mga sinapupunang dapat sana ay may laman ngunit wala at mga dapat sana ay wala ngunit may laman – ang lahat sa pamamagitan ng Diyos, ang lahat para sa ating katubusan. Ang kuwento ng pananamapalataya sa iisang Diyos, na ipinahiwatig sa buong-buong pagtalima ni Abraham sa Kanyang kalooban, ay nagsisimula na sa isang sinapupunang walang laman. Sa kanilang katandaan ng kanyang asawang si Sarah, hindi na kataka-taka ang sinapupunang walang laman. Pero hindi talaga katandaan ang problema nila Abraham at Sarah kundi ang kabaugan ni misis. Heto ang kagulat-gulat pa: sa kabila ng lahat, umaasa pa ang mag-asa na magkakaroon sila ng sarili nilang anak. Pinaniwala sila ng pangako ng Diyos na posible iyon. Umasa sila kahit wala nang kapag-a-pag-asa, at marahil ang pag-asa pa nga nilang iyon ang nagpapahaba sa kanilang buhay.

Isang araw, may dumating na tatlong bisita. Mga tagapaghatid sila ng napakahalagang balitang tumutupad ang Diyos sa Kanyang panagko: magbubuntis na si Sarah – sa kabila ng kanyang katandaan at kabaugan – sapagkat dadalwin siya ng Diyos sa isang natatanging paraan. Bagamat ang kausap ng mga mahiwagang panauhin ay si Abraham, nakikinig pala si Sarah sa likod ng pinto. At natawa siya. Ang tugon sa balitang napakatagal hinintay ay halakhak.

Halakhak nga ang magandang tugon sa katuparan ng pangako ng Diyos: ang mag-asawa ay magkakaroon ng anak hindi dahil dapat magka-anak o sa pamamagitan ng malikhaing medesina, kundi dahil sa kakayahan ng Diyos na gawing posible ang imposible para sa tao. Hindi ba pagbibiro iyon ng langit? At nasakyan ni Sarah ang biro: nagdalantao nga siya at isinilang ang pangako ng Diyos. Hindi nakapagtatakang “Isaac” ang ipinangalan sa sanggol; ang ibig sabihin kasi ng “Isaac” sa Hebreo ay “halakhak”. Nagkalaman ang pangako, nakita sa anyo ng isang sanggol, at humalakhak sila sa malaking kagalakan.

Tunay ngang malaking kagalakan na dinalawa ng Diyos ang Kanyang bayan – na kung wala Siya, ang mga mahalagang pamilya ni Abraham, Isaac, at Jacob ay hindi sana napasimulan. Ang Diyos ang nagpasimula sa kanila sa kabila ng tila katapusan na ng kanilang lahi. Walang imposible sa Diyos.

Sa simula rin ng Bagong Tipan ay ang kuwento ng isang sinapupunang walang laman. Sa bungad ng mga ebanghelyo ni San Mateo at San Lukas, ipinagdiriwang ang pagdalaw ng Diyos sa Kanyang bayan sa pamamagitan ng kapanganakan ni Jesus. Isang dalagitang Judyo, ang ngalan ay Maria, ang hinirang na maging ina ng Anak ng Diyos. Tahimik ang mga ebanghelyo kung si Maria, gaya ni Sarah, ay nangangarap at nagdarasal ding magkaroon ng sariling anak. Wala ring sinasabing si Maria, katulad ni Sarah, ay matanda na at baog. Sa halip ang pahiwatig ng mga ebanghelyo ay isang dalagitang birhen is Maria. Subalit kung paanong ang katandaan at kabaugan ay hindi hadlang para matupad ang plano ng Diyos, mas lalo naman ang kabataan at pagkabirhen. Wala ngang imposible sa Diyos, di ba?

Ngunit napakahalaga ng pagiging birhen ni Maria dahil itinutuon nito ang ating pansin sa katotohanan tungkol sa kanyang sanggol. Hindi ideya ni Maria ang magbuntis; ideya iyon ng Diyos. Hindi niya kagagawan ang pagkakaroon ng anak; kagagawan iyon ng Diyos. Napakamakatang ipinahahayag ito ni San Juan sa kanyang ebanghelyo: si Jesus ay isinilang “hindi sa pamamagitan ng makataong angkan o pita ng laman o kagagawan ng taong sinuman kundi ng Diyos mismo (1:13). Ang pagiging ina ni Jesus ay hindi isang bagay na iniayos ni Maria para sa kanyang sarili; ang Diyos ang nag-ayos niyon. Ang Niño Jesus ay dumating hindi bilang tugon sa pagnanais o panalangin ni Maria para sa sarili niya, kundi bilang simula ng pinagpanibagong paglilikha ng Diyos. Maaaring sumang-ayon o hindi si Maria sa paghirang ng Diyos sa kanya. At puwedeng-puwede nga siyang humindi. Pero umoo siya, kaya ngayong unang araw ng bagong taon, ipinagdiriwang natin ang pagsang-ayong iyon ni Maria na maging ina ni Jesus. Yayamang sa iisang persona ni Jesus ay nagtatalaban ang kalikasan ng tunay na pagka-Diyos at kalikasan ng tunay na pagkato, si Mariang nagluwal kay Jesus sa mundo ay tumpak lamang kilalaning “Ina ng Diyos”. Gayunpaman, malinaw na hindi nagmula kay Maria ang pagka-Diyos ni Jesus, subalit hindi maaaring hatiin ang persona ni Jesus, kaya’t ang isinilang ni Maria ay ang Diyos mismo.

Sa pagiging ina ni Jesus, si Maria ay tulad din ng sinumang ina – inaruga ang dinadala sa kanyang sinapupunan hanggang sa ito ay kanyang mailuwal. Isang bagong tao ang nabubuo sa sinapupunan ng ina, subalit hindi maaaring itago ng ina ang anak na nasa kanyang katawan. Ang ibig sabihin ng pagiging ina ay hindi lamang pagkakaroon ng sanggol, kundi pagpapaubaya rin ng sanggol. Ang panganganak ay hindi pagkapit; ito ay pagbitiw upang ang bagong buhay ay magkaroon ng nararapat niyang lugar sa mundo. Ang pagsilang ay masakit na paghihiwalay.

At batid ng bawat ina na ang panganganak ay una pa lang sa maraming mga pagkakataong kakailanganin ng ina na pakawalan ang kanyang anak. Ang anak ay hindi pagmamay-ari ng kanyang ina. Laging dumarating ang sandali kung kailan hindi lamang dapat itaguyod ng ina ang pananatili ng anak, kundi pati na rin ang paglisan nito. Kailangang pagkatiwalaan ng ina ang kanyang anak na bumuo ng sarili nito buhay sa sarili nitong paraan.

Kailangan ding gawin iyon ni Maria – hindi lamang ang alagaan si Jesus sa Kanyang paglaki, kundi, sa kalaunan, pabayaan Siyang umalis at tahakin ang daan upang harapin ang Kanyang tadhana. Si Jesus ay anak ni Maria. Siya ay kanya, ngunit hindi niya Siya pagmamay-ari. Si Jesus ay para kay Maria, pero para rin Siya sa lahat. Kailangang gawin ni Maria ang una nang ginawa ng Ama – ipaubaya ang Kanyang pinakamamahal na bugtong na Anak. At gayon nga ang ginagawa ni Maria: hindi niya kinipkipkip si Jesus para sa sarili niya, bagkus ibinibigay niya Siya sa atin. Ngayon naman ay hinihingi ni Maria na gawin ang kanyang ginagawa: ibahagi si Jesus sa bawat-taong nakasasalamuha natin.

Ang simula ng bagong taon, para sa ating mga Katoliko, ay Dakilang Kapistahan ni Maria, ang Ina ng Diyos. At dahil diyan, may nagtext: “Pakibati ninyo ang nanay Kong si Maria. Sabihin ninyo sa kanya, ‘Congratulations!’ Palakpakan.” May nagtext ulit – si Bro. pa rin: “Ngayon naman, pakibati ninyo ang isa’t isa ng Maligayang Bagong Taon! Pagkatapos, tanungin ninyo ang inyong kani-kaniyang sarili, ‘Ano nga ba ang bago sa taong ito para sa inyo?’”

Oo nga po, ano nga ba ang bago, para sa atin, ngayong taong ito? Ang petsa lang ba? Kung petsa, e bukas luma na iyon. Ang ingay lang ba? Pero pagkatapos ng pag-iingay, tahimik na ulit ang lahat – marami pa sa lahat na iyon ang kulang-kulang na ang katawan dahil naputukan o inaasma dahil sa usok. Ano ang bago sa taong ito para sa iyo na puwede mong masabing bagung-bago talaga?

Ang puwede lang maging tutoong bagung-bago sa inyo at sa akin ay ang pagkakaroon ng bagong pagkatao. At si Maria ang halimbawang dapat nating higit na tularan simula sa araw na ito.

Una. Katulad ni Maria, kailangang laging nasa sa atin si Jesus. Sa lahat ng ating iisipin, sasabihin, at gagawin, lagi nawang naroroon si Jesus. Panatilihin nating buhay sa ating kamalayan na nasa sa atin si Jesus.

Ikalawa. Gaya ni Maria, kailangan din nating “pagyamanin ang lahat ng mga bagay-bagay at pagnilayan sila sa ating puso.” Hindi palaging nagsasalita si Maria. Hindi rin siya palaging abala at ni hindi naging aligaga. Sa halip, palagi siyang nagninilay upang marinig, makita, at makilatis ang kalooban ng Diyos. Ganito, halimbawa, ang ginawa ni Maria nang bisitahin sila ng mga pastol, nang sabihin sa kanya ng matandang Simeon ang tadhana nilang mag-ina, at nang hindi niya maunawaan ang isinagot sa kanya ng matagpuan ang anak na nagpaiwan sa Templo nang hindi nagpapaalam. Sinabi nga ni San Agustin, “Si Maria ay bukod na pinagpala dahil bago pa niya ipinaglihi ang Salita sa kanyang sinapupunan, ipinaglihi na muna niya Ito sa kanyang puso.”

Ikatlo. Katulad ni Maria, kailangang ibahagi natin si Jesus sa lahat. Si Jesus ay para sa atin ngunit hindi natin Siya pagmamay-ari. Hindi Siya dapat itinatago, ipinagkakait, sinasarili; bagkus, si Jesus ay inilalantad, ibinabahagi, ipinadarama.

Kapag ganito ang ating gagawin, talagang bagong-bagong hindi lamang ang taon kundi tayo mismo. Mula sa bukod na pinagpalang sinapupunan ng Mahal na Inang Maria isinisilang hindi ang bagong taon kundi ang bagong tao.

Maligayang bagong TAO kayo!

ANG MAG-ANAK NIYA

Kapistahan ng Banal na Mag-anak ni Jesus, Maria, at Jose
Lk 2:41-52

Ngayon ay Kapistahan ng Banal na Mag-anak. Hindi lamang ito pista nila Jesus, Maria, at Jose. Kapistahan natin ito.

Kung paanong mahirap para sa kapanahunan ni Jesus na akalaing Siya ay Diyos, siya naman pong madali nating malimutang si Jesus ay taong-tao rin bagamat tanggap na nating Siya ay Diyos na tutoo. Si Jesus ay pinalaki bilang isang banal na masunurin sa batas ng mga Judyo. Judyo ang Kanyang lahi at Judaismo naman ang Kanyang relihiyon. Ang mga Salmo ang pangunahin Niyang mga panalangin at hinubog Siya ng Kanyang relihiyon batay sa makasaysayang karanasan ng Kanyang bayang Israel – ang kasaysayang mababasa natin sa Lumang Tipan.

Si Jesus ay hindi taga-ibang planeta na bigla na lang lumagpak sa langit. Isinilang Siya ni Maria na siyang nagpalaki sa Kanya , kasama ni Jose. At gaya ng mabuting Judyo, namuhay Siya tulad ng isang butihing Judyong anak na lalaki. Mula sa Kanyang mga magulang, una Niyang naranasan ang mahalin, hawakan, pakinggan, at arugain. Naging bahagi Siya hindi lamang ng Kanyang maliit na pamilya, kundi ng malawak na mag-anak na Judyo rin. At sa malawak na mag-anak na Judyong ito, kabilang ang bawat uri ng pagkakaugnay gaano man kalayo na. Malaon pa, katulad ng sa bawat pamilya, sinasabi sa atin ng ebanghelyo na si Jesus ay may mga kamag-anak at mga kapitbahay ding hindi kanais-nais.

Sa mga pangaral Niya at mapagmalasakit na pagdamay sa kapwa-tao, noong Siya ay nasa hustong edad na, ipangangaral Niya ang salita ng Diyos. Pero sa kalaunan pa iyon. Habang lumalaki, minana Niya ang salita mula sa kanilang tradisyon, gayun na rin ang manalangin ayon sa tradisyong Judeiko, ipagdiwang ang mga kostumbre ng kanyang mga kababayan, at galangin ang mga dakilang kapistahan ng Kanyang relihiyong Judaismo. Hindi ba, sa ating ebanghelyo ngayong Kapistahan ng Banal na Mag-anak kaya nagpunta sa Templo sina Jesus, Maria, at Jose ay para ipangilin ang pista ng Paskuwa? At ang sabi pa ni San Lukas, gayon nga ang kanilang ugali. Lumaki si Jesus nang isinasabuhay ang mga tradisyon ng Kanyang pagka-Judyo. Sa madaling sabi, nakabilang Siya.

