MANANG-MANA!

Ikapitong Linggo ng Karaniwang Panahon

Mt 5:38-48 (Lev 19:1-2, 17-18 / Slm 102 / 1 Cor 3:16-23)

Sa pampang ng isang malaking ilog ay may isang malaking puno.  Araw-araw, isang banal na matandang lalaki ang nagdarasal sa lilim ng punong ito.

Isang umaga, pagkatapos niyang magdasal, napansin ng banal na matandang lalaking ito ang isang alakdang lulutang-lutang sa tubig.  Nagkakakawag ang alakdan, walang-awang inaanod ng malakas na agos.  Tiyak ang kamatayan: malulunod ang alakdan.

Biglang ginawa ng banal na matandang lalaki ang hindi inaasahan: inabot niya ang alakdan para sagipin.  Ngunit ginawa naman ng alakdan ang inaasahan nating lahat: tinusok nito ng kanyang makamandag na buntot ang kamay ng banal na matandang lalaking gustong sumagip sa kanya.  Napangingiwi man sa matinding sakit, paulit-ulit na inabot ng banal na matandang lalaki ang alakdang paulit-ulit ding tumutusok sa kanya ng makamandag nitong buntot.

May nanonood pala sa kanila: isang bata.  “Manong,” tanong nito sa banal na matandang lalaki, “bakit po ba ninyo sinasagip ang walang-utang-na-loob na alakdang iyan?  Siya na nga po itong tinutulungan ninyo, siya pa ang may ganang manakit sa inyo.  Hayaan n’yo na lang po siyang malunod.  Marami na ng lasong itinusok sa inyo ng makamandag niyang buntot.”

Sumagot ang banal na matandang lalaki, “Anak, dapat ko bang kalimutan ang kalikasan kong sumagip dahil sa kalikasan ng alakdang manakit?”

Iyan nga po ang kaibahan natin sa mga hayop.  Ang hayop po ay nare-react.  Ang tao naman ay rumi-respond.  Instinct po ng alakdan na mag-react sa pamamagitan ng panunusok ng kanyang makamandag na buntot.  Response naman po ng banal na matandang lalaki na sa kabila ng lahat ay pagsikapan pa ring sagipin ang alakdan.  

Kayo po ba ay reactionary o responsive?

Ang aso kapag inagawan mo ng pagkain, mangangagat.  Reaction po iyon.  Ang tao kapag inagawan mo ng pagkain, puwedeng ipaubaya na lang kasi baka mas nagugutom ang nang-agaw kaysa sa kanya.  Response po iyon.  Ang pusa kapag naapakan mo ang buntot, kakalmutin ka.  Reaction po iyon.  Ang tao kapag natisod mo, maaaring pagpaumahinan ka kung hindi mo naman talaga sinasadya.  Response po iyon.  Samantalang hindi pinag-iisipan ang reaction, pinagpapasiyahan naman po ang response.

Reactionary po ba kayo o responsive?

Ang reaction ay nakapukol sa kapwa nilalang samantalang ang response naman po ay naka-ukol sa sitwasyong nalalang.  Dahil hindi po pinag-iisipan, ang reaction ay marahas at walang mabuting naibubunga: ang sitwasyon ay lalo lang lumalala.  Dahil ang response ay pinagpasiyahan, karaniwan po itong mahinahon at may mabuting inaani: ang sitwasyon ay gumaganda.

Kadalasang paghihiganti ang pakay ng reaction, pag-unawa naman po ang sa response.  Napakalinaw, ang reaction ay hindi po nagmumula sa pag-ibig.  Maaaring nagmumula po ito sa kalikasan ng nagre-react o sa kanyang di-pantaong pag-uugali.  Ang tao lamang ang may kakayahang magpasiya.  Ang pag-ibig ay pasiya.  Hindi po ito hilig o bugso ng damdamin o di-matakasang dikta ng panlabas na puwersa.  Ang taong umiibig ay nagpapasiyang umibig.  Nagpapasiya po ba tayong umibig o alipin tayo ng paghihiganti?

Tingnan po natin ang Diyos.  Hindi Siya mapaghiganti.  Lagi Niya po tayong iniibig dahil pasiya Niya iyon.  Kahit namumuhay tayo sa kasalanan, iniibig Niya pa rin tayo.  Bago pa natin Siya ibigin, iniibig na Niya tayo.  Hindi man po natin Siya ibigin, iibigin Niya pa rin tayo.  At saktan man natin Siya, tulad ng ginawa ng alakdan sa banal na matandang lalaking sumagip sa kanya, iibigi’t iibigin pa rin po tayo ng Diyos.  Kung meron man po tayong masasabing “kahinaan” ng Diyos, ito ay ang Kanyang kawalang-kakayahang hindi tayo ibigin.  Anupa’t sinabi ni Papa Emeritus Benito XVI, sa kanyang liham-ensiklikal na pinamagatang “Deus Caritas Est”, “On the cross we see the mad-love of God.”  Tutoo po, hindi ba?  Sa krus tambad na tambad sa ating paningin ang baliw na pag-ibig ng Diyos sa atin.  Biro n’yo, mistulang ipinagpalit Niya ang Kanyang sariling Anak para sa atin.  Sa Exultet, ang pahayag ng Magmuling-Pagkabuhay ng Panginoon, ganito po ang napakagandang paglalarawan: “Our birth would have been no gain, had we not been redeemed.  O wonder of Thy humble care for us!  O love, O charity beyond all telling, to ransom a slave Thou gave away Thy Son!”  Sabi pa nga po ni San Pablo Apostol sa Rom 5:10, ginawa ito ng Diyos nang tayo ay mga kaaway pa Niya.  At ang napakatinding pag-ibig na ito ng Diyos ay para sa lahat: mga banal at mga makasalanan.  Pantay po ang pagtingin Niya sa lahat.

