DON'T MISS THE POINT

16th Sunday in Ordinary Time
Lk 10:38-42

In the ways of the world, doers, not dreamers, usually get the loudest applause. Dreams are good, but deeds are better. Last Sunday, Jesus narrated the beautiful story of an unforgettable doer: the Good Samaritan. This Sunday, Jesus gives us a person whose conduct is patterned after his: Martha. As the Samaritan helped the wounded Jew so does Martha attends to the needs of the travel-weary Jesus.

But Jesus is no hold-up victim lying along the roadside, left by his attackers almost half-dead, as the Jew in last Sunday’s parable was. Jesus requires no nursing care. All that He needs is a place to stop and refresh Himself. Knowing that his friends – Martha, Mary, and Lazarus – live nearby, Jesus is delighted to quietly retire into their home even for some hours. Constantly surrounded by a crowd, creating a fuss is the last thing Jesus wants now.

I remember many instances in my life when, tired or lonesome, all I wanted was a quiet, warm talk with friends, but the same friends simply missed the point of my visit because they were busy attending to the menu. Many times, as a priest, I would experience left alone sitting in one corner of the house while my hosts have their hands full with the formalities of hospitality. I wanted to be present to them but they were simply not present to me even as we were already under one roof. This is what Jesus also has to endure as He visits Martha and Mary. The sisters are both busy: one with the dithering and din of superfluous hospitality; the other with the simplicity and peace of intent listening. Mary sits at the feet of Jesus listening, for no man ever spoke as this prophet does, while Martha moves around amidst the fumes of cooking and the clatter of pots and pans until she finds a voice for her feelings. Martha blurts out, “Lord, do You not care that my sister is leaving me to do the serving all by myself? Please tell her to help me.” Jesus replies, “Martha, Martha, you worry and fret about so many things, and yet few are needed, indeed only one. It is Mary who has chosen the better part; it is not to be taken from her.”

Jesus does not reprimand Martha. The issue at hand is not who between the two sisters is morally better. Jesus, however, implies that Mary is wiser than Martha for choosing “the better part”. For all her good intentions, Martha however was wasting the chance of a lifetime. Jesus has not come to her home for the meal she is cooking or the bed she is making. Jesus comes to the house of His friends, not to a restaurant or a hotel. He comes to be with Martha and Mary. He comes for them. Apparently, Martha has missed the point. Hopefully, we don’t.

Missing the point is a common failing for many of us. The Marthas among us are many. Take for example, a common happening in church weddings. When attending a church weddings, we should approach it with awe, joy, and prayer. How many of us are really awed at the grace of the sacrament of Holy Matrimony rather than at the beauty of the bride or the lack of it? Is everyone joyful for the love of the newlyweds or for seeing long lost friends and relatives? Is prayer really the main agendum both for the couple and their guests? If it is, then arriving on time for the nuptial Mass should show that. The Christian marriage is a sacrament. It is not a fashion show, neither a reunion nor an optional socialization.

There can be more examples for us missing the point: liturgists enslaved by rubrics but indifferent to the needs of genuine fellowship; churchgoers whose interest is in what the other churchgoers are wearing rather than in what the Word of God is saying; parents who worry about their children’s failing mark on their quizzes but are not alarmed about their failure to receive the sacraments on time; husbands and fathers who practically are killing themselves in the work they do for a pay greater than the usual but paying little, if no attention at all, to their spouses’ and children’s emotional needs; leaders – yes, including church leaders – who are workaholic and complain about having little time, if none at all, for renewal. When you go to a wake, do you catch your self usually with a comment on the make-up and over-all appearance of the dead inside the coffin? If so, then you miss the point of going to a wake. We go a wake to pray for the dead, not to judge a beauty pageant. The list is long because not only are there many Marthas among us; there is also a Martha in each of us.

The grace of this Sunday’s liturgy is to remind us of that truth: there is a Martha in each of us. The Lord may well be asking you and me: “Kamusta na si Martha sa iyo?” (“How is Martha in you?”). And if she is already breaking down, fretting, complaining, crying, throwing into tantrums, or even just on the verge of falling into any of these unwanted, destructive situations, Jesus is telling us: “You know who has the better part.” We recall that Mary has chosen the better part, and we will do better if we choose the same. For just as there is a Martha in each of us, so is there a Mary in all of us.