Batay sa ating karanasan, habang lumalaki ang mga anak, ang kanilang pamilya ay parang isang punong pinagkakapitan nila samantalang sila ay nagsisipagsanga. Hindi mapipigilan ang kanilang pagsanga; ayaw nilang maging mga tagapagmana lang ng tradisyong kinagisnan; gusto nilang umukit ng sariling marka sa kasaysayan ng kanilang angkan. Unti-unti silang nagkakaroon ng mga sariling simulain. Minsan, bagamat alam ng mga magulang na mangyayari ang lahat ng ito, nahihirapan pa rin silang unawain at tanggapin ang landas na pinagpasiyahang tahakin ng kanilang mga anak. Bakit kaya si Junjun na topnatcher sa bar ay tinalikuran ang matagumpay na karera sa abogasiya at pumasok ng seminaryo para magpari? Si Mary Joy na kumikita nang limpak-limpak na salapi sa isang multinational company ay biglang nagbitiw sa trabaho at sumapi sa isang non-government organization sa tumutulong sa maliliit na kooperatiba. Samantalang karamihan sa mga kabataan kasalukuyan ay nais kumita ng dolyar, bakit kaya sa College of Music papasok itong si Adrian, e walang pera roon? Kailangang matutunan ng lahat ng mga magulang na ang kanilang mga anak ay hindi maliliit na rebulto nila. Hindi sila projection ng kanilang mga magulang. Bagamat hindi sila ibang tao, ang mga anak ay ibang tao pa rin.

Ganyan din sa buhay ni Jesus. Nang simulan Niyang tukuyin at buuin ang Kanyang sariling mga pagpapahalaga sa buhay at ipangaral ang Kanyang sariling pananaw, natagpuan ni Jesus na Siya ay katunggali ng sarili Niyang tradisyong relihiyoso. Kaya nga, hindi miminsang narinig natin si Jesus sa ebanghelyo na ganito ang hirit: “Narinig ninyong sinabi sa inyo...ngunit sinasabi Ko sa inyo.” Isipin n’yo na lang ang laking gulat ng maraming mga Pariseo, mga eskriba, at matatanda ng bayan nang makita nilang nilalabag ni Jesus ang batas at hinihikayat pa ang Kanyang mga alagad na gayon din ang gawin: ang paghuhugas ng kamay bago kumain, ang pamamahinga sa araw ng Shabbat, ang pakikisalamuha sa mga itinuturing na patapon ng lipunan, at marami pang iba. Bakit nga ba hindi na lang manatili itong si Jesus sa mga hangganan ng Kaniyang sariling tradisyong relihiyoso?

Para sa mga kapitbahay, mga kababayan, at mga kababata Niya, si Jesus ay walang iba kundi ang anak ng karpintero. Maging mga kamag-anak ni Jesus ay aakalaing si Jesus ay na buuang na. Tila kahihiyan pa nga ang sasapitin nila, kung kaya’t may kuwento sa ebanghelyong pinipilit nang iuwi si Jesus ng Kanyang mga kamag-anak. Pero, hindi baliw si Jesus at higit pa Siya sa pagiging anak ng karpintero. May ibang pinagmumulan si Jesus sa Kanyang pagpili sa kakaibang pamumuhay.

Kakailangang harapin ni Jesus ang hidwaan sa pagitan ng magkatungaling katapatan: katapatan sa Kanyang kinamulatang tradisyon laban sa katapatan sa kalooban ng Kanyang Ama. Hahatakin si Jesus sa magkabilang direksyon: sa isang banda ay ang landas ng pagtupad sa tradisyon at sa kabila naman ay ang landas ng pagtalima sa Diyos.

Ang hidwaang iyon ay nababanaagan na sa ebanghelyo ngayong araw na ito nang si Jesus – labindalawang taong gulang pa lang – ay mas pinili ang kaabalahan ng Kanyang Ama kaysa manatiling kasamang naglalakbay pauwi ng Kanyang pamilya. Nang ipaliwanag kay Maria at Jose ang pagpiling iyon, bulong ni San Lukas ay hindi raw nila naunawaan ang sinasabi ni Jesus. Pero babalik ang hidwaang ito. At sa ngayon, sapat na munang pinagaan ni San Lukas ang tagpo sa pamamagitan ng pagsabing si Jesus ay namuhay sa ilalim ng poder ng Kanyang mga magulang na si Maria at Jose, at sa gayon ay lumago Siya sa karungan at dangal.

Sa gitna ng buhay-pamilya para kay Jesus ay isang hindi mapapalitang personalidad: ang Diyos na Ama Niyang tunay. Ang Diyos Ama rin ang nasa sentro ng hayagang pagmiministeryo ni Jesus. Ang Kanyang napakatalik na kaugnayan sa Diyos Ama ang pinakamahalaga sa Kanyang buhay. Sa kasukdulan, ang kaugnayan Niyang ito ang nagbibigay-direksyon at nagtataguyod sa Kanya; at, higit sa lahat, sa sandali ng Kanyang paghihirap at kamatayan, ang ugnayang ito pa rin ang magpapalakas sa Kanya at magkakaloob ng tagumpay. Hindi Niya talaga ipagpapalit ang ugnayang Nilang mag-ama. Nang ilarawan ni Jesus sa ebanghelyo ang sariling pamilya Niya, malinaw na ang nag-uugnay sa Kanya sa mga maaaring ituring na mga kapatid Niya ay hindi dugo kundi katapatan sa salita ng Diyos. “Ang aking ina at mga kapatid,” ika ni Jesus, “ ay silang mga nakikinig sa Diyos at isinasagawa ang kanilang napapakinggan.”

Katulad ni Jesus, ang bawat-isa sa atin ay hinahamong laging ilagay sa sentro ng ating buhay ang salita ng Diyos – pakinggan ito at isabuhay. At kapag gayon ang ating gagawin, higit pa tayo sa pagiging kamag-anak at kadugo ni Jesus.

Ngayon nga ay Kapistahan ng Banal na Mag-anak. Kabilang ka ba sa mag-anak na ito?

MALIGAYANG PASKO!

Dakilang Kapistahan ng Pagsilang ng Panginoong Jesukristo
Jn 1:1-18

Maligayang Pasko po! Ito ang batian nating ngayong araw na ito. Maligaya ka ba ngayong Pasko? Maligayang, maligaya ka ba? Maligaya ka ba talaga?

Bakit nga ba tayo dapat maligaya tuwing Pasko? May tatlong dahilan para tayo ay lumigaya.

Una. Tinupad ng Diyos ang pangako Niya sa atin. Tapat Siya sa Kanyang salita. Sa gitna ng marami nating karanasan ng pagtataksil, pagkakanulo, pagtalikod sa mga salitang binitiwan, ang katapatan sa pangako ay higit na dahilan para tayo ay lumigaya at magdiwang. Sa hardin ng Eden, matapos magkasala ang unang nilikhang tao, may binitiwang salita ang Diyos. Kadalasan, ang natatandaan lang natin ay ang salita ng kaparusahan sanhi ng pagsuway ng ating unang mga magulang. Subalit, hindi lang salita ng kaparusahan ang binitiwan ng Diyos nang mga sandaling yaon. Ibinigay din Niya sa kanila ang isang pangako: ang Manunubos. Sa kabila ng pagtalikod sa Kanya, hindi pa rin pinabayaan ng Diyos na mapaalipin ang sankatauhan sa kapangyarihan ng diyablo at sa sumpa ng kamatayang walang-hanggan. Isusugo Niya ang isang Tagapagligts na tutubos sa ating lahat sa ating pagsangla ng ating kaluluwa sa paghahari ng kasamaan dala ng pagpasok ng kasalanan sa mundo. Ngayong Pasko, tinupad ng Diyos ang pangako Niyang iyon. Nagkalaman ang salitang binitiwan Niya. Dapat nga tayong lumigaya.

Ikalawa. Laking bigla natin nang tumambad sa ating paningin ang katuparan ng pangako ng Diyos. Nang binitiwan Niya ang Kanyang salita na magsusugo Siya ng tutubos sa atin mula sa kamay ng kaaway, hindi Niya tinukoy kung sino ang Manunubos na ito. At ngayong Pasko, kitang-kita nating lahat – at anong pagkamangha natin – ang isusugo pala Niyang Mesiyas ay walang iba kundi ang sarili Niyang bugtong na Anak. Wala tayong masabi sa ating pagkakabigla. Maaari naman sanang iba na lang. Ngunit ang ipinagkaloob Niya sa atin ay ang kaisa-isa at sarili Niyang Anak na si Jesus. At ngayong alam na rin natin ang sasapitin ng Kanyang Anak sa kamay ng tao, masasabi nating may isinakripisyo ang Diyos sa pagtupad ng pangako Niya sa atin. Matalik na bahagi Niya ang Kanyang itinaya sa katuparan ng Kanyang salita. Hindi ba tayo halos malunod sa damdamin ng pasasalamat? Huwag tayong malunod; maging maligaya na lang tayo.

Ikatlo. Tinupad ng Diyos ang Kanyang pangako. Ang katuparan pala ng pangako Niya ay ang sarili at kaisa-isa Niyang bugtong na Anak. Pero hindi lamang iyon. Maaari sanang lumitaw na lamang sa ating harapan si Jesus. Puwede namang i-exempt Siya sa mga pangkaraniwang proseso ng pagiging tao at pagpapakatao. Pero minarapat Niyang isilang at maging katulad natin sa lahat ng bagay maliban sa paggawa ng kasalanan. Hindi Siya nagpa-exempt. Hindi Siya humingi ng kung anu-anong pribilehiyo. At kung sakaling ganun ang Kanyang ginawa, talaga namang may karapatan Siya. Ngunit hindi, pumasok Siya sa ating kasaysayan at napabilang sa ating lahi bilang tao nang buong kababaang-loob, sa karaniwang paraan ng pagpasok sa mundo, at tumulad nga Siya sa atin sa lahat ng bagay maliban sa paggawa ng kasalanan. Nagpaka-sanggol Siya at ang Pasko ay bahagi ng pagpapakatao ng Diyos. Hindi lang nakakatuwang makita ang Diyos bilang isang sanggol. Nakabighani, nakakapukaw-damdamin, nakaka-iyak din, ngunit, higit sa lahat, nakaliligayang malamang katulad na natin ang Diyos kaya hindi tayo dapat kailanman matakot. Kung tayo ay tunay na nagpapakatao, kakampi natin ang Diyos.

Maligaya ka ba ngayong Pasko? Maligaya ka ba tuwing Pasko? Bakit ka nga ba, maligaya? Dahil ba sa bonus, thirteen-month pay, mga regalo, parties, reunions, mga dekorasyon, at iba pang mga materyal na bagay? E kung ganoon ang sanhi ng ating kaligayahan, napakalungkot pala ng orihinal na Pasko dahil wala ang lahat ng iyon noong unang Pasko. Pero ang tunay na pinakamaligaya sa araw ng Pasko ay ang Diyos, si Maria, at si Jose. Ang Diyos dahil maligaya Siyang tupdin ang Kanyang pangako, magtaya para sa atin, at buong kababaang-loob na tumulad sa atin. Si Maria at si Jose rin dahil batid nilang tumatalima sila sa kalooban ng Diyos at ang kanilang sanggol, sa kabila ng kanilang karukhaan, ang tunay at hindi mapapantayang kayamanan. Samakatuwid, kung gusto natin talagang madama, maranasan, at maisabuhay ang tunay na ligaya ng Pasko, dapat tayong bumaling at magpaturo sa Diyos, kay Maria, at kay Jose. Sila talaga ang tunay na maligaya. Sila ang “orig”.

Maligayang Pasko po sa inyong lahat! Lumigaya at magpaligaya sana kayo.

GOD BLESS YOU!

Ikasiyam na Araw ng Misa de Gallo
Lk 1:67-79

Bakasyon ang mga bata, pati si mister walang pasok, sabi ni nanay sa sarili: “Ah, ipagluluto ko ng paboritong ulam ang mag-aama ko!” Naisip si misis, maasim na sinigang ang ihahanda niyang pananghalian. Pagkamorya sa mga rekado, naghanda na siyang mamalengke. Tulog pa si mister at ang mga bata, kaya sinamantala muna niya ang pagkakataon para mamalengke. Papuntang palengke, nadaan siya sa simbahan. Kasalukuyan namang may Misa de Gallo kaya sabi niya sa sarili, “A, makapagsimba nga muna sandali.” Pero sa kalagitnaan ng sermon ni Father, tutuka-tuka na siya. Pero, dahil Lumen ang pangalan niya, kaya wais si misis. Para hindi tuluyang makatulog, habang nagsesermon si Father, patagong isinulat ni Lumen sa palad niya ang minemoryang mga rekadong bibilhin: dalawang kilong baboy, sampumpisong kangkong, limampisong sampalok, tatlum pisong asin, etc…etc…etc…. Sobra siyang nalibang at hindi napansing nagsisitayuan na ang mga tao para mangumonyon. Dali-dali siyang tumayo para mangumunyon din. Kay Father siya pumila. Pero kahit nakapila na siya para mangumunyon, isip pa rin siya nang isip kung ano pa ang mga kailangan niyang bilhin sa palengke pagkatapos niyang magsimba. Kaya, nagulat siya nang makita niyang nasa harap na pala siya ni Father na tangan-tangan ang ostiya at sinasabing, “Katawan ni Kristo.” Sumagot si Lumen, “Piso lang po, Father.”

May mga pagkakataong kahit habang nagsisimba, lumilipad ang isip natin, hindi ba? Ano kaya ng iniisip nitong mga naka-upo sa harap ko ngayon? Kanina pa sila nakatitig sa akin. Ang katabi mo, tingnan; ano kaya ang iniisip niya? Baka mangungutang sa iyo. Ops, huwag tatalikod!