Minsan naiisip ko po, bakit kaya alam naman ng Diyos na pagbebenta ng katawan ang trabaho ng mga prostitute, pero hahayaan pa rin Niyang pasikatin ang araw sa mga labada nila para matuyo at maisuot nila pagsapit ng gabi?  Puwede naman po Niyang paulanin, hindi ba?  Bakit po kaya batid naman ng Diyos na pangho-hold-up ang ikinabubuhay ng mga kawatan sa lansangan, pero ginigising pa rin Niya sila araw-araw?  Puwede naman pong bangungutin na lang sila, hindi ba?  Bakit po kaya alam naman ng Diyos na makasalanan ako, pero binuhay pa rin Niya ako?  Puwede naman pong hindi na lang, hindi ba?  At bakit po kaya batid din ng Diyos na magkakasala pa rin ako, pero hinirang pa rin Niya akong maging pari?  Puwedeng iba na lang, hindi ba?

Kaybuti nga po ng Diyos.  Sabi nga ni Jesus, “Pinasisikat Niya ang araw sa masasama at sa mabubuti, at pinapapatak Niya ang ulan sa mga banal at sa mga makasalanan.”  Ganyan nga po umibig ang Diyos: walang pinipili.  Ganyan din daw po tayo dapat umibig: wala ring pinipili.  Magpasiya po tayong umibig tulad ng Diyos.  Magsikap tayong maging sinbuti Niya sa lahat.

Sa lahat.  Ang sabi pa nga po ni Jesus, ibigin daw natin maging ang ating mga kaaway.  Ang pag-ibig nating ibinibigay ay hindi po dapat nakasalalay sa pag-ibig nating tinatanggap.  Para sa tunay na alagad ni Jesus, ang pag-ibig ay hindi isang kontrata.  Kahit hindi iniibig, ang tunay na alagad ni Jesus ay dapat umibig.  Ito ay pasiya.  Ito ay response, hindi reaction.

Ngunit huwag po tayong pakadaling-isiping sa pamamagitan ng pag-ibig ay agad nating magiging mga kaibigan ang ating mga kaaway.  Nagkakamali po tayo.  Nalutas po ba ng pag-ibig ang lahat ng mga suliranin ni Jesus sa Kanyang mga kaaway?  Hindi.   Katulad ng banal na matandang lalaking paulit-ulit na inabot ang alakdang paulit-ulit ding tumutusok sa kanya sa pamamagitan ng makamandag nitong buntot, si Jesus pa nga po ang pinatay ng lason ng mga alakdan sa buhay Niya.  Subalit hindi Niya tinalikuran ang Kanyang kalikasang sumagip kahit sa mga alakdang katulad natin, dahil Siya po ang Bugtong na Anak ng Diyos.  Ganun po kasi ang Tatay Niya kaya ganun din Siya.  Manang-mana!

Tayo po, kanino tayo mana?

NOT A COPYCAT BUT THE FULFILLMENT

6^th Sunday in Ordinary Time

Mt 5:17-37 (Sir 15:15-20 / Ps 119 / 1 Cor 2:6-10)

When a movement stems from an already existing tradition, it is expected that that movement must prove that it is not a mere copycat of the tradition that gave birth to it.  Otherwise, if that movement were a mere photocopy of another, what need is there for it?

Early in the history of the Church, the Christian community had to define in clear terms its relationship with Judaism.  Some people, even those already belonging to the early Church, thought that Christianity was simply a Jewish sect.  Lest we forget, Jesus Himself was a Jew, and so were His first disciples!  Thus, they had high regard for the Jewish tradition, most especially for obedience to the Mosaic Law.  But it was also clear that there are Jewish practices and interpretations of the Mosaic Law they did not agree with: the prohibition to heal during Sabbath, the discrimination against Samaritans and non-Jews, the inordinate practice of fasting, and the obsession with ritual cleanliness, to name just a few.

Truly, it must had been a great challenge for Matthew, who still is widely believed today to have written the Gospel we read in this Mass, how to unite Jewish Christians and Gentile converts though his literary contribution.  The Jewish Christians venerated the tradition of the Mosaic Law while the Gentile converts likewise had their own traditions.  Whoever wrote the Gospel and ascribed it to Matthew must be very smart indeed.