The things we do for the Lord are good and important. He sincerely appreciates them. But, as exemplified in the first reading today, what the Lord wants to do for us is far more significant and life-changing. Let us quietly place our selves at His disposal. Can we be present not only for the Lord, but, more importantly, to the Lord? Can we just sit, like Mary, at His feet, gazing at and listening to Him, with a few words of our won thrown in? Can we really be lovers of the Lord whose affection for Him is so deep and true that words are not enough so that silent presence now becomes our greatest gift to Him?

In the second reading today, St. Paul the Apostle talks about sharing in the sufferings of Christ for the sake of Christ’s Body, the Church. We cannot partake of the sufferings of the Lord if all we do is work for the Lord. We must let the Lord work in us – not even “through” us. He must work in us first before He can work through us, and when He is already working through us that is only the time when we truly work for Him. This is a profound lesson we always need to be reminded about as we follow the Lord. Remember, we follow the Lord; we do not entertain Him.

May we never miss the point. May we always choose the better part. And that part is at the feet of Jesus. Where else for us who call Him “Lord”?

UMIBIG AT MABUHAY

Ikalabinlimang Linggo sa Karaniwang Panahon
Lk 10:25-37

Nagsisimula ang ating ebanghelyo ngayong araw na ito sa napakahalagang katanungan nating lahat: Ano ang dapat nating gawin upang magkamit ng buhay na walang-hanggan? Inilagay ni San Lukas ang katanungan natin sa mga labi ng isang eskriba.

Ang sagot ni Jesus ay tanong din at dalawa pa: “Ano ang nakasulat sa Kautusan? Ano ang nababasa mo roon?” Isang dalubhasa sa Batas, sumagot ang eskriba: “Ibigin mo ang Panginoon mong Diyos nang buong puso, nang buong kaluluwa, nang buong lakas, at nang buong pag-iisip at ibigin mo ang iyong kapwa gaya ng iyong sarili.” Sa kanyang sagot, sinipi ng eskriba ang nasusulat sa mga aklat ng Dt 6:5 at Lev 19:18. Sinang-ayunan ni Jesus ang sagot ng eskriba: “Tama ang sagot mo.” At pinagbilinan pa siya ni Jesus: “Gawin mo iyan at mabubuhay ka.” Narito ang ilang napakahalagang aral ni Jesus.

Ang dapat na unang pumupukaw ng ating pansin, mula sa pag-uusap ni Jesus at ng eskriba, ay ang matalik na kaugnayan ng pag-ibig at buhay. Pansinin ang pagkakaayos ng pangungusap ni Jesus: “Gawin mo iyan (umibig ka)…at mabubuhay ka.” Para itong “cause and effect principle” sa physics. Kung iibig ka, mabubuhay ka. Ang pag-ibig ang pinakakondisyon para mabuhay. Kung gusto mong mabuhay, magmahal ka. Kung hindi ka nagmamahal, mamatay ka.

Ang matalik na ugnayan sa pagitan ng buhay at pag-ibig ay madaling unawain kahit sa pamamagitan ng simpleng lohika. Nabubuhay tayo ngayon dahil minamahal tayo ng Diyos. Sa isang banda, ayon sa Gn 1:27, nilikha tayo ng Diyos nang kawangis Niya; sa banal na larawan, nilikha Niya tayo; lalaki at babae nilikha Niya tayo. Sa kabilang banda naman, nasusulat sa 1 Jn 4:8 ang ganito: “…ang Diyos ay pag-ibig.” Kung ang Diyos ay pag-ibig at tayo ay nilikhang kawangis ng Diyos, tayo ay nilikhang kawangis ng pag-ibig. Samakatwid, ang hindi umiibig ay tumataliwas sa kanyang sariling kalikasan. Ang ayaw magmahal at ang hindi nagmamahal ay nagsu-suicide. Bago pa magpatiwakal ang isang tao, matagal na siyang patay. Ito ang batas ng kalikasan natin bilang tao. Ang kabiguan o pagtangging umibig ay humahantong sa pagwasak sa sarili at pagwasak sa buhay ng iba.