Ngayong huling araw ng ating pagmi-Misa de Gallo, hindi pa ba kayo hilo? Siyam na araw na rin kayong puyat. Hindi ako magtataka kung mamaya sa komunyon, pagsabi ko ng “Katawan ni Kristo”, meron sa inyong sasagot ng “Thank you.” Kung sabagay, mas mabuti na ‘yun kesa naman “Piso lang po, Father”, hindi ba? Baka mabuko pa kung magkano ang inihulog mo sa koleksyon. Kaya, maling sagot, ayos na rin ang “Thank you.”

Thank you – iyan nga po ang tunay na kahulugan ng blessing. Ang salin sa wikang Hebreo ng salitang “blessing” ay berakah. At ang literal na kahulugan ng berakah ay “magpasalamat”. Kaya kapag bini-bless natin ang anumang bagay – bahay, kotse, imahen o gamit sa pagdedebosyon, pagkain o maging tao – ang una nating ginagawa talaga ay pinasasalamatan natin ang Diyos.

Medyo malabo ito sa lenguahe natin kasi ang salin sa Pilipino ng “to bless” ay “basbasan”. Sige, i-bless mo ang katabi mo. Palayasin mo ang mga demonyo sa katawan niya. Sayang, hindi litaw na litaw sa kamalayan natin ang pasasalamat kapag nagbe-bless tayo. Madalas pa nga ang nasa isip ng mga nagpapa-bless, halimbawa ng bahay, ay pagpapalayas ng demonyo.

Minsan isang misis ang dinala ang sariling mister kay Father. “Father, paki-bless nga ang mister ko; dinedemonyo,” sabi ni misis sa pari. Tiningnan ng pari si mister. Tapos si misis naman, mula ulo hanggang paa, tsaka sinabi ng pari kay misis: “Lumayas ka, Satanas! Palayain mo ang lalaking ito.”

Ang “to bless” ay “to give thanks”. Ito ang unang mga kataga ng awit ni Zach ngayong araw na ito: “Blessed be the Lord, the God of Israel! He has come to His people to set them free. He has raised up for us a mighty Savior, born of the house of David His servant.” Binabasbasan ni Zach ang Diyos. Ibig sabihin, pinasasalamatan niya ang Diyos. Kaya nga ang salin sa Pilipino ng awit ni Zach sa ebanghelyo ngayon ay “Purihin ang Panginoong Diyos ng Israel! Sapagkat nilingap niya at pinalaya ang Kanyang bayan, at nagpadala siya sa atin ng isang makapangyarihang Tagapagligtas, mula sa lipi ni David na Kanyang lingkod.”

Pansin ba ninyo na sa binasa kong awit ni Zach sa ebanghelyo ngayong araw na ito, nagpapasalamat si Zach sa Diyos hindi dahil sa pagbabalik ng kanyang kakayahang makapagsalita at makarinig kundi dahil sa katapatan ng Diyos sa Kanyang pangako. Ang sentro ng blessing ni Zach ay hindi ang sarili o anuman kundi ang Diyos. Bine-bless niya ang Diyos; pinasasalamatan niya ang Diyos.

Nakita ni Zach kung paanong gumagalaw ang Diyos sa buhay ng kanyang lahi. Natanto niya napakalaking biyayang tinanggap niya sa pagiging ama ni Johnny, “ang propeta ng Kataas-taasan na mangunguna sa Panginoon upang ihanda ang Kanyang daraanan at ituro sa Kanyang bayan ang landas ng kaligtasan, ang kapatawaran ng kanilang mga kasalanan.” Naranasan niya mismo ang lubhang pagkamahabagin ng Diyos. Natanaw na niya ang araw ng kaligtasan na “magbubukang-liwayway upang magbigay-liwanag sa mga nasa kadiliman at nasa lilim ng kamatayan, at papatnubay satin tungo sa daan ng kapayapaan.” Kaya, nagpapasalamat si Zach sa Diyos.

Tayo, ano ang ating nakikita? Ano ang ating nararanasan? Ano ang ating natatanaw? Nagpapasalamat din ba tayo? Binabasbasan nga ba natin ang Diyos o gusto nating tayo lang ang basabasan Niya?

Basbasan natin ang Diyos. Pasalamatan natin Siya sa lahat ng sandali ng ating buhay, sa karukhaan man o kariwasaan, sa karamdaman man o kalusugan, sa kalungkutan man o kagalakan. Laging hanapin ang mga dahilan para magpasalamat, hindi ang mga dahilan para magreklamo, mamintas, mainggit, o sumama ang loob. Basbasan natin ang Diyos: salamat sa Diyos!

O, bakasyon ngayon, walang pasok, magpa-Pasko na kasi. Ipagluto mo ang Diyos ng paborito Niyang putahe. Iyong mapapa-wow Siya sa sarap. Wow, nagsisimba ka na! Wow, kinakausap mo na Ako! Wow, nangungumpisal ka na! Wow, aktibo ka na sa parokya! Wow, nag-aabuloy ka na sa simbahan! Wow, mabait ka na! Wow, hindi ka na mareklamo, mapamintas, at mainggitin! Wow, nakipagkasundo ka na sa kaaway mo! Wow, iniwan mo na ang kulasisi mo! Wow, binalikan mo na ang asawa at mga anak mo! Wow, nag-aaral ka na at hindi ka na istambay sa computer shop. Wow, tinigil mo na ang pagdo-droga! Wow, hindi ka na nagsusugal, hindi ka na naglalasing, at hindi ka na nambubugbog! Wow, hindi ka na nagmumura, hindi ka na nagsisinungaling, hindi ka na mayabang! Wow, marunong ka nang magmalasakit, mabilis ka nang dumamay, magaan na sa loob mong tumulong! Wow, nakikinig ka nang mabuti bago magsalita! Wow, hindi ka na talak nang talak! Wow, disente ka na, tapat ka na, mababang-loob ka na! Wow, marunong ka nang magpasalamat ka na!

Sabihin sa katabi: “Wow, katabi pala kita!”

Sagutin: “Kanina pa kaya.”

Sana, magsilbi rin tayong dahilan para magpasalamat sa Diyos ang mga kapwa-tao natin. Higit nawang basbasan ang Diyos dahil sa atin. At tayo rin nawa ang maging basbas ng Diyos sa lahat ng tao.

Tandaan: ang “God bless you” ay hindi lamang pagbati. Ang “God bless you” ay paalala sa ating magsikap na maging dahilan ng pasasalamat sa Diyos.

At dahil diyan, may nagtext. Ang sabi: “God bless you!”

WALANG SINUSUNDAN

Ikawalong Araw ng Misa de Gallo
Lk 1:57-66

Ang sabi ng nanay ko, bago raw po ako ipinanganak, napagpasiyahan na ng tatay kong pangalanan akong Carlo Magno. Carlos po kasi ang pangalan ng tatay ko. Ayaw niya akong gawing junior, pero gusto niyang dalhin ko pa rin ang pangalan niya kahit paano. Kaya po, Carlo Magno – ang pangalan ng dakilang emperador si Charlemagne o Charles the Great.

Pero ang gusto raw ng nanay ko na ipangalan sa akin ay Joselito o Raulito o Carlito o, ang pinakabagay sa akin sa lahat, Angelito. Kasi raw, sabi niya, kapag ang pangalan mo ay may “lito”, kahit may edad ka na, batambata pa rin ang dating. Sino sa inyo ang may pangalang “Lito” o “Lita”? Itaas ang kamay. Ayan, mga mukhang batambata.

Ang gusto ng tatay ko: Carlo Magno. Ang gusto ng nanay ko: kahit ano basta may “lito”. Pero nang binyagan ako, ang ipinangalan po sa akin ay Roberto. Anong nangyari?

Ayon po sa kuwento, bago ako ipanganak, sumakabilang buhay ang pinsang-buo ng tatay ko – Robert Frank ang pangalan at Bobby ang palayaw. Hindi lang sila magpinsan, magkakabarkada pa sila, kasama ang nag-iisang kapatid at mga pinsan ng tatay ko. Kaya, halos nagluluksa pa yata sila nang ipanganak ako noon. At nang unang beses daw ako makita ng tatay ko sa nursery ng FEU Hospital, napansin niya agad na magkahawig na magkahawig daw kami ni Tito Bobby. Sabi pa po ng tatay ko, sa kanila raw magpipinsan, itong si Tito Bobby ang pinaka-guwapo kaya nga may anak na artista. Aba, kahawig ko nga!

Kayo po, anong pangalan ninyo? Gusto ba ninyo ang pangalan ninyo? Sino ang pumili ng panglan ninyo para sa inyo? At ano ang ibig sabihin ng pangalan mo? Bagay ba ang pangalan ninyo sa inyo?

Ngayong araw na ito, pinagkakaguluhan ang anak ni Zach at ni Beth. Kung sabagay, sino nga ba ang hindi magkakagulo kapag nanganak ang isang baog na lola? Anong malay mo kung normal na tao po ang ipanganganak niya. Pero, normal na normal si Johnny at tuwang-tuwa si Zach at Beth. Manghang-mangha naman ang lahat at, marahil dala na nga ng kababalaghang bumalot sa pagdadalantao sa kanya, nagbubulung-bulungan daw ang mga usisero at usisera: “Magiging ano kaya ang batang ito?” Sa pagsusunat sa bata, hinahanapan ng mga panauhin ng anumang koneksyon sa pamilya nila Zach at Beth ang ipapangalan sa bata. Pero wala silang mahanap na koneksyon. Wala nga dahil wala lubhang katangi-tangi si Johnny.

Kung paanong hulog ng langit si Johnny, ang anghel ng Panginoon din naman ang nagbigay pangalan niya. Hindi ang tatay niya kundi ang Diyos ang nagpangalan kay Johnny.

Sa wikang Hebreo, ang ibig sabihin ng Johnny ay “Mabait ang Diyos.” Si Johnny ang espesyal na pahiwatig ng kagandahang-loob ng Diyos sa mag-asawang inakala na ng marami ay isinumpa sa kabaugan. Si Johnny din ang mataginting na tinig ng kabutihang-loob ng Diyos na umaalingawngaw sa tigang na ilang. Sa panawagan niya tungo sa pagbabalik-loob sa Diyos, isinisigaw niyang may pag-asang mapatawad kahit na sinong makasalanan kung ito ay magsisisi at tatalikdan ang dating pamumuhay.

Tunay ngang walang sinusundang Johnny itong si Johnny dahil siya ang susundan sa buhay ng Israel. Kasunod na niya ang Mesiyas. Inihuhudyat ni Johnny ang isang bagong pagsisimula. Nang makapagsalitang muli ang tatay niyang si Zach, hudyat na iyon ng pagbasag ng matagal na katahimikan ng Diyos mismo. Naririto na ang Kanyang tagapagsalita.

Sa loob ng napakahabang panahon, wala nang propetang lumitaw sa bayan ng Israel. Wala nang tagapagsalita ang Diyos at natuyo na ang diwang propetiko. Para sa mga Judyo, ang katahimikan ng Diyos ay nangangahulugan ng paglisan ng Kanyang kaluwalhatian sa bayang Israel. Ang pagsilang kay Johnny ay hudyat ng muling pakikipag-usap ng Diyos sa Kanyang Bayan. Nagbabalik na ang kaluwalhatian ng Diyos sa piling ng mga Judyo. At sa pagsilang naman kay Jesus, ang kaluwalhatiang ito ay magiging kaloob sa lahat na ng mga tao, hindi lamang sa mga Judyo.

Ang bait talaga ng Diyos, hindi ba? At iyan po ang ibig sabihin ng pangalan ni Johnny. Iyan din po ang pinagsikapan niyang isabuhay. Siya ang kagandahang-loob ng Diyos sa kanyang mga magulang, sa bayang Israel, at sa ating lahat.

Ikaw, anong pangalan mo? Mabait ka rin ba?

BON APPETITE!

Ikapitong Araw ng Misa de Gallo
Lk 1:46-56

Kumain na ba kayo? Ang mga kumain bago nagpunta sa simbahan ngayong madaling-araw, ngumiti sa katabi. Ayan, kitang-kita ang tinga! Ang hindi pa kumakain, itaas ang kamay. Tabihan ninyo ang mga iyan; kakain iyan pagkatapos ng Misa. Palibre kayo.

May mga sabi-sabi sila tungkol sa pagkain. Ang sabi ng iba, masarap daw kumain kapag libre. Siyempre naman, hindi ba? Sana makakain ako ng masarap na pizza mamaya. May manlibre sana. Ang sabi pa ng iba, lagi raw mas masarap kumain sa kapit-bahay. Sayang, ang kapit-bahay ko po sa kanan ay Lapu-Lapu Elementary School at sa kaliwa naman ay bahay ni Sisa. Pero ang sabi ng marami, talagang mas masarap kumain kapag may jamming. Nakakagana raw kumain kapag may kumakanta. Halimbawa, habang kumakain ka, pakanta ka kay Barry (ang isa sa mga maintenance staff natin). Kilala ba ninyo si Barry Valenciano na kung minsan ang alyas ay Barry Manilow? Sa bawat subo mo, siya namang indayog ng boses ni Barry: “Kung dangan ay wala kaming kapangyarihan na ang paglisan mo aming mahadlangan….”