We all know that, before he was called by Jesus, Matthew was a tax collector.  The Gospels of Matthew, Mark, Luke and John all agree on this specific detail about his resume.  But it seems that the real writer of Matthew was not a tax collector but a scribe.

What is a scribe?  A scribe is a Jewish male of high learning in the field of oral and written law.  The real writer of Matthew, for all we know, could be a scribe because of the evident respectful regard of the Gospel of Matthew for the scribes and the Pharisees.  In Mt 23:2 we read, “The teachers of the law (that means “the scribes”) and the Pharisees sit in Moses’ seat.  So you must be careful to do everything they tell you.”  However, the same writer of Matthew did not hesitate at all in telling us how Jesus reserved His rashest condemnation for the scribes and the Pharisees.  In Mt 23:13-29 we read the so-called “Seven Woes” of Jesus to the scribes and Pharisees.  In the said verses, Jesus called the scribes and Pharisees hypocrites, blind guides, and worse, whitewashed tombs and brood of vipers.  Thus, while affirming the magisterial role of the scribes and the Pharisees and admonishing the people to obey them, Jesus was also quick in warning His disciples “not to do what the scribes and Pharisees do, for they do not practice what they preach” (Mt 23:3).  One of the opening lines of the Gospel today, in fact, issues a graver warning: “I tell you,” Jesus said to His disciples, “unless your righteousness surpass that of the scribes and Pharisees, you will not enter the kingdom of heaven” (Mt 5:20).

But what about our anonymous author of the Gospel of Matthew?  Could he be a scribe-turned-disciple of Jesus?  Probably!  Or, ascribing his writings to Matthew, he could be a disciple of the Apostle Matthew himself.  It is really very interesting that after narrating Jesus’ Parables of the Sower, of the Weeds, of the Mustard Seed and the Yeast, of the Hidden Treasure and the Pearl of Great Price, and of the Net, our nameless writer of Matthew delivers what seems to be like a punch line in Mt 13:52: Jesus said to His disciples, “Therefore every teacher of the law (thus, a scribe!) who has become a disciple in the kingdom of heaven is like the owner of a house who brings out of his storeroom things both new and old.”  Intrigued, one cannot help asking, “Was the anonymous writer of the Gospel of Matthew actually referring to himself when he wrote such a definition of a scribe-turned-disciple of Jesus?”  This hypothesis gains strength from the apparent high regard for the Old Testament Law and simultaneous passion for the new vision of Jesus that pervades the Gospel of Matthew that we know.  I run the risk of being judged by Bible scholars as going overboard, but I believe that indeed the author of Matthew was describing his own experience of conversion in Mt 13:52.

But when our mysterious scribe wrote Matthew’s Gospel, in the year 80 A.D., the early Christian community was challenged by a strong criticism from the official leaders of the Jews.  The Jewish religious leaders claimed that the teachings of Jesus violate all that Judaism cherished.  Would you believe, around the year 85 A.D., an official curse was prayed in the synagogue against Jewish Christians and all who believed that Jesus was the Messiah?  And simultaneous with this cursing, Jewish Christians were expelled from the synagogues upon the instigation of the Pharisees.

Now we understand better why the nameless writer of Matthew begins our Gospel for today with Jesus declaration: “Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets; I have not come to abolish them but to fulfill them.  For truly I tell you, until heaven and earth disappear, not the smallest letter, not the least stroke of a pen, will by any means disappear from the Law until everything is accomplished.  Therefore anyone who sets aside one of the least of these commands and teaches others accordingly will be called least in the kingdom of heaven, but whoever practices and teaches these commands will be called great in the kingdom of heaven.”  Far from disrespecting the Jewish Law, Jesus, in truth, upholds the Law and even condemns those who themselves violate it and who encourage others to do the same.  But even more unparallel is His implied claim that He Himself is the fulfillment of the Law.

In the several admonitions that Jesus makes in the Gospel today, He shows knowledge of and respect for the Mosaic Law.  But, simultaneously He ends the old legal tradition by challenging minimalist observance of it.  For example, murder, from now on, is not only killing another person but also harboring anger against others.  Also, no longer is adultery a mere unlawful, actual, physical, sexual contact with the opposite gender but looking lustfully at the other is already an act of adultery.  Moreover, like the refrain of song, the writer of Matthew placed a specific formula in the very mouth of Jesus: “You heard it said…, but I tell you….”  Without doubt, the anonymous writer of Matthew was making an assertion so wild for the Jews: Jesus is the new Moses; no, Jesus is even greater than Moses!

Jesus challenges the old interpretation and observance of the Law with His new world-view and value-system.  In the New Testament, Jesus is not a mere lawgiver.  Unlike Moses, Jesus Himself is THE Law.  And, without abolishing the Law but perfecting it, Jesus emphasizes the very spirit of every Law: charity – the virtue of loving.  Consequently, a new standard is set for authentic obedience to the Law.  But that standard is not a set of cold criteria but an actual way of life after which every true disciple of the Law must pattern his own.  That standard is Jesus’ own way of life – a life of perfect charity.  That life should be ours, too.  Thus, with the aid of His very own Spirit, we strive to become more and more like Jesus.