Naka-programa sa bawat-isa sa atin ang batas na ito ng kalikasan. Makakamit lamang natin ang kaganapan ng ating pagkatao at ng ating pagiging mga anak ng Diyos kung buong-laya nating ipauubaya ang ating sarili sa ng batas na ito,. Ang kaganapan ng buhay ay ang kaganapan ng pag-ibig, at ang kaganapan ng pag-ibig ay ang tunay na kabanalan.

Gayunpaman, lagi tayong malayang lumabag sa batas na ito ng kalikasan. Maaari nating piliin ang hindi umibig. Maaari nating gawin ang masama at iwasan ang mabuti, sa halip na gawin ang mabuti at iwasan ang masama. Maaari nating patayin ang ating sarili, gaano man karumaldumal ito. Ang kalayaang ito ay bahagi ng mahiwagang paggalang sa atin ng Diyos na nagmamahal sa atin nang higit sa ating inaakala. Dahil dito, payo ni Moises sa mga Israelita noon at sa atin ngayon, “Piliin ang buhay…” (Dt 30:19). At ipinaliliwanag naman ni Jesus sa atin ngayon na ang pagpili sa buhay ay ang pasyang umibig.

Subalit ang hinihingi sa atin ng pasyang umibig na ibigin natin hindi lamang ang mga kaibig-ibig o kaya ay ang mga umiibig lang din sa atin. Wika ni Jesus, “Mahalin ninyo ang inyong mga kaaway, gawan ninyo ng mabuti silang mga namumuhi sa inyo, pagpalain ninyo silang sumusumpa sa inyo, ipanalangin ninyo silang umuusig sa inyo” (Lk 6:27-28). Sa madaling salita, dapat nating ibigin ang lahat ng ating kapwa – kaaway man o kaibigan.

Sapagkat dapat nating ibigin ang lahat ng ating kapwa, mahalaga ang follow-up question ng eskriba kay Jesus sa ebanghelyo ngayong araw na ito: “At sino ang aking kapwa?” Ngunit mali ang kanyang tanong. Sa tanong ng eskribang “sino ang aking kapwa”, ipinapalagay niyang may mga taong kapwa niya at meron din namang hindi niya kapwa, kaya dapat niyang isaklasipika ang bawat isang nakasasalamuha niya sa buhay ayon sa kanyang kategoriya: kapwa sa isang banda, at hindi kapwa naman sa kabila. Kahit sino sa atin ay makikita agad na ang ganitong paraan ay taliwas sa kaisipan ni Jesus na “Siyang tunay na liwanag na nagbibigay-liwanag sa bawat-tao” (Jn 1:9). Kung paanong ang liwanag ay nagbibigay-liwanag sa lahat ng naaabot nito nang walang pinipili o sinisino, gayundin naman ang pusong nagmamahal: hindi nito tinatanong kung sino ang kapwa at sino ang hindi. Sa larangan ng tunay na pag-ibig, ang katanungan ng eskriba kung sino ang kapwa at kung sino ang hindi ay isang kagulat-gulat na paraan ng pagsasaklasipika sa mga taong nakakasalamuha natin sa daan ng buhay.

Sa pagkukuwento ni Jesus sa talinhaga ng Mabuting Samaritano, binaliktad Niya ang tanong at ibinato Niya ito sa eskribang dapat sana ay higit na matalino kaysa sa nakita na natin ngayon. Sa pagwawakas ng talinhaga ng Mabuting Samaritano, tinanong ni Jesus ang eskriba, “Sino ngayon sa palagay mo ang nagpakita ng kanyang pakikipagkapwa sa taong hinarang ng mga tulisan?” Samakatuwid, nais ituro ni Jesus na sa halip na suriin kung sino sa mga taong nakasasalamuha natin ang kapwa natin at hindi, dapat nating tanungin ang ating sarili kung nakikipag-kapwa-tao tayo sa lahat ng tao. Ang pakikipagkapwa-tao ay isang proseso na nagsisimula sa pagdamay sa iba – kahit sino pa sila – maging sariling buhay pa natin ang nakataya. Tayo ay nagiging kapwa-tao sa kanila. Hindi sila nagiging kapwa-tao sa atin dahil sila ay laging kapwa-tao natin. Ang tunay na pag-ibig, na siyang kondisyon upang makamit natin ang kaganapan ng buhay, ay hindi marunong manuri kung sino ang kapwa at hindi. Sa tunay na pag-ibig, ang lahat ay kapwa. Ang tunay na pag-ibig, na siyang kondisyon upang makamit natin ang kaganapan ng buhay, ay hindi tungkol sa kung sino ang ating kapwa kundi kung tayo ay nakikipagkapwa-tao.

