TAKE TO HEART THE LAW

30^th Sunday in Ordinary Time

Mt 22:34-40 (Ex 22:20-26 / Ps 18 / 1 Thes 1:5-10)

“Never take the law into your hands,” so we say.  Ideally, law enforcements should be left with law enforcers.  I say “ideally” because sometimes law enforcers themselves turn out to be law breakers.

But today, I say to you, “Take the law into your hearts!”  Not into your hands; into your hearts, rather, take the law.  The heart is the center of a person’s being: keep the law at the center of your life.  Open your heart and see your treasure: treasure the law.  The heart symbolizes love: love the law and transform it into love.

In the Old Testament, we read, “An eye for an eye, a tooth for a tooth.”  In the New Testament, Jesus commands us, “Love one another as I have loved you.”  In Jn 13:35, He says further, “By this shall all know that you are my disciples, if you love one another.”  We give witness to Jesus not with the vengeance-disguised-as-justice Old Testament code of “An eye for an eye, a tooth for a tooth” but by the justice-anticipated-merciful New Testament call to love one another as Jesus loved us.  The new commandment given by Jesus leads us to take the law into our hearts.  The old dispensation commands us to take the law into our hearts.

In the Gospel today, Jesus summarizes the 248 positive prescriptions and 365 negative prohibitions that Jewish rabbis meticulously formulated from the Ten Commandments God gave Moses.  Without refuting the Ten Commandments – but instead upholding it in fact – the foundation of all that should govern the life of God’s People is not the Ten Commandments but Christlike love.  Love brings together the 613 prescriptions and prohibitions of the Jewish law.  Because love is the foundation of the life of God’s People, it is also love that is the synopsis and basis of all laws that deserve observance by all.

Love is the source and motive of our relationship with God and with one another.  Love was the answer to the question posed to Jesus by one of the Pharisees who wanted to trap Him by His words.  Love still remains the answer to the countless questions we raise today.  Love is all that matters. Concrete love.  Christlike love.  A song says, “Too much love will kill you”; but certainly the lack of it will.  Real love does not kill; it gives life.  It is love that gives life, not the law. It is love that gives life to the law in itself.

Please allow me to quote the Holy Father’s message at the recently concluded Extraordinary Synod on Family.  Pointing to the so-called “temptations” that the Synod Fathers experienced during their sessions, Pope Francis observes:

“One, a temptation to hostile inflexibility, that is, wanting to close oneself within the written word, (the letter) and not allowing oneself to be surprised by God, by the God of surprises, (the spirit); within the law, within the certitude of what we know and not of what we still need to learn and to achieve. From the time of Christ, it is the temptation of the zealous, of the scrupulous, of the solicitous and of the so-called – today – “traditionalists” and also of the intellectuals.

“The temptation to a destructive tendency to goodness [it. buonismo], that in the name of a deceptive mercy binds the wounds without first curing them and treating them; that treats the symptoms and not the causes and the roots. It is the temptation of the “do-gooders,” of the fearful, and also of the so-called ‘progressives and liberals.’

“The temptation to transform stones into bread to break the long, heavy, and painful fast (cf. Lk 4:1-4); and also to transform the bread into a stone and cast it against the sinners, the weak, and the sick (cf Jn 8:7), that is, to transform it into unbearable burdens (Lk 11:46).

“The temptation to come down off the Cross, to please the people, and not stay there, in order to fulfil the will of the Father; to bow down to a worldly spirit instead of purifying it and bending it to the Spirit of God.

“The temptation to neglect the “depositum fidei” [the deposit of faith], not thinking of themselves as guardians but as owners or masters [of it]; or, on the other hand, the temptation to neglect reality, making use of meticulous language and a language of smoothing to say so many things and to say nothing!”

The Holy Father, however and more importantly, implicitly and explicitly expressed, that it is charity – that is the love made visible in collegiality among the Synod Fathers and made felt to all peoples by the Church fulfilling her role as mother – that conquered these temptations and, as proven even in the earthly life of Jesus, shall always do so in ordinary and extraordinary moments of our life as individuals and as Church.

Let us take it as our mission to transform every human law into God’s law of merciful love.  As we strive to love the Lord, our God, with all our heart, with all our soul, and with all our mind, so shall we also be untiring and more sincere in our efforts to love one another not only as we love our selves but also, and more importantly, as Jesus loved us.  By doing so we evangelize the world.  We keep in mind the words of St. Francis of Assisi: “Go and preach the Gospel. Talk if necessary.”  And we make it our principle the admonition of St. John of the Cross: “Where there is no love, put love and you will find love.”