A very wealthy man died, leaving a strange will.  “Of the three men in my household,” the will reads, “only one is my real son while the other two are not.  To my real son alone I do bequeath all my possessions.”  Because nothing follows in the will, nobody knows who that real son is.  Thus, as expected, the three men contested the will.  To settle the dispute, the judge of the case ordered that the corpse of the very wealthy man be exhumed and tied to a tree.

“Because there are no conclusive proofs as to which of you is the real son,” the judge tells the three men, “I shall put you into a test.  Each of you is given a spear.  To him whose spear hits closes to your father’s heart I shall give all the inheritance.”

The first hit the head.  The second hit the mouth.  The third, with trembling hands, struggled to aim, hesitated, and gave back his spear to the judge, saying, “Here, sir, just divide the inheritance between the two of them.  I don’t want any of it if it means I have to pierce my father’s heart.”  Thereupon, the judge perfectly knew who the real son among the three.  He gave all the wealth to the third.

The first who hit the head are like some of the scribes who, in their attempt to obey God, study and know every letter of the Law but miss the very spirit of the Law.  The second who hit the mouth are like some of the Pharisees whose obedience to the God is nothing but lip-service.  The third is the real son who is Jesus.  He would never pierce His Father’s heart.  Rather it was His heart that was pierced, “for He humbled Himself, becoming obedient unto death, even death on a cross” (Phil 2:8).

With due respect to my Jewish friends, Christianity is not a copycat of Judaism.  We are no copycats of any Jew…except one, we pray: Jesus.  The scribe-turned-writer of Matthew tells us that and he was a Jew himself!

ASIN AT ILAW SA MUNDO, BANAL AT BAYANI

Ikalimang Linggo sa Karaniwang Panahon

Mt 5:13-16 (Is 58:7-10 / Slm 11 / 1 Cor 2:1-5)

Hindi po lahat ng tao ay mahilig kumain.  Pero lahat po ng tao ay mahilig sa masarap na pagkain.  Meron po ba sa inyong kapag kakain ay naghahanap ng matabang na pagkain?  Wala.  Naiinis o nagagalit pa nga po ang iba kapag matabang ang timpla ng inihain sa kanila.  Dapat malasa.  Pero hindi rin po basta malasa ay masarap, hindi ba?  Paano po kasing malasa nga kasi sobrang maalat.  Dapat tamang timpla.

Ano po ba ang naglalabas ng lasa ng pagkain?  Pagkatapos paghalu-haluin ang mga sangkap ng isang putahe, ano po ang hindi puwedeng mawala?  Asin.  Bakit po?  Dahil asin ang nagpapalitaw ng lasa ng pagkain.  Kapag walang asin, sigurado pong matabang.  Kapag walang asin, puwede rin pong nuknukan din ng asim kasi hindi nailabas ang lasa ng ibang sangkap.  Puwede rin naman pong kauyam-uyam na tamis kapag walang asin kasi hindi nga nailabas ang lasa ng ibang sangkap.  Kaya nga po sinasabing asin ang nagbibigay-lasa sa pagkain, pero ang katotohanan ay pinalilitaw ng asin ang lasang ambag ng bawat sangkap ng putahe.

Nang sabihin ni Jesus na tayo, ika, ang asin sa sanlibutan, ito nga po ang ibig Niyang sabihin.  Palabasin natin ang lasang ambag ng bawat sangkap.  Bagamat maraming sangkap na nag-aambag upang mapasarap ang isang putahe, animo’y tayo ang nagbibigay-lasa sa kabuuan.

Ngunit paano na po kung pati tayo, na mga asin, ay nawalan na rin ng alat?  Paano pa natin magagampanan ang ating napakahalagang papel?

Nawawalan po tayo ng lasa kapag pinatabang na rin tayo mismo ng kamunduhan.  Kapag sunud-sunuran na lang po tayo sa pabago-bagong pauso ng mundo, nawawalan ng saysay ang ating pagiging Kristiyano.  Ang taong makamundo, kapani-paniwala po ba siya kapag nangaral siya tungkol sa kabanalan?  Kapag babaero ang isang lalaki, puwede ba niyang pangaralan ang kumpare niya tungkol sa katapatan sa asawa?  Ang lasengero, may karapatan po ba siyang pagsabihan ang kaibigang sugapa sa alak?  Kung sugarol ang magulang, susundin pa ba siya ng anak niya kapag pinaalalahanan niya itong huwag magwawaldas ng pera?  Ang mangongopyang estudyante, may lakas-loob po ba siyang isumbong ang kaklase niyang mandaraya?  Ang taong sinungaling, maaaring po ba siyang magbigay ng panayam tungkol sa katotohanan?  Kung kawatan, may karapatan ba siyang mangaral tungkol sa pagiging mabuting katiwala?