Mali ang tanong na “Sino ang aking kapwa.” Ang tamang tanong ay ito: “Ako ba ay kapwa-tao sa iba?” Ano ang sagot ninyo? Ano ang pasya ninyo: buhay o kamatayan? Kung kamatayan, madali lang iyan. Ngunit kung buhay, dapat nating mahalin ang lahat ng ating kapwa – oo, kahit maging ang mga kaaway.

NAKASULAT SA LANGIT

Ikalabing-apat na Linggo sa Karaniwang Panahon
Lk 10:1-12,17-20

Mahilig ba kayo sa mga kuwento ng pakikibaka? Maraming kuwento ng pakikibaka ang nabubuo dahil sa hindi pagkakuntento sa buhay. Kung anuman ang hinahanap ng bida, alam niyang hindi niya ito matatagpuan sa kanyang kinaroroonan. Ang dito at ngayon ay hindi sapat. Halimbawa, kapag sinabihan tayong hanapin ang langit, ipinapalagay nito na ang langit ay wala sa kung saang lugar at panahon tayo naroroon ngayon. Kailangang magpasiya: manatili sa kinaroroonan at matutong makuntento o iwan ang kinamihasnang mundo para hanapin ang pinapangarap? Malaki ang nakataya sa pasiyang dapat gawin. Kung hindi mananatili sa kabila ng malakas na udyok na umalis, maaaring ang buhay ay maging mahabang panahon ng panghihinayang sa pinalampas na mga pagkakataon. Kung aalis naman, maari ring mawala ang lahat. Napakahalaga ng tensyong nililikha ng pagpapasiyang ito sapagkat kung wala ang tensyong ito, maraming tao – hindi lang kuwento – ang hindi man lamang magsisimula. Kung tutuusin, ang pagiging hindi kuntento ay maaaring maging napakabuting karanasan: maari nitong itulak ang tao para hanapin at pagsikapan ang pinakamabuti.

Kadalasan, kapag lilisanin ang mundong kinamishnan, nararamdaman nating hindi pa tayo handa para sa paglalakbay na kailangang gawin. Malakas ang tuksong bitbitin ang higit sa talagang kayang dalhin. Pero kapag dadalhin natin ang lahat ng meron tayo, matatauhan na lamang tayo, isang araw, sa napakahalagang aral na kung tutuusin ay alam na natin bago pa tayo nagsimulang maglakbay: Ang sinumang may pinakamaraming bibit at kakaunti ang iniwan ay nananatili pa ring kung ano siya bago umalis; ibig sabihin pa, kakaunti ang posibilidad na makita niya ang kanyang hinahanap dahil hindi naman siya talaga umalis. Upang makita ang hinahanap, kailangang ganap na lisanin ang pinagmulan. Kapahamakan ang nag-aabang sa sinumang namamangka sa dalawang ilog ng dito at doon, ng ngayon at noon.

Ang puso ng mensahe ni Jesus sa ating nagsasabing nais sumunod sa kanyang mga yapak ay ang radikal na hamong iwan ang lahat, bitiwan ang lahat, ipaubaya ang lahat, itaya ang lahat. Ipinakikita sa atin ng ebanghelyo sa araw na ito na naniniwala si Jesus na kaya nating harapin at gawin ang pagtatayang ito alang-alang sa paghahari ng Diyos.

Nang isugo ni Jesus ang Pitumpu’t Dalawang binabanggit sa ating ebanghelyo ngayon araw na ito, marahil ay nagtataka tayo kung gaano sila kahanda para sa mahigpit na hinihingi ng gawaing naghihintay sa kanila. Nakikita ba ninyo rito ang isang larawan ni Jesus na kailangang magtiwala sa Kanyang mga alagad kung ang Kanyang pakay ay tunay na dapat makaabot sa higit na maraming tao? Kailangan Niyang mag-organisa ng isang kilusan dahil kapos ang Kanyang panahon sa mundo. Dahil tatlong taon lamang ang Kanyang tinatawag na public ministry o hayagang paglilingkod, kailangang umasa si Jesus sa iba’t ibang kakayahan ng Kanyang mga alagad, sa kanilang pag-unawa sa Kanyang aral, sa kanilang pasyang maunawaan ito at maipalaganap. Marahil, kung tayo ang humuhubog sa Pitumpu’t Dalawang ito, hindi pa sila graduate hanggang ngayon. Subalit malinaw na may pagmamadali sa atas na dapat nilang tupdin: Wika ni Jesus, “Humayo kayo!”