Ngayong umagang ito, pakakanin ko po kayo sa saliw ng awit ni Maria: ang Magnificat. May tatlong putahe po ako para sa inyo. Siguradong mabubusog kayo. Magugustuhan ninyo. Masarap na, masustansya pa! Ang pangalan ng tatlong putaheng ito ay nagsisimula sa letter “R”. Hulaan po ninyo kung anu-ano ito. Hindi po ito relyeno talong, relyenong sili, at relyenong bangus. Hindi rin po ravioli, risotto, at ratatouille. At mas lalo rin po namang hindi ito riringka, rugaw, at “Rucky Me”. Bago lumamig ang putahe ko para sa inyo, siguro simulan na natin. Kain po kayo habang mainit pa!

Ang unang putahe ay “REJOICE”. Sinabi ni Maria, “Ang puso ko’y nagpupuri sa Panginoon at nagagalak ang aking kaluluwa sa Diyos na aking Tagapagligtas, sapagkat nilingap Niya ang Kanyang abang lingkod. Tatawagin akong mapalad ng lahat ng salinlahi, sapagkat gumawa ng mga dakilang bagay para sa akin ang Makapangyarihan. Banal ang Kanyang pangalan.” Rejoice po ang unang putahe natin ngayon.

Pangalan din po pala ng shampoo ang “Rejoice”. Tingnan ang buhok ng katabi. Una sa lahat, may buhok pa ba sya? Kung meron pa, ano sa palagay mo ang shampoo niya: Rejoice o gugo?

Iba talaga kapag naka-rejoice ka parati: marami kang friends. Sino ba naman kasi sa atin ang gustong kasama parati ay malungkot, mareklamo, at mapamintas? Wala. Kaya, mag-REJOICE na kayo, CLEAR?

Teka po, kumakain pala tayo. Balik tayo sa tatlong putahe natin.

Ang pangalawang putahe po ay “REMEMBER”. Nakaalala si Maria at sinabi, “ang Kanyang awa para sa mga may takot sa Kanya ay sa sali’t saling lahi. Ipinamalas Niya ang kapangyarihan ng Kanyang bisig, ibinulid Niya ang mga palalo ang puso. Ibinababa Niya ang mga makapangyarihan mula sa kanilang mga luklukan at itinampok ang mga mabababang-loob. Binusog Niya ng mabubuting bagay ang mga nagugutom, samantalang pinangalat Niya ang mga mayaman nang walang dala-dala. Tinulungan Niya ang Israel na Kanyang lingkod, alang-alang sa Kanyang awa – ayon sa pangakong binitiwan Niya sa ating mga magulang – ang Kanyang awa kay Abraham at sa kanyang lahi magpakailanman.” Iyan po ang ikalawang putahe: Remember.

Ang taong madaling makalimot ay madali ring magkamali. Ang taong hindi marunong makaalala ay hindi marunong tumanaw ng utang-na-loob. Hindi ba ang pasasalamat ika ay alaala ng puso? Ipinakikita ng ating ugaling mapagpasalamat ang tunay na kalagayan ng ating puso. At ang pusong hindi lumilimot ang siyang pusong tunay na mapagmahal. (“Hindi kita malimot, hinahanap kita. Hindi kita malimot, manalig ka, Sinta….” O sige na nga: “I remember so well the day that you came into my life, you asked for my name, you had the most beautiful smile. My life started to change, I’d wake up each day feeling all right. With you just by my side makes me feel things will work out just fine.”). Sana habang nadadagdagan ang ating edad, nadadagdagan din ang kakayahan nating hindi makalimot.

Ang ikatlong putahe natin ay “Reach Out”. Ganito nagtatapos ang Ebanghelyo ngayon: “Nanatili si Maria, kasama ni Elizabeth nang mga tatlong buwan at pagkatpos ay umuwi na.” Maigsi lang pero napakahalagang putahe ang Reach Out kasi nilalagum nito ang isa sa mga pangunahing dahilan kung bakit nagpunta si Maria kay Elizabeth: ang damayan siya, alalayan, at paglingkuran.
Rejoice, Remember, at Reach Out – ito po ang tatlong putahe para sa isang malusog na buhay. Kailangan natin sila para manatili tayong malusog at masaya.

Kailangan nating mag-rejoice, magalak, dahil mabait ang Diyos sa atin at sa mga mahal natin. Kahit na gaanong kahirap ng buhay, lagi pong may dahilan para tayo ay magpasalamat. Magaling po tayong mga Pinoy diyan; kahit nagre-rebolusyon na sa EDSA, pakanta-kanta at pasayaw-sayaw pa tayo.

Napaka-importante rin pong huwag tayong makakalimot. Ito ang mabisang gamot sa Alzheimer’s: alalahanin natin araw-araw ang kagandahang-loob ng Diyos sa atin. At lagi ngang kayganda ang kalooban ng Diyos sa atin. Magkaugnay na magkaugnay ang dalawang unang putahe – ang rejoice at remember -- dahil ang sekreto po ng kagalakan ay nasa kakayahan nating makaalala. Ang taong madaling makalimot, malungkot.

Pero ang kumukumpleto sa ating masarap at masustansyang hapag ay ang Reaching Out. Dapat damayan natin ang kapwa-tao natin. Sa katunayan, ito ang nagpapasarap sa dalawang naunang putahe. Kung ang gagawin lang natin ay ang magalak at ang hindi makalimot, pero ayaw nating damayan ating kapwa, ito ang kalalabasan natin: impatsyo!

Para sa isang malusog na buhay, kailangan nating kanin ang tatlong putaheng ito. Hindi lamang isa o dalawa sa kanila. Dapat tatlo: Rejoice, Remember, at Reach Out.

Ang Diyos ang unang nag-rejoice, naka-remember, at nag-reach out. Nagalak Siya kay Maria, ang aba Niyang lingkod. Naalala Niya ang pangakong binitiwan Niya kay Abraham at sa kanyang lahi. Dinamayan Niya tayo at naging tulad natin sa lahat ng bagay, maliban sa paggawa ng kasalanan. Kung kaya’t kapag nagagalak tayo, kapag nakaaalala tayo, at kapag dumadamay tayo, tinutularan natin ang Diyos at napatutunayang tayo nga ay mga anak Niya.

Yayamang ang Kapaskuhan ay espesyal na panahon ng di mapatid-patid na mga salu-salo, siguraduhin nating nakahain sa hapag natin ang tatlong putaheng ito. Tiyakin natin lagi na sa hapag ng buhay, laging nakahain ang kagalakan sa Diyos, pag-alala sa Kanyang kabutihan, at pagdamay sa kapwa. Ito ang ating putahe, hindi lamang kapag Pasko, kundi sa araw-araw na sabi nga natin sa ating awit, “sana’y maging Paskong lagi.” At yayamang ang Misa ay salu-salu rin, muli’t muli tayong dumudulog sa hapag ng Eukaristiya para maging matatag tayo sa harap ng kalungkutan, para manatiling sariwa sa ating alaala ang pag-ibig ng Diyos sa atin na ipinamalas Niya sa pamamagitan ni Jesus, at para sumalok tayo ng lakas na damayan ang ating kapwa.

O, sige po, kain na tayo! Ihahanda ko na ang lamesa.

At dahil diyan may nag-text (akala ninyo, nakalimutan ko na ha). Ang sabi: Bon appetite!

ANG PINAGPALA

Ika-anim na Araw ng Misa de Gallo
Lk 1:46-56

Ipakakanulo ko po ang sarili ko: isinilang ako noong taong 1967. Puwede na po ninyong kuwentahin ngayon ang edad ko. Pero para hindi na po kayo mahirapan, sasabihin ko na lang: 42 taong gulang na po ako.

Ang una kong pinangarap ay ang maging astronaut. Ang tayog talaga ng pangarap ko! Hindi ko alam na lampas pa pala sa kalawakan ang magiging biyehe ko at hindi ko lang dadalhin sa langit ang maraming tao kundi papapasukin ko rin pala sila roon.

Hindi po kataka-takang pinangarap kong maging astronaut habang nagkaka-isip pa lang ako. Dalawang taon lamang po kasi ako nang nagawa ng tao ang pinakamalaking lundag o ang tinatawag na “the giant leap”. Taong 1969 nang masakop ng tao pati ang buwan. Si Neil Armstrong ang unang taong nakatapak sa ibabaw ng buwan. Sa pagbakat ng kanyang yapak sa buwan, manghang-mangha ang buong mundo. Iyon ang naging hudyat ng higit pang mga pagtuklas at tagumpay ng sankatauhan sa larangan ng agham pangkalawakan.

Pero, dumating ang panahong ang moonwalk ni Armstrong ay nalaos ng moonwalk ni Jackson. Ngunit ngayon, pati si Jackson – wala na rin. Sadyang panandalian lamang ang tagumpay ng tao, gaano man ito kadakila.

Ngunit may isang hakbang na minsang ginawa ng isang tao at magpahanggang ngayon ay yaon ang dahilan ng lahat sa buhay natin: ang hakbang na ginawa ni Maria. Nang sabihin ni Maria sa anghel, “Narito ang lingkod ng Panginoon. Maganap nawa sa akin ayon sa iyong salita,” nabago ang lahat. Nang sandaling yaon, ang walang-hanggang Salita ay nagkatawang-tao at ang Diyos at tao ay waring napag-isang dibdib sa iisang katauhan ni Jesukristo. Ang napakahabang panahon ng paghihintay ay natapos. Ang katubusan ay naririto na.

Ngayon, bagamat ang ebanghelyo natin ay tungkol sa pagbisita ni Maria kay Elizabeth, tunghayan muna natin ang pagbisita ng anghel ng Panginoon kay Maria. Pansumandaling kalimutan po muna natin ang magagandang guhit at pinta sa larawan ng pagbisitang ito ng anghel kay Maria. At kung tatanggalin natin ang mga burloloy, ito ang makikita natin: napakapayak, napakasimple lang ng tagpo. Tanging isang tahanan lamang sa Nazareth ang saksi sa lahat ng pangyayari ng sandaling iyon. Maaaring malinis nga at maayos ang tahanang iyon pero malayo sa pagiging palasyo na nararapat sa mga unang sandali ng buhay ng Hari ng mga hari. Maging si Nathaniel – na sa kalaunan ay naging isa sa mga alagad ni Jesus – ay patuyang sinabi tungkol sa bayan ng bahay na iyon: “May mabuti bang nagmumula sa Nazareth?” Sa katunayan, ang lalawigan ng Galilea na kinabilangan ng Nazareth ay binabale-wala ng mga Judyo at minamaliit ng mga taga-Jerusalem. At higit sa lahat, sino nga ba itong si Maria? Sa mata ng kanyang mga kapanahunan, si Maria ay walang-sinabi kung paanong wala ring binatbat ang lugar na kanyang pinagmulan.

Pero gayon nga ang simula ng lahat.

Ginugol ni Jesus ang buong panahon ng Kanyang hayagang pagmiministeryo sa pagbuwag sa ating mga haka-haka tungkol sa kung ano talaga ang mahalaga at ano ang hindi mahalaga talaga. Sadyang binaliktad Niya ang mga pagpapahalaga natin: ang nauuna ay mahuhuli, ang magligtas ng sarili ay mawawalan nito ngunit ang mag-alay ng sarili ang siyang magkakamit nito, ang mga inanyayahan ay hindi dumating sa kasalang-piging samantalang ang mga nagkalat lang sa lansangan ang nakasalo sa masaganang handaan, ang dalawang kusing ng babaeng-balo ang pinakamalaking handog pero ang naglalakihang abuloy sa templo ay walang-halaga, ang magnanakaw na nagsisi ang kasama Niyang pumasok sa paraiso subalit ang mga taong-templo noon ang tunay na taong-labas sa kaharian ng Diyos.

Sinasabing ang isang tagpo ay komedya dahil may hindi pagkakatugma-tugma sa mga pangyayari o mga tauhan o iba pang mga bagay-bagay ng kuwento. Natatawa tayo kasi alam nating may hindi tugma, may mali, may hindi bagay. Sa pagpili ng Diyos kay Maria at sa Nazareth, pinagtugma ng Diyos ang mga higanteng hindi pagkakatugma: tao at Diyos, lupa at langit. Sa isang katawa-tawang sandali, binutas ng Diyos ang bula ng mga pagkukunwari ng tao at ipinamalas ang Kanyang kakayahang magpatawa. Sinumang nagninilay sa hiwagang bumabalot sa kuwento ni Maria at ni Jesus nang may pananampalataya ay hindi maaaring hindi mabago ang pagtingin sa mundo at magulantang sa pagkadiskubreng ang mga pamamaraan ng Diyos ay ibang-iba talaga sa ating mga pamamaraan.

Tama po si Maria nang sabihin niya sa kanyang Magnificat na pinangalat ng Diyos ang mga palalo ang puso, ang mga mayabang, ang mga arogante, ang mga labis mapagpahalaga sa sarili, at iniangat ang may mabababang kalooban. Hindi po ba, ito rin ang isa sa mga pangunahing leksyon sa mabuting balita ni Jesus? Ang malaking bahagi ng sankatauhan ay binubuo ng mga walang-sinasabi sa buhay na mula sa mga walang-sinasabing lugar. Subalit para sa Kristiyano, ang mga walang-sinasabing ito ang ginagamit ng Diyos para may sabihin sa atin. Ang mga walang-halaga sa mundo, para sa Kristiyano, ang tunay na mahalaga. Sila ang tunay na mga pinagpala. At si Maria ang bukod na pinagpala sa kanilang lahat.

At dahil diyan, may nag-text. Ang sabi: “Tingnan ang katabi. Mukha ba siyang pinagpala?” May nag-text ulit. Ang sabi: “Ngayon, tingnan mo naman ang sarili mo. Pinagpala ka ba?”