Kung kapareho na rin po tayo ng mundo, paano pa natin mababago ang mundo tungo sa mabuti?  Kapag wala na rin po tayong lasa, paano pa natin mapapaalat ang ating kapwa?  Kung pare-pareho po tayong matabang, saan pa tayo kukuha ng alat?  At kapag wala na pong lasa ang pagkain, wala na itong silbi.  Itinatapon na lang ito o pinakakain sa hayop.  Kung wala na po tayong lasa, wala na rin tayong silbi.  Ano pong gusto nating gawin sa atin: itapon na lang o ipakain sa hayop?  Payag naman po kaya tayo?

Kaya, mag-ingat po tayo.  Huwag po nating hahayaang patabangin tayo ng mundo.  Manatili tayong asin na, bukod sa nakapagpapalinis, nagpapalasa rin sa sanlibutan.

Pero, ingat din po na baka sumosobra naman tayo.  Kapag sobrang alat, nasisira rin ang pagkain.  Kaya kailangan din po nating tanungin ang sarili natin: Nakapagpapasarap pa ba ako ng pagkain o nakasisira na lang?  Sa aking tahanan, sa aking parokya, sa aking bansa, ako ba ang pampasarap o pansira?

Sinabi rin po ni Jesus, “Kayo’y ilaw sa sanlibutan.”  Naalala ko po ang isang kuwento.

“Matanda na ako,” wika ng isang amo sa kanyang tatlong katiwala.  “Gusto kong malaman ninyo na ang lahat ng aking kayamanan ay ipamamana ko sa isa sa inyo.  Pero kailangan muna kayong dumaan sa pagsubok na ito.  Heto ang salapi, tig-sa-sampunlibong piso kayo.  Heto rin ang tatlong malalaki, bakante, at madilim na silid, tig-isa rin kayo.  Ngayon, humayo kayo at punuin ninyo ang silid ng anumang mabibili ng tig-sampunlibong piso ninyo.  Ang makapupuno ang siyang magiging kaisa-isang tagapagmana ng lahat ng kayamanan ko.”

At humayo na po ang tatlong katiwala.

Ginamit ng una ang kanyang salaping tinanggap para bumili ng iba’t ibang uri ng papel na kanyang pinagpira-piraso at inilagay sa malaki, bakante, at madilim na silid na natoka sa kanya.  Ngunit ni hindi man lang niya po napangalahating punuin ang silid.

Ang ikalawa naman ay bumili ng mga buhangin.  Subalit bigo rin siyang punuin ang malaki, bakante, at madilim na silid.

Magtatakipsilim na po nang dumating ang ikatlo, may tangan-tangang kandila.  Isinama niya ang amo sa malaki, bakante, at madilim na silid na dapat niyang punuin ng kahit ano.  Pagpasok nila sa silid, ipinatong ng katiwala ang kandila sa sahig at pagkatapos ay sinindihan ang mitsa nito.

“Boss,” wika ng ikatlong katiwala, “may nakikita po ba kayong madilim na bahagi ng silid na ito?”

“Wala,” sagot ng amo.

“Kung gayon, hindi lamang po sa hindi na madilim ang silid na ito, hindi na rin po ito bakante.  Pagkalaki-laki man po ng silid na ito, kayang-kaya naman itong punuin ng liwanag na mula sa kahit munting kandilang ito.”

Ang ikatlong katiwala ang nagwagi.  Hangang-hanga sa kanyang katalinuhan, ipinamana sa kanya ng kanyang amo ang lahat nitong kayamanan.

Hindi lang daw po tayo asin sa sanlibutan, ilaw din pala tayo sa sanlibutan, sabi ng Panginoon.  At dapat din daw po nating paliwanagin ang ating ilaw sa harapan ng mga tao hindi para purihan tayo kundi ang ating Ama sa langit.

Paano nga po ba nating paliliwanagin ang ilaw natin?  Balikan po natin ang pahayag ng Diyos sa pamamagitan ni Propeta Isaias sa unang pagbasa ngayon.  Ipinasasabi raw sa atin ng Panginoon, ayon sa Propeta, “Ang mga nagugutom ay inyong pakanin, patuluyin sa inyong tahanan ang walang tirahan.  Yaong mga tao na halos hubad na ay inyong paramtan, ang pagtulong sa mga kasama ay huwag tatalikdan.  At kung magkagayon, matutulad kayo sa bukang-liwayway….  Kung titigilan ninyo ang pang-aalipin at pagsuway sa akin, at ang masamang salita’y iiwasan, kung ang nagugutom ay pakakanin ninyo at tutulungan, ang kadilimang bumabalot sa inyo ay magiging tila liwanang sa katanghalian.”