Walang halong ilusyon ang bilin ni Jesus sa Pitumpu’t Dalawa. Isinusugo Niya sila gaya ng mga kordero sa piling ng mga asong-gubat. Ipinasasabuhay Niya sa kanila ang radikal na pamumuhay ng mangangaral na iniwan ang sariling tahanan, pamilya, at mga ari-arian. Hindi sila dapat magdala nang labis at hindi rin dapat hihinto sa daan para lamang makipaghuntahan. Kapag pumasok, ika, sila sa isang bahay, dapat nila itong pagpalain ng kapayapaan; at kung sila ay tanggapin, hindi sila dapat mapili sa pagkaing ihahain sa kanila o kaya ay ayusin para sa sarili ang higit na mainam na mapagpapahingahan. Ang lahat ng mga kaabalahang ito ay sagabal lamang at nakapagpapabagal sa pagtupad ng Pitumpu’t Dalawa sa gawaing iniaatas ni Jesus sa kanila.

Kapalit ng paglaya nila sa lahat ng posibleng maging hadlang sa pagpapalaganap ng paghahari ng Diyos, sinasabi ni Jesus sa Pitumpu’t Dalawa na ang tangi nilang dapat kapitan ay ang shalom o kapayapaang baun-baon nila saanman sila pumunta. Ang shalom na ito ang siyang kapayapaan ng Kaharian ng Diyos. Sa shalom na ito lamang sila dapat umasa at ito rin ang sukli nila sa sinumang tumanggap sa kanila.

Sa kanilang pagbabalik, matapos ang unang pagmimisyon, galak na galak ang mga alagad dahil umubra ang kanilang pagsisikap. Ipinakikita ng kanilang malaking kagalakan na marami rin namang mga tao ang tumatanggap sa salita ng Diyos na hatid nila at na ang salita ng Diyos ang tunay na bukal ng kanilang misyon. Napansin ba ninyong sinabi ni Jesus sa kanila na dapat nga silang magalak subalit hindi dahil tagumpay ang kanilang misyon kundi dahil ang kanilang mga pangalan ay nakasulat sa langit? Kung ang kanilang kagalakan ay nakabatay sa tagumpay ng kanilang misyon, paano na kapag bigo sila sa misyong ito? Ganito rin ang dapat nating unawain. Ang ating kagalakan ay hindi dapat nakasalalay lamang sa tagumpay ng ating mga adhikain – gaano mang kadakila, kabuti, o kabanal ang mga adhikaing iyon. Tagumpay man tayo ngayon, posibilidad pa rin palagi ang kabiguan bukas. At paano na ang kagalakan natin kapag pumapalpak na tayo?

Ayon sa unang pagbasa ng Misang ito, mula sa ika-animnapu’t anim na kabanata ng aklat ni Propeta Isaias, ito ang nating mapanghahawakang katiyakan sa lahat ng panahon, lugar, at sitwasyon: “Ang makakatulad mo ay sanggol na buong pagmamahal na inaaruga ng kanyang ina. Aaliwin Kita tulad ng pag-aliw ng ina sa kanyang anak. Ikaw ay magagalak pag nakita mo ang lahat ng ito, ikaw ay lalakas at lulusog, sa gayon, malalaman mong Akong Panginoon ang kumakalinga sa mga tumatalima sa Akin.” Alam na alam natin, dahil makailang beses na rin naman nating naranasan, hindi ba? Sa ating pakikibaka para sa paghahari ng Diyos, may mga panahong nakakagat tayo ng mga alakdan at nasasakmal tayo ng mga asong-gubat. Sa mga panahong yaon, higit nating kailangang manalig sa sinasabi ni Jesus sa atin: na ang ating mga pangalan ay nakasulat sa langit. At doon, sa langit, walang sinumang makabubura ng pangalan natin.