Anog nga ba talaga ang pinagpala? Kung si Maria ang bukod na pinagpala, siya ang dapat nating tingnan para malaman at maunawaan kung ano ang tunay na taong pinagpala.

Una, ang taong pinagpala ay ang taong masunurin sa Diyos. Katulad ni Maria, ang taong pinagpala ay lagi at agad nagsisikap tumugon sa kalooban ng Diyos. At ang tugon niya ay laging “oo”. At ang “oo” niya ay buo, mapagkumbaba, at hindi pabago-bago.

Ikalawa, ang taong pinagpala ay ang taong marunong dumamay sa kapwa niya. Gaya ni Mariang nagmamadali pang pinuntahan ang pinsan niyang nagdadalantao sa kanyang katandaan at kabaugan, ang taong pinagpala ay naghahatid ng pagpapala sa buhay ng iba sa pamamagitan ng pakikiisa sa kanlang kalagayan at pagtulong sa kanilang mga pangangailangan. At dahil dito, siya na mismo ang nagiging pagpapala sa kanyang kapwa.

Ikatlo, ang taong pinagpala ay ang taong ang ibinibida ay si Jesus at hindi ang sarili. Katulad ni Maria, ang dala-dala ng taong pinagpala ay si Jesus, tanging si Jesus, at laging si Jesus. Nakilala ng sanggol sa sinapupunan ni Elizabeth na si Jesus nga ang dala ni Maria sa buhay nilang mag-ina kung kaya’t sa tiyan pa lamang ng kanyang ina ay napalundag na ito sa galak. Kapag sarili natin ang ibinibida natin, hindi iyon pagpapala; pagyayabang iyon.

Ganito si Maria – masunuring anak ng Diyos, madamaying kapwa-tao, at tagapaghatid kay Kristo sa iba. Ganito rin ba tayo? Kung ganito tayo, tunay ngang pinagpala tayo.

Minsan nakatanggap ako ng coffee table book ng EDSA Shrine mula kay Archbishop Soc Villegas. Sinulatan niya ito ng ganito: “You are grace.” Napangiti ako nang mabasa ko ito, at sumagi sa aking isip na baka hindi naman talaga para sa akin ang coffee table book na iyon, baka kay Grace, nagkamali lang at sa akin naibigay. Hindi ko na naibinalik ang coffe table book. Pero pagsapit ng Pasko, pinadalhan ako ni Fr. Soc ng aguinaldo na nakaipit sa isang Christmas card. At muli, nakasulat sa Christmas card ang ganito: “You are grace.” “A,” sabi ko po sa sarili ko, “ako talaga si grace.” Ang ibig sabihin siguro ni Fr. Soc ay biyaya nga ako at dapat nga akong maging biyaya sa aking kapwa. Kay Maria, ganap na ganap ito, kaya nga siya napupuno ng grasya.

Sa huling pagkakataon, bago tayo sikatan ng araw, tingin sa katabi. Mukha ba siyang grasya, grasa, o disgrasyada? E. ikaw, mukha ka bang ano?

May humabol pa: may nag-text. Ang sabi: "Gising na! Tapos na ang sermon ni Father. Gising na, at ka pa madisgraya.

DALAW

Ika-apat na Linggo ng Adbiyento at Panlimang Misa de Gallo
Lk 1:39-45

Hindi talaga lilipas ang Pasko nang hindi tayo binibisita o hindi tayo bumibisita. At dahil diyan, may nagtext: “Pakitingnan mo ang katabi mo at batiin ng good morning. Tapos, tanungin, ‘May dalaw ka ba?’” Anong sagot? Meron o wala? Kung ayaw sumagot, malamang dinalaw na iyan ng antok. Pakigising po.

Mukha bang may dalaw ang katabi mo? Bakit po kanina pa kayo natatawa? Ano bang dalaw ang nasa isip ninyo; ke aga-aga! Naalala ko tuloy nang minsang nasa labas ako ng simbahan ng Quiapo. Ang dami talagang paninda roon; sari-sari pa. Nagulat po ako nang may kumalabit sa akin: “Sir, sir, bili na po kayo.” Tiningnan kong mabuti ang iniaalok sa akin. “Ano kayang ugat ito?” tanong ko sa sarili ko. “Bakit kaya nakababad sa tsaa?” “Ano po ba iyan, ale?” sabi ko sa tindera. “Gamot po,” sagot sa akin. “A, gamot,” patangu-tango kong inulit ang sinabi ng ale. “E, gamot po saan?” tanong ko ulit. “Gamot po ito para sa babaeng gustong magkaroon ng dalaw,” sagot niya. “Me ganun?” sabi ko. May gamot na pala para sa gustong magkaroon ng dalaw. Sinong walang dalaw dito. May gamot pala diyan! Kaya lang, bakit pambabae lang? At doon ko unang nalaman na pampalaglag pala iyon ng bata. Nakakatakot!

Pero nang magpakumpisal ako sa Manila City jail noong nakaraang linggo, hindi ako natakot. Akala ko nakakatakot – biro n’yo magpakumpisal ka kaya ng mga puro tattoo – pero hindi pala. Nakakaawa. Awang-awa ako sa mga maraming taon nang nakalipas nang wala man lang kahit isang dalaw. Naghahalo ang pagdaramdam nila at pag-unawa sa mga pamilya nilang hindi na sila dinadalaw. Noong unang mga buwan daw, madalas pa ang dalaw; pero, nang inabot na ng taun-taon ang pagdinig sa kaso nila, dumalang na raw ang dalaw nila hanggang sa tuluyan nang mawala. Nagdaramdam sila dahil pakiramdam nila ay pinabayaan na sila ng mga inaasahan nila. Pero nauunawaan din naman daw nila dahil sino raw ang may gustong makilalang may kamag-anak sa loob.

Pati mga nasa loob ng Mandaluyong (kami po taga labas ha), naghihintay ng dalaw. At noong mga seminarista pa kami sa minor, inaabangan din namin ang dalaw namin tuwing Linggo, pati na rin ang dalaw ng iba, lalo na kapag may kapatid na maganda.

E, bakit nga po ba panahon ng mga pagdalaw ang Pasko?

Ang Diyos ang unang dumalaw. Dinalaw Niya minsan ang tao sa hardin, pero hindi Niya ito natagpuan agad kasi nagtago ito sa Kanya. At naitala sa Bibliya (Gn 3:9) ang unang tanong ng Diyos sa tao: “Nasaan ka?” Bakit nagtatago ang tao sa Diyos? Sinuway kasi niya Siya. Pero isinisi naman niya ang pagsuway niya sa babae. At iyon ang simula ng malaking kalungkutan nating lahat: pumasok ang kasalanan sa sangkatauhan.

Pero dinalaw ulit tayo ng Diyos. Dinalaw Niya tayo sa mismong kalikasan natin. Nagkatawang-tao ang sarili Niyang bugtong na Anak na si Jesus. Ang tindi ng dating Niya: nakisalo Siya sa ating pagkatao para makasalo tayo sa Kanyang pagka-Diyos. Naging tulad natin sa lahat ng bagay si Jesus, maliban sa paggawa ng kasalanan; pero, tinamo Niya sa Kanyang kabanal-banalang katawan ang mga sugat ng ating pagkakasala. Dinanas Niya ang kamatayan, bagamat walang-sala. Iba Siya talaga! Hindi lang pala Siya dumalaw, nakipamuhay na Siya sa atin. Hindi lang Siya naging Kasambahay; Kasambuhay natin Siya – kasa-kasama sa buhay, kaisa sa buhay, karamay sa buhay, mismong buhay natin Siya. Sa Banal na Eukaristiya, patuloy nating nararanasan ang Kanyang pagiging Kasambuhay natin. Ika pa ni Papa Juan Pablo II sa kahuli-hulihan niyang sinulat bago pumanaw, ang Apostolic Letter na pinamagatang “Mane Nobiscum Domine,” “Christmas is Jesus coming to us, but the Eucharist is Jesus staying with us” (Ang Pasko ay si Jesus dumarating sa atin, pero ang Eukaristiya ay si Jesus nananatili sa atin.”

Kung paanong pinagtaguan Siya ng tao nang una Niyang dinalaw ito, tinanggap naman at pinatuloy Siya ni Maria nang dinalawa Niyang muli tayo. Si Maria ang unang tumanggap at nagpatuloy sa Kanya. At hindi lamang naging una Niyang tahanan si Maria, si Maria rin ang una niyang tagapagdala.

Matapos sabihan ng anghel na maging ang pinsan niyang si Elizabeth – sa kabila ng katandaan at pagiging baog nito – ay nagdadalantao, kara-karakang umalis si Maria at nagmamadali niyang pinuntahan ang pinsan para sa dalawang dahilan: una, para makita ang pruwebang ibinigay ng anghel sa kanya – ang milagrosong pagbubuntis ni Elizabeth, at, ikalawa, para damayan niya siya.
Kakaiba rin ang dating ni Maria, dahil nang marinig pa lang ni Elizabeth ang tinig niya, lumundag na sa tuwa ang ipinagdadalantao nito. At bakit nga ba naman hindi? Ikaw kaya ang dalawin ni Lord. Sino rito ang gustong dalawin ni Lord? Si Maria, dala-dala si Jesus sa kanyang sinapupunan, ay parang tabernakulo ng Banal na Eukaristiya. At nang manatili pa si Maria nang tatlong buwan para alalayan si Elizabeth, larawan siya ng kung ano ang dapat gawin sa atin ng Eukaristiya: itulad kay Jesus na naparito hindi para paglingkuran kundi upang maglingkod.

Sa buhay natin – hindi lamang kapag Pasko kundi sa anumang sandali – madalas tayong dumalaw at marami tayong dinadalaw. Sana ang pagdalaw natin ay gaya ng pagdalaw ng Diyos kay Maria at ng pagdalaw ni Maria kay Elizabeth: ang pagdalaw na naghahatid kay Jesus sa mga taong dinadalaw natin, naglalapit kay Jesus – hindi naglalayo – sa mga taong nakasasalamuha natin.

Pero huwag po nating kalilimutan, para tayo makadalaw, kailangan nating maglakbay, katulad ni Maria na naglakbay patungong bulubundukin ng Judah kung saan nakatira si Elizabeth. Hindi niya nadalaw si Elizabeth habang nakaupo lang siya o nagkukulong sa Nazareth. At para makapaglakbay, kailangan muna nating umalis. Si Maria nga, ayon sa ebanghelyo, nagmamadali pa. Comfort zone niya sana ang sariling tahanan sa Nazareth, lalo na’t nagdadalan-tao na rin siya, pero nilisan niya ito agad. Sa ating buhay, ano ang mga comfort zone natin na kailangan nating lisanin? Ano sa buhay natin ang dapat nating iwan para tayo makapaglakbay na at maihatid na si Jesus sa ating kapwa? Hangga’t hindi tayo umaalis, hangga’t hindi natin iniiwan ang dapat nating iwan, hindi tayo makadadalaw, hindi makadaramay, hindi maihahatid si Jesus sa iba.

Hindi sapat ang tanong na “may dalaw ka ba”. Dapat ay “may dadalawin ka ba?” Pakitapik na po ang katabi ninyo at baka dinalaw na iyan ng antok; may kailangan din siyang dalawin. Tanungin n’yo kung sino.

ANG TAHIMIK AT ANG PINATAHIMIK: SI JOEY AT SI ZACH

Ikaapat na Araw ng Misa de Gallo
Lk 1:5-25

Si Joey at si Zach – kakaiba ang dalawang ito, pero parehas silang nakapangasawa ng mga kakaiba ring babae.

Si Joey, katipan ni Mary na nabisto niyang nagdadalantao na bago pa sila ikasal. Kung sabagay wala nang nakabibigla sa mga babaeng ikinakasal na may laman na ang sinapupunan. Ang nakakabigla talaga kay Mary, talagang birhen siya pero nagbuntis pa rin dahil sa kapangyarihan ng Espiritu Santo. Sa palagay ko, hindi ganoon kadali para kay Joey na tanggapin at paniwalaan iyon. Pero inalalayan siya ng Diyos sa pamamagitan ng isang anghel na dumalaw sa kanyang panaginip para ipaliwanag na ang dinadala ni Mary ay hindi sa ibang tao kundi sa Diyos: Anak ng Diyos. Palagay ko pa rin, mas lalo sigurong nahirapan si Joey nang malaman niya iyon! Hindi biro ang tumayong ama ng anak ng iba, lalo na kung ang ibang iyon ay ang ibang-iba – ang Diyos mismo. Ngunit sa gitna ng kanyang pinagdaraanan, nanatiling tahimik si Joey. Bakit kay, nanahimik si Joey? Dalawang posibleng dahilan: una, wala siyang masabi sa mga nalaman niya at hinihingi nito sa kanya, at, ikalawa, hindi na kailanang may sabihin pa siya dahil ang mahalaga na ay ang tumalima. At naisilang ni Mary si JC: Jesus Christ!