Ngayon alam na po natin kung bakit, sa kabila ng ilang bilyon nang taon ng pagsikat ng araw, paglitaw ng buwan, at pagkakatulas ng tao sa apoy, marami pa ring madidilim na sulok sa mundo.  Kulang na kulang pa po ang mga Kristiyanong nagliliwanag sa pamamagitan ng tapat na pagsasabuhay ng kanilang pananampalataya.  Kailangang-kailangan pa po ang mga alagad ni Jesus na, tulad ni San Pablo Apostol sa ikalawang pagbasa natin ngayon, aakit sa lahat ng tao “sa pamamagitan ng patutoo ng Espiritu” at namumuhay sa pananalig kay Kristo nang hindi batay sa “karunungan ng tao kundi sa kapangyarihan ng Diyos”.  Sa kasawiampalad pa, kulang na kulang na nga at kailangang-kailangan pa nga, pero meron pang mga Kristiyano “raw” na, sa tutoo lang po, kadiliman ang dala sa buhay ng maraming tao.  Sana po, huwag na tayong dumagdag pa.

Gaya rin sa asin, ingatan din po natin na baka sa sobrang pagliliwanag natin ay nakabubulag naman tayo sa halip na nakatutulong makakita.  Lagi lang po sana nating tiyakin na ang liwanag ng ating ilaw ay hindi lamang nagmumula kay Jesus kundi si Jesus mismo.  Kasi po, aminin man natin o hindi, minsan ang liwanag-liwanag nga natin pero hindi naman talaga si Jesus ang ating ilaw.  Baka hindi na pagpupuri sa Diyos ang pakay natin.  Baka sarili na natin ang gusto nating sumikat, palakpakan, at papurihan.  Baka lang naman po.

Ang taon pong kasalukuyan ay idineklara ng Catholic Bishops Conference of the Philippines bilang “Taon ng Mga Layko”.  Bagamat hindi lang naman ang mga layko ang dapat na maging asin at ilaw sa sanlibutan – bagkus, kami ring mga pari – ang abot ng alat at liwanag ninyo, mga kapatid kong layko, ay higit pang malawak.  Bagamat hindi po kayo sa mundo, nasa mundo na po kayo, kung saan sa pamamagitan ng inyong mga hanapbuhay, mga kaabalahan, mga karaniwang lugar, at iba pa ay maipahahayag ninyo ang Mabuting Balita ni Kristo sa salita at gawa.  Kung pagbibigay-lasa ang pakay ng pagiging asin sa sanlibutan, sa mismong presensya pa lamang ninyo sa mundo ay puwedeng-puwede na po ninyong bigyan ng nararapat na lasa ang buhay ng mundo.  Kung pagbibigay-liwanag ang pakay ng pagiging ilaw sa sanlibutan, sa kagyat ninyong pakikisangkot sa pulitika, ekonomiya, kultura, panlipunang kaabalahan, ekolohiya, sining, at iba pa, kayang-kaya po ninyong pagliwanagin ang mundo ng ilaw ni Kristo.  Napakahalaga po ninyo, mga kapatid kong layko.  Gusto po ninyo ng mga banal na pari, hindi ba?  Nais ko pong sabihin sa inyo, kailangan din po namin, mga pari ninyo, ang mga banal na layko.  Bigyan n’yo rin po kami ng inspirasyon.  Gusto n’yo rin po ba ng mga paring hindi lamang maka-Diyos kundi makabayan din?  Sinasabi ko po sa inyo, gusto rin namin ng mga bayaning layko.  Iyan nga po ang pangarap at hamon ng Taon ng Mga Layko: "Called to be saints.  Sent forth as heroes!"  Kailangang-kailangan po ni Jesus ng mga alagad na banal at bayani.  Sana po, kayo na ‘yun.  Huwag n’yo po sanang sasabihin sa akin, “Hindi, Fr. Bob, ikaw na!”  (Ako lang po?)

MGA KANDILA NG DAKILANG SASERDOTE

Kapistahan ng Pagdadala kay Jesus sa Templo

Lk 2:22-40 (Mal 3:1-4 / Slm 23 / Heb 2:14-18)

Sa unang pagbasa natin ngayong Kapistahan ng Pagdadala kay Jesus sa Templo, ito po ang wika ng Diyos ayon kay Propeta Malakias: “Ipadadala Ko ang Aking sugo….  At ang Panginoon…ay biglang darating sa Kanyang templo…at ipahahayag ang Aking tipan.  Siya’y parang apoy na nagpapadalisay sa bakal at parang matapang na sabon.  Darating siya para humatol at dadalisayin niya ang mga saserdote, tulad ng pagdalisay sa pilak at ginto.  Sa gayun, magiging karapat-dapat silang maghandog sa Panginoon…kalugud-lugod sa Kanya, tulad ng dati.”

Ito naman po ang pinakapusong mensahe ng ikalawang pagbasa natin ngayon na hango sa Sulat sa Mga Hebreo: “Yamang ang mga anak na tinuturing ng Diyos ay tao, naging tao rin si Jesus, tulad nila – may laman at dugo.  Kaya’t kinailangang matulad Siya sa Kanyang mga kapatid sa lahat ng paraan.  Sa gayun, Siya’y naging isang Dakilang Saserdote, mahabagin at tapat, naglilingkod sa Diyos at naghahandog ng hain sa ikapagpapatawad ng mga kasalanan ng tao.”