Love of God and love of neighbor, taken together, is the greatest commandment of the Law. They are like two hands that always go together. Without one or both, a person is handicapped. Without one, a person cannot fold his hands in prayer. He can only raise a fist.

Do not take the law into your hands. But your hands will always remind you of the greatest commandment.

Take to heart the law.  Transform it into love.  Love like Jesus.  This is our life.  This is the only law for us.

TAYO BA ITO?

Ikadalawampu’t Pitong Linggo sa Karaniwang Panahon

Mt 21:33-43 (Is 5:1-7 / Slm 79 / Fil 4:6-9)

Sapul pa sa pagkabata, pinag-aaralan na po ng mabubuting Judyo ang kanilang bibliya, ang Lumang Tipan.  Kaya naman po, bihasang-bihasa sila sa mga nilalaman nito, lalung-lalo na ang mga isinulat ng mga propeta.  Kaya nang marinig po ng mga kausap ni Jesus ang unang mga linya pa lang ng talinhaga Niyang binasa natin bilang Ebanghelyo ngayong araw na ito, tiyak po, sumagi agad sa isip nila si Propeta Isaias.

Sa Is 5:1-7, na narinig naman po natin sa unang pagbasa ngayong araw na ito, ang Diyos ay meron daw pong ubasang sinisinta.  Ang ubasang ito ay ang Kanyang Bayang Israel.  Inalagaan daw po nang mabuti ng Diyos ang Kanyang ubasan: mataba ang lupa, inararo, tinanggalan ng bato, mga piling binhi lang ang itinanim, may sariling pisaan ng ani, at tinayuan din ng toreng-bantayan sa gitna ng ubasan.  Subalit pagsapit daw po ng anihan, mga ligaw at mapait na ubas lang ang ibinunga nito.  Kaya’t nagalit ang Diyos.  “…ito ngayon ang gagawin Ko sa Aking ubasan” wika Niya, “papatayin Ko ang mga halamang nakapaligid dito.  Wawasakin Ko ang bakod nito.  Hahayaan Kong ito’y mapasok at sirain ng mga ilap na hayop.  Pababayaan Ko itong lumubog sa sukal, mabalot ng tinik at dawag; di Ko pagyayamanin ang mga puno nito; at pati ang ulap ay uutusan Kong huwag magbigay ng ulan.”  At paliwanag ng Propeta, ang alegoriya pong ito ay pagsasakdal ng Diyos sa Kanyang Bayang Israel.  Bakit daw po, sinasakdal ng Diyos ang Kanyang Bayan?  Sapagkat sa halip na gumawa ng mabuti, naging mamamatay-tao raw po sila, at sa halip na magpairal ng katarungan ay panay pang-aapi sa kapwa ang ginawa.

Tandaan po natin, hindi natin kailangan maging Judyo para masakdal din tayo ng Diyos.  Mamamatay-tao po ba tayo?  Hindi lamang pagkitil sa buhay ng kapwa ang pagpatay.  Marami na rin pong pinatay ang dila natin, hindi kaya?  Marami na rin pong pinatay ang tingin natin, hindi kaya?  Marami na rin po kaya tayong pinatay sa isip natin?  O baka po hindi nga tayo pumapatay ng tao, pero mapang-api naman tayo.  Hindi po kaya sinasakdal din tayo ng Diyos ngayon habang nakikinig tayo sa Kanyang salita?  Baka lang po.

Kung ayaw po nating masakdal tayo ng Diyos, pagsikapan nating gawin ang payo ni San Pablo Apostol sa ikalawang pagbasa ngayon.  “…mga kapatid,” wika ng Apostol, “dapat maging laman ng inyong isip ang mga bagay na karapat-dapat at kapuri-puri: mga bagay na tutoo, marangal, matuwid, malinis, kaibig-ibig, at kagalang-galang.  Isagawa ninyo ang lahat ng inyong natutunan, tinanggap, narinig, at nakita sa akin.  Kung magkagayon, sasainyo ang Diyos na nagbibigay ng kapayapaan.”  Subalit sa pagsasabuhay ng mabuting payong ito ni Apostol San Pablo, napakahalaga po ng paggabay ng mga pinuno natin sa sambayan ng Diyos.  At sila nga po ang tahasang kausap ni Jesus sa Ebanghelyo ngayong araw na ito.