Ito namang si Zach, matagal nang may asawa – si Beth. Sobrang tagal na nila talagang mag-asawa. Kung tutuusin, lola na nga si Beth at lolo na si Zach, pero wala naman silang mga apo. Sa edad, lolo at lola na ang ketegoriya nila. Gustung-gusto nilang magka-anak. Sumpa ang tingin ng mga tao noon sa kawalang-kakayahang magka-anak, kaya isang kahihiyan. Ang walang anak ay walang ambag sa pagpapalapit ng pagdating ng Mesiyas. Pero, tinanggal ng Diyos ang kahihiyan ni Beth at Zach, at pinagkalooban sila ng isang anak. Ang kagitla-gitla ay hindi lamang lagpas na si Beth sa edad ng pagbubuntis, kundi talagang baog siya. Maging si Zach ay hindi makapaniwala sa pagdadalantao ng asawa kahit pa anghel na ng Panginoon ang nagpaliwanag sa kanya. Nawalan siya ng boses at hindi na rin makarinig. Puwedeng hindi siya makapagsalita dahil sobrang tindi ng pagka-shock niya talaga. Biruin mo ba naman kung ikaw yun? Bigla kayang magbuntis ang lola mo? Kahindik-hindik, kagimbal-gimbal, hindi ba? Makapagsalita ka pa kaya? Ipagmamalaki mo ba sa mga barkada mo iyon? “Wala kayo sa lola ko, buntis! O, ha….” Pero malinaw sa ebanghelyo natin ngayon na hindi dahil sa matinding pagka-shock kaya bingi at pipi si Zach. Kaya siya hindi makapagsalita at hindi makarinig dahil pinagdudahan niya ang kagandahang-loob ng Diyos. Humihingi sila ni Beth ng anak sa Diyos pero ngayong binibigyan na sila ng Diyos ng anak, ayaw pa niyang maniwala. Minsan, ganyan din tayo, hindi ba? Dasal tayo nang dasal para sa isang bagay pero ang tagal ibigay ng Diyos, at nang ibinibigay na – ayon sa Kanyang paraan at pasiya – ayaw nating kilalanin. Mag-ingat tayo ha. Gayunpaman, ang pagdududa ni Zach ay hindi naging hadlang sa kabutihang-loob ng Diyos. Isinilang ni Beth si Johnny. At akmang-akma ang pangalan ni Johnny para sa kanya kasi ang ibig sabihin nito ay “Mabait ang Diyos.”

Walang sinabi si Joey bago ang balita sa kanya ng anghel. Wala rin naman siyang sinabi pagkatapos. Si Zach naman, wala nang masabi pagkatapos balitaan din ng anghel. Tahimik na tao talaga itong si Joey; si Zach – pinatahimik.

Nanahimik si Joey at pinatahimik naman si Zach. Kusang-loob ang pananahimik ni Joey; parusa naman ang kay Zach. Ang pananahimik ni Joey ay mapagkumbabang pagtalima sa kalooban ng Diyos. Ang pagpapatahimik kay Zach ay parusang sanhi ng kanyang pagdududa sa kapangyarihan at kabutihan ng Diyos. Sa isang banda, dahil hindi nagsalita si Joey, lubos na nakapagsalita ang Diyos: ang Salita ng Diyos ay nagkatawang-tao; isinilang si Jesus. Sa kabilang banda naman, bagamat hindi pinagsalita si Zach, naisilang pa rin ang tagapagsalita ng Diyos: Si Juan Bautista.

Talagang napakaraming hiwagang bumabalot sa kuwento ng Pasko. Ngunit hanggang ngayon sa ating kapanahunan, patuloy tayong ginugulat ng Diyos. Binubulaga Niya tayo. At meron sa ating tahimik na nananalig sa ating nasasaksihang mga gawa ng Diyos. Meron din namang pinatatahimik ng kanilang pag-aalinlangan.

Tingnan po ninyo ang katabi ninyo. Siya ba ay tahimik na tao o taong dapat nang tumahimik? Kung siya ay tahimik na tao – dahil kaya tahimik siyang tumatalima sa Diyos o tahimik niyang pinaplano ang pagputok ng Mayon? Kung dapat naman na niyang manahimik – kailangan pa kayang parusahan siya o magkukusa na lang siya bago siya tamaan ng pagputok ng Mayon? Pero, ikaw mismo – tahimik ka ba o dapat ka nang patahimikin. Paano natin maririnig ang anghel kung ayaw nating tumahimik? Paano natin maririnig ang Diyos kung lagi tayong nagsasalita? Paano natin mauunawaan ang kagandahang-loob ng Diyos kung ayaw natin ng katahimikan.

Kaya, mananahimik na muna po ako bago ninyo ako patahimikin. Manahimik tayong lahat at pakinggan natin ang Diyos.

GISING NA!

Ikatlong Araw ng Misa de Gallo
Mt 1:18-24

Sa Bibliya, may dalawang Jose na madali nating maalala dahil sa kanilang mga panaginip. Bukod sa parehong Jacob ang pangalan ng kanilang mga ama, pareho ring mga panaginip ang ginamit ng Diyos para ipabatid sa kanila ang Kanyang kalooban.

Ang unang Jose ay mula sa Lumang Tipan. Isa sa mga panaginip ng Joseng ito sa Lumang Tipan ay ang pag-akyat niya sa kadakilaan. Napanaginipan niyang luluhod sa kanya ang mga tala, ang buwan, at maging ang araw. Dadakilain siya hindi lang ng kanyang sambahayan kundi ng buong sambayanan ng Israel. Natupad ang kanyang panaginip sapagkat sa kabila ng malagim na ginawa sa kanya mga kapatid na naiinggit sa kanya, bumulusok pa rin siya sa kapangyarihan sa Ehipto. Si Jose, na pinagbili ng kanyang mga kuya sa mga mangangalakal ng mga alipin, ay naging napakapangyarihan sa Ehipto, pangalawa lamang sa faraon mismo. Ang kanyang puhunan: ang kanyang kakayahang magpaliwanag ng mga panaginip. Ang mapait niyang sinapit sa kamay ng kanyang sariling mga kapatid ang naging daan sa matamis na pagkakaligtas ng kanyang mga kababayang Judyo mula sa pagkagutom. At naluklok man siya sa tugatog ng kapangyarihan, hindi siya bumababa sa nibel ng kanyang mga kuya; hindi niya sila pinaghigantihan.

Ang ikalawang Jose naman ay mula sa Bagong Tipan. Ang kanyang panaginip ay hindi tungkol sa sarili niyang kadakilaan kundi sa kadakilaan ng Sanggol sa sinapupunan ng kanyang katipan. Hindi mula sa kanya ang Sanggol na ipinagbubuntis ni Maria pero ang Sanggol na yaon ay inari niyang kanya. Sa pamamagitan ng isang panaginip, tiniyak sa kanya ng Diyos na hindi siya pinagtaksilan ng kanyang katipan; bagkus, ang Sanggol sa sinapupunan ni Maria ay lalang ng Espiritu Santo, Anak ng Diyos, at Manunubos ng sanlibutan. Madali para sa ating paniwalaang naniwala si Jose sa mga nalaman niya sa pamamagitan ng isang panaginip lang. Pero, sa palagay ko, hindi ganoon kadali iyon para kay Jose. Kung hindi niya tunay na minamahal si Maria, kung hindi siya taong matuwid, at, higit sa lahat, kung hindi siya malapit at masunurin sa Diyos, palagay ko wala tayong Pasko ngayon.

Kayo ba, madalas ba kayong managinip? Ang madalas managinip, palaging tulog! Naniniwala ba kayo sa inyong mga napapanaginipan? Sabi ng mga dalubhasa, ang ating mga panaginip daw ay pagpapahiwatig ng ating kubling-malay. Sa ating pagtulog, malayang nakapagpapahayag ang ating kubling-malay ng kanyang mga nilalaman. Ang panaginip ay maaaring kabaliktaran ng tunay na mga nangyayari sa buhay natin kapag tayo ay gising. Maaari ring salamin ito ng mga aktuwal na pangyayari sa buhay natin, at, dahil tulog tayo, wala tayong kontrol sa daloy ng ating pinananaginipan kung kaya’t makikita raw sa ating panaginip ang katotohanang maaari nating itago o itanggi kapag tayo ay gising. Sabi pa ng ilan, ang panaginip daw ay pahayag ng ating inaasahan, minimithi, inaasam-asam. Pinapangarap. Kapag ang panaginip ay isang pangarap, maaari tayong managinip nang gising.

Sa palagay ko, lahat tayo ay may pangarap. Libre ang mangarap, kaya kahit ano puwede nating pangarapin. At dahil hindi nga kinakailangang tulog para mangarap, marami pa sa atin ang nangangarap nang gising.

Tanungin ang katabi, ano ang pangarap mo? Bagay ba sa kanya ang pangarap niya? Ang pangarap ba niya ay panaginip lang o pangarap talaga?

Alam na natin kung ano ang pagkakapareho ng panaginip at pangarap, pero ano nga ba ang kaibahan nila sa isa’t isa. Tingnan mo ang katabi mo ulit. Nangangarap ba siya o nananaginip? Paano malalaman?

Nanaginip ang katabi mo kung nakapikit ang mata at patuka-tuka, naghihilik (puwede ring humahagok), at tumutulo ang laway. Iyan, kapag ganyan, nananaginip ‘yan. Huwag istorbuhin. Titirikan mo na lang ng kandila at ipagdasal.

Pero kung gising at buhay na buhay ang katabi mo (kasi may gising na mukhang patay na e), maaliwalas ang mukha at may ngiti sa labi, larawan ng tunay na pag-asa, pananampalataya, at pag-ibig, hindi lang iyan nananginip. Nangangarap siya.

Talagang magkaugnay ang panaginip at pangarap: ang panaginip ay nagtatapos sa pagsisimula ng pangarap. Ang pangarap ang nagtutuloy ng panaginip sa katuparan nito sa tutuong buhay. Ang panaginip ay para sa tulog at ang pangarap ay para sa gising. Kailangan natin ang dalawa kung paanong kailangan nating matulog at magising.

Tingnan ang katabi, inaantok ba? Sabihan mo: “Uwi ka muna. Sa bahay ka matulog, mas masarap managinip nang nakahiga.”

Kung gising naman, sabihan mo: “Hoy, mangarap ka raw; hindi tumunganga.” Palibhasa hindi pagtutunganga ang pangangarap. Mali ang kaisipang ang taong gising kung mangarap ay nakatunganga lang. Kung talagang gising ang taong nangangarap, siya ay alerto, maliksi, at malinaw ang kanyang pag-iisip, pagpapasiya, pagsasalita, at pagkilos. Sa madaling-sabi, may direksyon ang buhay niya. At may direksyon ang buhay niya dahil ang pangarap niya ang nagbibigay-direksyon sa kanyang iniisip, sinasabi, at ginagawa.

Ganito rin para sa dalawang Jose sa Banal na Bibliya. Sa Lumang Tipan, gumigising si Jose sa tuwing matatapos ang kanyang panaginip, pinagninilayan niya iyon, inuunawa, at pinagsisikapang isakatuparan. Sa Bagong Tipan naman, si Joseng asawa ni Maria ay sa tatlong beses pananaginip kaya tatlong beses ding gumigising at bumabangon.

Pinagpapaliwanagan at inuutusan ng Panginoon sa pamamagitan ng anghel, masunuring tinutupad ni Jose ang kalooban ng Diyos at hindi lang ang sarili niyang pangarap. Ang pangarap niya ay iniaayon niya sa pangarap ng Diyos. At hindi iyon madali. Alam nating sa pagtupad natin sa kalooban ng Diyos, meron tayong mga pansariling pangarap na kailangan nating isakripisyo para sa iba, ipaubaya para sa Diyos, talikuran para sa ikabubuti ng lahat.

Okay lang managinip. Pero kahit na gaanong ka-okay managinip, kapag hindi tayo gumising ang maganda nating panaginip ay magiging bangungot. Kapag hindi na tayo gumising, papatayin tayo ng ating mga panaginip. Ang mga ayaw gumising, namamatay nang tulog. Dapat tayong gisingin ng ating mga panaginip. At kapag gumising tayo sa ating pananaginip, ang panaginip natin ay nagiging pangarap na maaari nating pagsikapang matupad. At ang pinakamahalaga, pinakamahusay, at pinakamabiyaya talaga ay kung pananatilihin nating nakaayon ang pangarap natin sa pangarap ng Diyos para sa atin.

Ang Pasko ay pangarap ng Diyos para sa atin: ninais Niyang makibahagi sa ating pagkatao para makabahagi tayo sa Kanyang pagka-Diyos. Minsang sumali ang Diyos sa pananaginip natin at ginising Niya tayo sa pamamagitan ng isang Pasko dahil may mga taong katulad ni Jose sa ebanghelyo ngayong araw na ito na gumising, bumangon, at iniayon ang kanyang sariling pangarap sa pangarap ng Diyos para sa ating lahat.

Gisingin ang mga nananaginip bago sila bangungutin. Tapikin ang tutunga-tunganga lang. Gumising, bumangon, at kumilos – tupdin natin ang pangarap ng Diyos.

ANG TALAANGKAN

Ikalawang Misa de Gallo
Mt 1:1-17

Wala po akong ibang maisip-gawin para maging medyo exciting naman sa pandinig ninyo ang ebanghelyo ngayong ikalawang Misa de Gallo, kaya kinanta ko na lang po. Naku, basahan ka ba naman ng listahan ng mga pangalang pagkadami-dami sa gitna ng madaling-araw! Malamang kung binasa ko lang po ang ebanghelyong ito sa inyo, marami sa inyo ang maghihikab at baka ang ilan pa ay mapahalik sa lupa dahil sa antok.

Ang ebanghelyo sa ikalawang araw ng ating Misa nobenaryo para sa Pasko ng Pagsilang ng Panginoong Jesus ay ang Kanyang tala-angkan. Sa gayong paraan, tila agad ipinagdiriinan sa atin ang katotohanang si Jesus ay hindi lamang Diyos na tutoo bagkus tao rin namang tutoo. May mga ninuno Siya. Hindi Siya basta lumagpak na lang mula sa langit. At mas lalo namang hindi Siya putok sa buho. Taong-tao si Jesus, bagamat Siya ay Diyos na tutoo. Hindi 50% Diyos at 50% tao; kundi 100% Diyos at 100% tao. Iyan ang napakahiwagang persona ni Jesukristo. Pero huwag na nating pahiwagain pa. Sa halip, pagnilayan na natin kung ako ang sinasabi nito sa atin.