Napansin n’yo po ba ang isang mahalagang katagang binabanggit sa parehong pagbasang ito?  Ano po ang katagang iyon?

Kapansin-pansin po na sa Banal na Misa ngayong Kapistahan ng Pagdadala kay Jesus sa Templo, parehong binabanggit ng una’t ikalawang pagbasa ang katagang “saserdote”.  Sa ating kasalukuyang pang-araw-araw na salita, ang “saserdote” ay “pari”.  Sa Banal na Bibliya, ang mga saserdote ay ang mga pari sa Templo.  At dahil ang pangunahing gawain sa Templo ay pagsamba sa Diyos sa pamamagitan ng paghahain sa Kanya ng susunuging-handog, ang mga saserdote ay tagapaghandog ng mga kaloob ng tao sa Diyos.  Sila rin po ang tagapaggawad ng bendisyon ng Diyos sa Kanyang bayan.

Sa Ebanghelyo naman po ngayong kapistahang ito, isinasalaysay ni San Lukas ang mga kaganapan ng pagdadala kay Jesus sa Templo.  Sa katunayan, may dalawang mukha po talaga ang pagdadala kay Jesus sa Templo.  Sa isang banda, ipinagdiriwang nito ang paghahandog kay Jesus sa Diyos.  Sa kabilang banda naman, ginugunita nito ang Judeong ritwal ng paglilinis kay Maria.  Alinman po sa dalawang mukhang ito ang ating tingnan, pareho po itong pagtupad sa batas ng Judaismo.

Sa Exodo 13:12 at sa Aklat ng Mga Bilang 3:13, malinaw na sinabi ni Yahweh na ang panganay na lalaki – tao o hayop man – ay sa Kanya.  Sapagkat sa Diyos nga ang panganay na lalaki, naghahandog ang mga magulang kapalit ng kanilang anak.  Kapag maykaya, kordero o tupa ang kapalit na kaloob ng mga magulang.  Kung dukha naman ay mag-asawang batu-bato o inakay na kalapati.  At ito nga po ang ginawa nila Jose at Maria kay Jesus.

Sa Levitiko 12:2-8 naman po mababasa ang mga alintuntuning dapat sundin ng mga babaeng nagsilang ng sanggol.  Partikular pong binabanggit ng mga alituntuning ito ang bilang ng mga araw, paraan, lugar, at maging ang dapat ialay para sa ritwal na paglilinis sa babaeng nagbuntis at nagluwal.  Sa pagdadala kay Jesus sa Templo, tinupad din po ni Maria ang batas na ito.

Kung tutuusin po, hindi na kailangan pang ihandog si Jesus sa Diyos.  Palibhasa, bukod sa Siya mismo ang Bugtong na Anak ng Diyos, Diyos ding tutoo si Jesus.  Kung tutuusin po, hindi naman kailangan pang dumaan sa ritwal na paglilinis si Maria.  Bukod sa hindi naman po karumihang moral ang pagdadalantao at panganganak, wala nang lilinis pa kay Maria.  Batay nga po sa ating pananampalataya, ipinaglihi pa nga si Maria nang walang bahid ng anumang kasalanan: siya ang Inmaculada Concepcion.  Nang siya ay ipinaglihi at nang siya mismo ang maglihi at magluwal, si Maria ay wala pong kasinlinis.  Subalit sa kabila ng mga katotohanang ito, sinunod pa rin ng Banal na Mag-anak ang hinihingi ng batas.  Sa gitna ng kanilang napakataas na estado sa mga mata ng Diyos, larawan sila ng kapakumbabaan.  Nagpalinis at naghandog pa rin sila.

Ano po ba ang sinasabi sa atin ng Salita ng Diyos ngayong ipinagdiriwang natin ang Kapistahan ng Pagdadala kay Jesus sa Templo?

Balikan po natin ang unang pagbasa.  Si Malakias po ay propeta ng Diyos sa Israel pagkatapos ng kanilang pagkakatapong-bihag.  Malaya na pong muli ang Bayan ng Diyos.  Nagbalik na sa normalidad ang kanilang pamumuhay.  At, para sa mga Judyo, ang patunay po niyan ay nakikita sa kanilang malayang pagsamba sa Diyos sa Kanyang Templo.  Opo, naitayo na nilang muli ang Templo; kaya naman nakapaghahain na po silang muli ng mga susunuging-handog sa Diyos.

Ngunit hindi po nagtagal ang bayang Israel ay naging salawahan muli sa Diyos.  Bagamat paniniwala nila na kaya sila napatapong-bihag at naging alipin ay dahil sa kanilang kawalang-katapatan noon sa kanilang Banal na Tipan sa Diyos, hindi pa rin po sila natuto.  Sa gitna ng laganap na katiwalian maging sa Templo mismo, binalewalang-halaga po nilang muli ang Banal na Tipan.  At sapagkat mismong ang mga saserdote ay tiwali, hindi na po naihahandog sa Diyos ang nararapat ihandog sa Diyos.  Maging ang mga tagapaghandog – ang mga saserdote – ay hindi na kalugud-lugod sa paningin ng Diyos.  Kaya nga po gayon ang pahayag ng Diyos sa pamamagitan ng Kanyang propetang si Malakias: hahatulan Niya at dadalisayin Niya ang mga saserdote – ang mga pari sa Templo – sa pamamagitan ng Kanyang Sugong animo’y apoy o matapang na sabon.