Tiniyak po ni San Mateo na malaman natin agad na ang mga lider-relihiyoso at mga iginagalang sa lipunan ang aktuwal na mga kausap ni Jesus at kinuwentuhan ng Talinhaga ng Mga Manggagawa sa Ubasan.  “Noong panahong iyon,” bungad ng Ebanghelyo, “sinabi ni Jesus sa mga punong saserdote at matatanda ng bayan: ‘Pakinggan ninyo ang isa pang talinhaga.’”  At nang isalaysay na nga ni Jesus ang talinhaga, hindi maikakailang damang-dama ang tensyon sa pagitan Niya at ng mga kausap Niya, ang mga punong saserdote at matatanda ng bayan.  Isang malakas na hagupit sa kanila ang kuwento ni Jesus.  Ang mga punong saserdote at matatanda ng bayan, sa tingin ni Jesus, ay mga katiwalang tiwali.  Hindi lang po nila pinababayaan ang ubasan ng Diyos, ang Bayan ng Diyos; pinagsasamantalahan pa nila ito.

Sapagkat sila po ay mga punong saserdote at matatanda ng bayan, siguradong alam na alam nila ang Mga Banal na Kasulatan, at agad nilang naalala ang isinulat na ni Propeta Isaias tungkol sa ubasan ng Diyos.  Kaya lang po, bahagyang binago ni Jesus ang alegoriya ni Propeta Isaias.  Sa halip na ang bayang Israel, bilang ubasan ng Diyos, ang bumigo sa Diyos, sa talinhaga ni Jesus, ang bumigo sa Diyos ay ang mga pinagkatiwalaan Niyang mangalaga, gumabay, at magmalasakit sa ubasang ito.

Tayo pong lahat, sa malaki o maliit na paraan, ay mga katiwala ng Diyos sa ating kani-kaniyang tahanan, sa lipunan, at sa simbahan.  Tayo pong lahat ay mga pinagkatiwalaan Niya ng pananagutan sa Kanyang nilikha at sa isa’t isa.  Anong uri po tayong katiwala?  Tayo po ba ay mabuting katiwala o katiwalang tiwali?  Mapagmalasakit po ba tayo o mapagsamantala?  Maalaga po ba tayo o pabaya?

Ang tanong ng may-ari ng ubasan sa talinhaga ni Jesus ay tanong din po ni Jesus sa atin ngayon: “Pagbalik ng may-ari ng ubasan, ano kaya ang gagawin niya sa mga kasamang iyon (na hindi lamang mga tiwaling katiwala kundi mga mamamatay-tao pa)?”  Alam na alam po natin ang sagot, hindi ba?  Medyo nakakatawa pa nga po sapagkat ang sumagot din sa tanong ni Jesus ay silang mga pinatatamaan Niya, ang mga punong saserdote at matatanda ng bayan.  “Lilipulin niya,” sagot nila kay Jesus, “ang mga buhong na iyon, at paaalagaan ang ubasan sa ibang kasama na magbibigay sa kanya ng kaparte sa panahon ng pamimitas.”  O, iyon naman po pala eh, alam.  Bakit hindi magsikap maging mabuting katiwala?

Magsikap po tayong lahat at magtulungan na maging mabubuting katiwala ng Diyos.  Batid po ng Diyos na sa kaibuturan ng ating kani-kaniyang puso, nais nating maging karapatdapat sa Kanyang pagtitiwala; subalit, dala ng iba’t iba, marami, at kadalasan ay kumplikadong mga kadahilanan, di miminsan na nating nabigo ang Diyos at sa halip na maging mabuting katiwala ay naging katiwala tiwali na rin tayong lahat.  Buong kababaang-loob at taus-puso po tayong humihingi ng awa at kapatawaran sa ating katiwalian.  Subalit tunay din naman po tayong magsikap, sa tulong na rin ng Diyos, na maging mabubuting katiwala Niya.  At sa ating pagbangon, itayo po nating muli ang ating buong pagkatao sa Panulukang-Batong si Jesukristo.  Siya, na “Batong itinakwil ng mga tagapagtayo ng bahay ang Siyang naging Batong Panulukan,” ay hindi nagbabago, ayon sa Heb 13:8, noon, ngayon, at magpakailanman.

Sa pagtatapos ng ating pagninilay, hindi po natin maiwasang hindi banggitin ang kabaliwan ng may-ari ng ubasan.  Sa pagsusugo po niya ng kanyang anak sa ubasang pinagsasamantalahan ng kanyang mga pinagkatiwalaan, hindi lamang siya mistulang tanga kundi lubhang pabaya pa.  Sino po bang magulang ang, matapos makita ang karahasang ginawa ng kanyang mga katiwala sa mga naunang isinugo isinugo niya, ang pati sariling anak ay isugo pa?  Meron po ba?  Wala.  Mali, meron.  Ang Diyos.  “Gayon na lamang kamahal ng Diyos ang sanlibutan kung kaya’t ipinagkaloob Niya sa atin ang Kanyang kaisa-isang Anak…” (Jn 3:16).  Hindi po ba dapat nating Siyang pasalamatan at tularan?