At dahil diyan, may nag-text: “Kung puwedeng gawing teleserye ang ebanghelyong pinagpilitan mong kantahin, Father, ang dapat ipamagat ‘Katorse’”.

Ayon kay San Mateo, ilang henerasyon daw mula kay Abraham hanggang kay Haring David? Katorse. Mula kay David hanggang sa pagkakatapon sa Babylonia? Katorse. At mula sa pagkakatapon sa Babylonia hanggang kay Kristo? Katorse. Kaya, ano pa nga ba ang bagay na pamagat? E di, “Katorse”.

Ang katorse ay dalawang siete. Ang tatlong katorse ay cuarenta y dos. At ang cuarenta y dos ay anim na siete. Ang numerong siete para sa mga Judyo ay numbero nang kaganapan. Nang matapos likhain ng Diyos ang lahat, Siya ay namahinga noong ikapitong araw. Ikapitong araw ang Sabbat. At tuwing ikapitong taon ay taong jubileo para sa mga Judyo: pinalalaya ang mga alipin, pinatatawad ang mga utang, at pinagpapahinga ang lupa. Sa muling pagsisiyasat sa bilang ng mga henerasyon bago isinilang si Kristo, naka-anim na taong jubileo. At ang unang henerasyon ng ikapitong jubileo, ang jubileo nang mga jubileo, ay nagsisimula sa kapanganakan ng Mesiyas na si Jesukristo. Sinasabi sa ating si Jesus ang nagdadala ng ganap na paglaya sa ating kaalipinan, ng ganap na kapatawaran sa ating pagkakautang, at ganap na kapahingahan ng ating mga lupaypay na katawan at kaluluwa.

Subalit ang Kristong ito, bagamat mula sa Diyos, ay mula rin naman sa tao. Meron siyang angkang pinagmulan – mga magulang, mga lolo at lola, mga tiyo at tiya, mga pinsan, mga lolo sa tuhod, mga lola sa kalingkingan, mga ninuno. Ang paglaya, kapatawaran, at kapahingahan ay bunga ng pagtutulungan ng Diyos at ng tao.

Sa unang dinig para ngang nakababagot ang ebanghelyong ito, pero kung aalalahanin lamang natin ang kahit kakauting alam na natin tungkol sa kahit ilan man lamang sa mga pangalang binabanggit, masasabi nating, “Aba, napakamakulay pala ng angkang pinagmulan ni Jesus.” Binubuo ito ng mga banal at mga makasalanan. Aasahan sana nating, dahil si Jesus ay Anak ng Diyos, malinis ang pangalan ng angkan Niya. Pero hindi. Kung paanong ninuno Niya ang mga banal na patriarkang sina Abraham, Isaac, at Jacob, kanunununuan din ni Jesus si Tamar na sumiping sa biyanan niyang lalaking si Judah. Lolo rin ni Jesus ang butihing si Jesse na ama ni Haring David, pero lola naman sa talampakan ni Jesse si Rahab na isang patutot. Oo nga po’t dugong bughaw talaga si Jesus dahil kalololohan din Niya si Haring David na kinalugdan ng Diyos ngunit nakiapid naman kay Bathsheba at pinapatay ang asawa nito na tapat niyang heneral – si Uriah. Ibinunga naman ng paglalarong ito ng apoy ng lolo at lola ni Jesus si Solomon na kinasiyahan din naman ng Diyos at biniyayaan ng karunungan ngunit, dahil sa dami ng mga asawa, nadala rin sa pagsamba sa mga diyus-diyosan ng mga misis niya. Mahaba pa ang listahan ng mga pangalan at makulay pa ang mga kuwentong bumabalot sa kanila. Pero ano ang aral na dapat nating baunin at isabuhay mula sa katotohanang ito ng tala-angkan ni Jesus?

Una, hindi tutoong boring ang ebanghelyo ito. Hindi tutoong ito ay isang malamig na listahan lang ng mga weird na pangalan. Ang mga tao sa likod ng mga pangalang narinig natin ang mismong Mabuting Balita. Sila ang patutoo ng awa at kapangyarihan ng Diyos na hindi kayang hadlangan o tuluyang wasakin ng kasalanan ng tao. Bagamat may mga kahinaan, mga kapintasan, mga pagkakamali, gaya ng sinuman at lahat ng tao, naging daan pa rin ang mga ninuno ni Jesus para matupad ang pangako ng Diyos sa sangkatauhan. Maging angkan ni Jesus ay hindi perfect; at naniniwala akong sinadya iyon ng Diyos. Sa gitna ng ating maliliit at maging malalaking mga pagkakamali o pagkakasala hindi tayo dapat mawalan ng pag-asa at lakas ng loob na bumangon at, dala ang mga aral ng ating mga pagkakamali at mga pagkakasala, magpatuloy sa buhay. Ang mahalaga ay maging laging bukas sa pagkilos ng Diyos sa ating buhay at isabuhay ang mabuti.

Ikalawa, hindi nagmadali ang Diyos. Ang tagal kaya ng cuarenta y dos na henerasyon bago isilang si Jesus. Kung gayon na lamang kahalaga ng pagsilang Niya, sana minadali na lang Niya para matapos agad ang pagliligtas sa atin. Pero, ang Diyos ay hindi tulad nating mga laging nagmamadali. Katulad ng iba diyan, gustong-gustong magsimba ng madaling-araw nagmamadali naman kasi babalik sa higaan – basta masabi lang na nakapunta siya sa Misa de Gallo ngayon at wala pa siyang mintis. Napakahalaga para sa Diyos ang paghihintay. Maging Diyos ay naghintay. Ayon sa Sulat sa mga Hebreo, hinintay Niya ang kaganapan ng panahon bago Niya isinugo ang Kanyang sariling bugtong na Anak. Ayaw ng Diyos ang hinog sa pilit. Hindi Niya istilo ang matuloy lang kahit ipagpilitan pa. Marunong Siyang sumunod sa batas na mismong Siya ang nagtakda sa takbo ng kalikasan at pag-inog ng panahon. Kahanga-hanga talaga ang Diyos. Pero hindi lang Siya dapat hangaan. Dapat Siyang tularan. At sa pagtulad natin sa Kanya, mahalagang leksyon ang pag-unawa sa karunungan ng paghihintay at paggalang sa batas ng kalikasan.

Ikatlo, laging may bulaga ang Diyos. Akala mo puro lalaki lang ang bida ha. Sa tala-angkan ni Jesus, panay “si ganito ang ama ni ganito”, at kung may babae mang binabanggit, parang paningit lang. Pero nabago ang lahat pagdating sa huli dahil sa halip na sabihing “si Jose ang ama ni Jesus”, ang sinasabi ay “si Jose ang asawa ni Maria na siya namang ina ni Jesus na tinawag na Kristo.” Parang matapos tayong makampante sa karaniwang kalakaran, bigla tayong binulaga ng Diyos. Senyales ito ng mga dakilang bagay na magaganap pa lang. Ang mismong babaeng ito – si Maria – ang hudyat ng malaking kabaguhan na magdadala ng pinakadakilang pagapapala. Ngayon pa lang sa bahaging ito ng ebanghelyo ni San Mateo, nagsisimula na ang kabaguhan at pagpapalang ito. At babaliktarin ng pagdating ng Mesiyas ang nakasanayang kalakaran. Hindi itatakda ng nakalipas ang Mesiyas; sa halip, ang nakaraan ay matatanglawan ng Kanyang liwanag. Binubulaga tayo ng Diyos, handa ba tayong magpabulaga sa Kanya? May sapat ba tayong pananalig sa Kanya para hayaan nating bulagain Niya tayo? Maraming mga biyayang hindi makarating-rating sa atin kasi natatakot tayong mabulaga. At marami pang mga biyayang nasa saatin na na nasasayang na lamang dahil ayaw nating magpabulaga.

Tila nakababagot ngang listahan ng mga pangalan, pero napakahalagang hamon pala sa atin: tayo mismo ang maging Mabuting Balita, matuto tayong maghintay, at hayaan nating bulagain tayo ng Diyos.

O, hindi ba kayo nabulaga, ganito pala ang talaangkan ni Jesus? Ganyan nga po.

TUNAY O HUWAD NA SIMBANG GABI?

Unang Misa de Gallo
Lk 7:19-23

Bakit tayo naririto? Bakit madaling-araw pa lang ay nandito na tayo sa simbahan? Ano ang meron? Bakit? Ano?

Madaling-araw pa lang ay naririto na tayo sa simbahan dahil gusto nating sumamba sa Diyos. Nandito tayo para magsimba. Siyam na araw nating gagawin ito dahil gusto nating ihanda nang mabuti ang ating sarili sa pagdiriwang ng Dakilang Kapistahan ng Pagsilang ng Panginoong Jesus. Kung paanong siyam na buwan ding ipinagdalang-tao ni Maria si Jesus, siyam na araw din natin siyang matalik na sasamahan, pasabik nang pasabik, paigting nang paigting. At dahil ang Misa ang pinakadakilang panalangin para sa atin, alam nating walang ibang pinakamabuting paraan ng paghahanda maliban sa pagsisimba. Naririto ako para mag-Misa. Naririto kayo para magsimba. Naririto tayo para mag-Simbang Gabi.

Kaya?

Ito ang sinasabi ng isang awiting pamasko nating mga Pinoy:

Gising na mare! Gising na pare!
Tawag ng kampana sa simbahan.
Umpisa ng siyam, huwag magkukulang
Sa Simbang Gabing kinagisnan.
Magbalabal na kahit na tuwalya.
Kay lamig-lamig doon sa plaza.
Mare at pare, dapat mag-ingat
Nang hindi kayo mapolmunya.

Simbang Gabi – ugali ng Kristiyano
Mas matanda sa ating lolo.
Alay ito sa Birhe’t Santo Niño.
Dinarakila ang Pasko.

At dahil diyan, may nag-text. Ito ang palitan ng text messages.

Texter 1: Eow! Cmba b u?
Texter 2: Yup! Cmba me. Kaw, simba k b?
Texter 1: Uu nmn. May wish aq kea complt q sna cmbang gv.
Texter 2: Me dn. Complt q rn sna pra lagi me ksama u, bhe.
Texter 1: K. San n u? D2 n me. Dali, mgstart na.
Texter 2: Mlpt n me. K lng, si Fr. Bob nmn mag-Mass. Mea p un.
Texter 1: K. Eat tau b2ngka aftr h.
Texter 2: Sure! Bzta kaw, bhe.
Texter 1: Lab u!
Texter 2: Lab u 2!

Biglang may pumasok na pangatlong sender.

Texter 3: Wer u na? Knna p start an Mass.
Texter 1 and 2: Hu u?
Texter 3: Fr. Bob me. C Monsi ang pari ngaun. Sowee!

Talaga bang nagpunta tayo rito ngayon para magsimba? Talaga bang para kay Jesus at Maria ang pagsi-Simbang Gabi natin? Ano nga ba ang Simbang Gabi?

Ayon sa awit kanina, may apat na katangian ang Simbang Gabi.

Una, ito raw ay ugali ng Kristiyano. Hindi ito gawain ng mga Muslim o ng mga Judyo o ng mga Iglesiya ni Kristo o ng sinumang kasapi ng ibang relihiyon. Ugaling Kristiyano ito. Pero ang ugaling ito ay hindi nakukuha sa pangalang Kristiyano lamang o sa pagiging kasapi lamang ng Iglesiya Katolika. Ugaling Kristiyano ba tayo? Kung sa buong taon, hindi naman tayo nagsikap isabuhay ang ugaling Kristiyano, ano’t naririto tayo ngayon? Baka panatisismo lang ang pagsi-Simbang Gabi natin o, masahol pa, pakitang-tao lang. Pero kung sa buong taon ay pinagsikapan nating mamuhay bilang tunay na mga Kristiyano – ginagabayan ng mga pagpapahalaga ng ebanghelyo at taus-pusong tumutugon sa tawag ni Kristo – talagang bahagi nga ng ugali natin ang pagsi-Simbang Gabi. Kung hindi, umuwi na.

Ikalawa, mas matanda raw ito sa ating lolo. Ibig sabihin, hindi tayo ang umimbento nito. Bagamat katangi-tanging kaugalian ito para sa ating mga Pilipino. Minana natin ito. Hindi tayong mga namumuhay sa kasalukuyang henerasyon ang nagpasimula nito. Pamana ito sa atin ng ating mga ninuno. At pamana rin naman natin ito sa ating mga anak at magiging mga anak na ating mga anak. Ang pagsi-Simbang Gabi natin, kung gayon, ay pagpapanatiling buhay ng ating pagiging Katolikong Pinoy.

Katolikong Pinoy, ipakita sa mundo
Nasa Diyos ang buhay mo.
Katolikong Pinoy, ‘wag kang matatakot.
Ipagmaliki mo: Katoliko ako!
Katolikong Pinoy!

Tayong mga kasalukuyang henerasyon ng mga Pinoy, maipagmamalik pa ba tayo ng ating mga ninunong nagpamana sa atin ng ating pananampalatayang Kristiyano? Bahagi nga ng pananampalatayang iyon ang pagsi-Simbang Gabi na pinagpapatuloy pa rin natin magpahanggang ngayon, pero ito na lang ba ang maipagmamalaki nila sa atin? Naiwan na nga lang ba sa mga rituwal ang ating kaugalian? Paano na ang bayanihan, damayan, pagmamahal sa kalikasan, paggalang sa nakatatanda, pag-aaruga sa mga bata, paghuhubog sa mga kabataan, pagkamakabayan, pagiging bayani, at marami pang iba? Kung ang pagsi-Simbang Gabi natin ay isang minanang rituwal na lamang, itigil na.