Sa liwanag ng ating pananampalataya, ang Sugong iyon ay walang-iba kundi si Jesus na ngayon nga po’y dumating na sa Templo bilang sanggol.  Ngunit sa kalauna’y makailang ulit pang babalik si Jesus sa Templo hindi na bilang sanggol at hahamuning harap-harapan ang katiwalian ng mga pinagkatiwalaan ng Diyos – ang mga saserdote noon.  Sa Mt 21:12-13, isinasalaysay pa nga ang kakaibang imahe ni Jesus na yamot na yamot na pinagtataob ang mga lamesa ng mga mangangalakal sa Templo at pinakawalan ang mga hayop na kanilang ipinagbibili.  “Ang Aking tahanan,” ika ni Jesus, “ay bahay-dalanginan, ngunit ginawa ninyo itong yungib ng mga kawatan.”  Sa Jn 2:13-27, mas matindi pa po ang galit ni Jesus, sapagkat gumawa pa raw ika si Jesus ng panghagupit at pinagtataboy ang mga mangangalakal palabas ng Templo.  Tsaka Siya sumigaw, “Magsilayas kayo!  Huwag ninyong gawing palengke ang bahay ng Aking Ama!”  Tapos, ayon kay San Juan, ang naalala raw po ng mga alagad ay ang nasusulat sa Slm 69:9 – “Mamamatay ako nang dahil sa pagmamalasakit sa Iyong bahay.”  Meron po kaya sa kanilang nakaalala ng pahayag ni Propeta Malakias na narinig natin muli ngayon?  Ayan na po ang Sugo ng Diyos na magpapadalisay sa mga saserdote, sa Templo, at sa buong Bayan ng Diyos!

Subalit ang matuwid na pagkagalit ni Jesus sa karumihan ng naging kalakaran ng paghahandog sa Templo, ng mga saserdoteng tagapaghandog mismo, at ng mga naghahandog ay hindi ang katapusang pakay ni Jesus.  Hindi lamang Siya nagalit.  Hindi Niya lamang pinagtataboy ang mga mangangalakal palabas ng Templo.  Hindi Niya lamang pinagalitan ang mga saserdote.  Hindi Niya lamang pinangalingasaw ang baho ng Templo.  Sa kahuli-huliha’y ipinakita po ni Jesus ang tamang paghahandog.  Ayon sa Sulat sa Mga Hebreo, na napakinggan natin sa ikalawang pagbasa ngayon, inihandog ni Jesus ang Kanyang sarili mismo sa pamamagitan ng Kanyang katapatan sa Diyos magpahanggang kamatayan at sa pamamagitan din ng Kanyang pagkamahabagin sa tao sapagkat nakibahagi Siya sa kalikasan nito.  Nang sabihin Niya sa Jn 2:19, “Gibain ninyo ang Templong ito, at itatayo Kong muli sa loob ng tatlong araw,” malinaw nga pong ang tinutukoy ni Jesus ay walang-iba kundi ang Kanyang sarili mismo.  Siya na mismo ang Templo kung paanong Siya ang Dakilang Saserdote at ang Handog na kalugud-lugod sa Diyos.

Ngayong Kapistahan ng Pagdadala kay Jesus sa Templo, dalhin din po nating muli ang ating sarili sa Diyos nang matalik na nakaugnay kay Jesus, kasama ni Inang Maria at ni Joseng amain natin.  Tayo pong lahat – pari at layko – ay padalisayin nawa ni Kristo.  Tayo pong lahat – pari at layko – ay magsikap na maging mga kalugud-lugod na handog sa Diyos.

Ang mga kandilang binasbasan natin sa Banal na Misang ito ay magpaalala po nawa sa atin na pamalagiin nating maningas ang presensya ni Jesus sa Templo ng ating buhay.  At kung paanong dinala si Jesus sa Templo, dalhin din po sana natin ang liwanag Niya sa buhay ng ating kapwa-tao at sa madidilim na sulok ng mundo.  Bagamat si Jesus po ang nag-iisang Liwanag ng sanlibutan, tayo po nawa ay magsilbing mga kandila na magsisiwalat ng Liwanag na si Kristo.  Pero, huwag lang po sana nating kalilimutan, hindi nakapagbibigay-liwanag ang kandila hangga’t hindi sinisindihan ang mitsa nito.  At sa habang nagbibigay-liwanag, ang kandila ay unti-unting natutunaw.  Nararanasan ng kandila ang kanyang pagka-kandila kapag lamang isinakripisyo niya ang kanyang sarili para sa iba.  Tayo po nawa ay magsilbing mga kandila ng Dakilang Saserdoteng si Kristo Jesus.