Ikatlo, alay raw ito sa Birhe’t Santo Niño. Ang daming nagsisimba kapag Simbang Gabi. Kung tatanungin natin siguro ang bawat-isang nagsimba ngayon, sigurado hinihingi iyan kapalit ng pagkumpleto sa siyam na araw ng pagsisimba. Ano ba ito, suhol? Akalo ko ba, alay ito sa Birhe’t Santo Niño? E, bakit, parang alay naman natin ito sa sarili natin? Ano ang dala mo para sa Birhe’t Santo Niño? Hindi sapat ang materyal na handog. Ang kailangan ng Birhen ay pusong pagsisilangan ng kanyang Niño. Uulitin ba natin ang kuwento ng unang Pasko: walang lugar sa bahay-panuluyan para sa kanila. Hanggang ngayon pa ba? Mabuti pa si Bhe, may malaking puwang sa puso mo.

Ikaapat, dinadakila raw nito ang Pasko. Ang siyam na Simbang Gabi ay paghahanda para sa maringal na pagdiriwang ng Pasko. At dahil ang Pasko ang pagsilang ng Panginoong Jesukristo. Dinarakila ng Simbang Gabi, hindi si Father na magaling kumanta o kaya ay magpatawa o kaya ay maghomiliya, hindi ang choir na mahusay umawit, hindi ang mga kagalang-galang na ministro liturhikal, hindi ang bhe mo, hindi ikaw, hindi ako, kundi si Jesus. Ang pagbangon mo ng madaling-araw ay para kay Jesus. Ang paggayak mo, pagligo, pag-ayos ng katawan, pagsuot ng tamang damit, at paglakad mo sa gitna ng ginaw at dilim ay para kay Jesus. Ang pagsimba mo, ang masiglang pakikiisa sa pag-awit, taimtim na pakikinig at pagsagot sa mga panalangin, at pakikibakang huwag makatulog sa Misa ay para kay Jesus. Ang pagdala mo ng mga alay, ang pag-abuloy mo sa simbahan, ang pagbati mo ng kapayapaan para kay Jesus. Ang pag-uwi mo pagkatapos ng Misa, ang pagbili mo ng bibingka para sa iyo at para na rin sa iba, ang pagngiti mo sa mga nakakasalubong mo ay para kay Jesus. Ang pagsisikap mong isabuhay ang aral na narinig, ang pagtulad mo sa mga tauhan ng kuwento ng Pasko, ang pagsimba mo kahit kapag tapos na ang mga Simbang Gabi ay para kay Jesus. Dahil kung hindi, sino ang ba talaga ang dinarakila ng iyong pagsi-Simbang Gabi?

Ang Simbang Gabi ay ugali ng Kristiyano, as matanda sa ating lolo, at alay ito sa Birhe’t Santo Niño, dinarakila ang Pasko. Ito ba ang katotohanan sa kung bakit tayo naririto? Nakikita ba ito sa ating tunay na pamumuhay bilang testigo sa katotohanang ating inaangkin?

Sa ebanghelyo ngayong unang Simbang Gabi, hinahanapan ni Juan Bautista si Jesus ng patunay kung Siya na nga ang Kristo. At ang patunay na tinukoy ni Jesus na Siya nga ang Kristo ay ang Kanyang mga gawa. Maaari bang tumestigo ang ating mga gawa kung tunay nga o huwad ang ating pagsi-Simbang Gabi?

PINK OF HEALTH

Third Sunday of Advent
Lk 3:10-18

You are rushing your way to school or to the office. It is another dull Monday and Friday is too far from sight to even imagine. The rain worsens it. More probably than not, Manuguit will be flooded again. And when you arrive home from school or office after a tiring day, you still will have to clean up the mess. But in the midst of the rain, there she comes. You see how she savors walking under the rain. She is very happy, enjoying her every step on the wet pavement. Is she from another planet? You wonder why she is so happy.

When you are finally just an arms-length away from each other, she throws her arms around you and give you a really big bear hug with a matching beso. Then, when you succeed in disentangling your self from her embrace, you ask her: “Why are you very happy? Is there anything to be happy about? Half of the world hungers while the other half dies in war. Here in our own country, corruption seems like an incurable cancer, eating our flesh away. People are massacred, beheaded, mutilated, killed like pigs in the slaughter house. And in the midst of our impoverish life, many of our leaders are simply ruthless, heartless, and godless with all their lies and greed for power and money. So, tell me, why are you happy?” But she does not answer; instead, she gives you the puzzled-look for a moment, then smiling, she winks at you and continues on her way, humming a happy tune. She is really very happy!

You are left confused, puzzled, wondering.

It is indeed puzzling to see the joy of others while you are very sad. The reverse is likewise puzzling: while others are desolate, you are jumping with joy. but the most puzzling is when others are happy even in the midst of much difficulty and suffering. They are people who refuse to be imprisoned in an environment of despair. They are like the three characters in our readings on this third Sunday of Advent. Take for example, the Prophet Zephaniah – from the ruins of Jerusalem, his call to joy and feasting rises. Another is St. Paul the Apostle – imprisoned and awaiting execution, he manages to even write to the brethren to console and encourage them. And, in the gospel, John the Baptist – in the middle of the parched wasteland – also conquered by the colonial power – he shouts the Good News.

Why is that so?

The Prophet Zephaniah, St. Paul the Apostle, and St. John the Baptist – they share a common vision: the Lord is near. If the imminent coming of the Lord at the end of time threatens many of us, these three figures from our readings today do not consider the same coming as a threat but as the radical source of joy – the kind of joy that can never be stolen from them, even by their persecutors and executioners. Because of this joy, they are much different from those who, like them, also announce the kingdom of God but with a long face. This joy of theirs gives them the ability to see beyond the present trials and sorrows. This joy urges them to encourage others to have the same kind of joy. Not one of them is already contented with being joyful in themselves; each of them moves with the hope of contaminating others with their joy.

And this, indeed, is the message of the third Sunday of Advent: rejoice, the Lord is near! Take note: it is not “The Lord is already near” but “The Lord is near.” In a very real sense, the Lord is no longer coming. He is here already! Indeed, He is very near. Despite everything that says otherwise, do you feel that the Lord is truly near? Are you able to share this experience with others even in the midst of your own sufferings and pain? Are you a prophet of doom only or a messenger of hope as well? You are indeed an apostle of joy, but are you a joyful apostle?

What is joy? Joy is healthy living. “Healthy” here does not mean freedom from sickness or handicap. One may be physically well and complete but spiritually decaying nonetheless, right? The really and completely joyful person is he or she who is healthy in body and soul. In a word, healthy living is clean living.

We all want to live healthy, but not all of us live cleanly. This is the root cause of sadness in many people’s lives. Thus, we all continue searching, researching, and inquiring about joy. “How can I be joyful?” we ask. And John the Baptist answers in the gospel today: be compassionate and generous to the needy, be fair in all dealings, never intimidate, never extort, be happy with the fair pay for your work. In a word, live cleanly and justly. If only we follow John the Baptist’s advice, the world will surely be a happier – not only a safer – a planet to live in. And every man and woman will experience – not only feel – that Jesus indeed is near and is not only already near because, in fact, He is here.

When we were together in a concert at the Philippine International Convention Centre (PICC), I asked Chairman Bayani Fernando why pink is the color of the Metro Manila Development Authority o MMDA. Do you know why? BF said, “Pink is the color of good health. Do we not even have the idiomatic expression ‘pink of health’, meaning ‘the best of health’, very healthy?

On this third Sunday of Advent, which is called Gaudete Sunday or “the Sunday of Rejoicing”, the priest may wear pink. Usually, the explanation for this unusual color in the liturgy is that pink is the color of joy – the purple has started turning into white. It is, however, not bad to think that the pink of today’s liturgy is a reminder for us to live healthy; that is, to live clean lives, for only he who live cleanly live joyfully.

May you always be in the pink of health.

THE VOICE

Second Sunday of Advent
Lk 3:1-6

There are voices we rather not hear, are there not? Whose voice do you not want to hear? Whose voice do you want to hear so much?

Perhaps, one of the voices we rather not hear is the voice that speaks about our wrongdoings. Sometimes, these voices even sound like broken records in reminding us about our blunders and misdeeds. If the voice that we hear is such, it is difficult to rise from our fall and do better, is it not? Moving on, learning from our mistakes, and growing seem to be almost impossible. We turn a deaf ear, our heart hardens, and we turn our back to such a voice.

In Sacred Scriptures, voice is very important, most especially the voice of God. In the Old Testament, for example, the glory of God is said to have departed from His People when His voice cannot be heard. In 1 Sam 4:21-22, we read that when Eli died, his daughter in law, Phinehas, conceived and bore a son who was given the name “Ichavod”. In Hebrew, ichavod means “no glory”. Incidentally, one of the Philippine dailies has a comic strip entitled after its main character, a mouse, whose name is “Ikabod”. A satire, “Ikabod” reflects the reality of Philippine society, presenting as comedy that which, in truth, is tragedy. I wonder if the creator of “Ikabod” knows the Hebrew language and really intends to say that there is not glory in what is happening in the country. Perhaps, he is even more right today more than when he first published his strip: we have a “Gloria” but we have no glory.

The name given Phinehas child was Ichavod because it was said that the glory of God has left His People, Israel, because the Philistines captured the Ark of the Covenant. However, long before the Ark was captured by the enemies, 1 Sam 3:1 says that there was already a problem with the relationship between God and His Chosen People: “In those days, the Lord rarely spoke and visions were very few.” At first, God spoke rather rarely; then, eventually, He just stopped talking to His people. Thereupon, the glory of God was said to have departed from the household of Israel. God was gone because the Ark of the Covenant was stolen, and the glory of God was not in Israel because the voice of God could no longer be heard.

It seemed that God’s voice would not be heard again. He was silent for a really very long time. And when He finally spoke again, He spoke through the prophets. Then, something beautiful happened: Heb 1:1-6 says, “In times past, God spoke to our fathers through the prophets; but in these last days, He spoke to us through His Son….” From then on up until today, God has never been silent again. We hear His voice. And never has He taken back His word.

Through the readings of this Holy Mass, we continue to hear the Word of God through four voices that encourage us to imagine the beautiful future God intends for us all. Encouraged, we are invited by these four voices to trust in God’s goodness and act accordingly.

The first voice is the voice of the Prophet Baruch. In the first reading, the prophet asks the people to change their wardrobe: “Take off your clothing of sorrow and anxiety and clothe your selves with the beauty of God’s glory forever.” Things would be alright, the people must be well dressed and not fear the future.

The second voice is from the psalmist. The psalmist reminds the people of the marvelous things God has done in setting His people free from slavery. Even heathens, the psalmist says, marveled. Thus, the psalmist encourages the people because the day shall come when they will no longer leave weeping as they carry the seeds for sowing; instead, they will come home rejoicing, carrying their bountiful harvest.

The third voice belongs to the Apostle Paul. In his letter to the Philippians, after expressing his gratitude to those who supported him and helped him in the work of evangelization, he admonishes them to be always ready for that day when they will enjoy perfect goodness.

The fourth voice echoes from the gospel of St. Luke for today. It is a voice that cries out in the wilderness: “Prepare the way for the Lord, make straight His paths. All mankind shall see the salvation of God.” It is John the Baptist’s voice who himself is the voice of God. John is the voice, Jesus the Word.

What is beautiful in these four voices?

The heart of these four voices is the call of hope that encourages us to change and grow because something good is going to happen, given our sincerity and God’s faithfulness. These four voices do not speak about our blunders and wrongdoings only. They also invite us to keep remembering God’s goodness and our own goodness, too, despite our mistakes and shortcomings in life.

It is always worth considering: People begin to change for the better when they are encouraged to see their own goodness and not when they are criticized for their wrongdoings only. To tell the faults of a person and then leave that same person just like that is to abandon that person to his own destruction. Such a situation is like leaving the accident scene even with the knowledge that there is victim needing our help and care. Few people change for the better when forsaken, imprisoned in their own weakness, staring at their own mistakes in life. The height of this unwanted experience is the intense loneliness brought about by the awareness that “no one cares at all whether I change or not.”

We all need the help and encouragement to forsake the ways we have grown familiar with and yet are destructive to us and to others. We need help to see our selves in a different way, and imagine the good this will create not only for us but for others, too. We need to give time to reflecting on what kind of persons God wants us to be and what His will is for us. We need to trust in the future, we need the kind of hope that never wavers and see the power of God moving in the changes happening within and without us. We need the certainty of the Apostle Paul who said, “He who began this good work in you will bring it to fulfillment.”

The season of Advent is a time for us to hear this voice more clearly. And if Advent indeed is a time of hope, this is the time to encourage one another by remembering the fidelity of God, by evoking from one another one another’s innate goodness, and by sharing in the joy caused by the change of anyone for the better.

We hear many voices – there are those which we do not want to hear at all and those which we long to hear always. But in the midst of all these various voices, may we always hear the voice of God and strive to obey it. The silence of Advent is very important for us to hear that voice crystal-clear. God is speaking. Be silent so that you may hear. The hope of Advent is very important for us to faithfully do what that voice says. God loves us more than we know. Do not speak about that love only. Believe it. Act on it.