STAGES OF ANTAGONISM AND THE ANTIDOTE

4th Sunday in Ordinary Time
Lk 4:21-30

Today’s gospel is a direct sequel to last Sunday’s. Last week, Jesus stood up to do the reading in His hometown synagogue. He was handed the scroll on which the prophecy of Isaiah about the coming Messiah was written. After reading the prophecy, Jesus, looking intently on His audience, proclaimed: “Today this passage is fulfilled in your hearing.” Clearly, Jesus claimed that He was the Messiah. Initially, the gospel today continues the story from last Sunday, the people of His own town approved of Him and were amazed by the gracious words that came from Jesus’ lips. But by what seemed to be an absurd shift of popular mood, what begun so innocently, the gospel today reveals, ended in near tragedy. His neighbors, some perhaps were His own relatives, dragged Him out of the synagogue, intending to throw Him down the cliff on which their town was built. This must be one of the grimmest episodes in the gospels. Jesus, barely escaping with His life, slipped through the crowd and walked away.

What really happened between the approval and the rejection, the amazement and hatred of Jesus’ neighbors? How could such a sudden shift of common mood happen? From Luke’s narration, we may deduce three stages in the antagonism of Jesus’ neighbors at Him: first envy; second, impossible demands; and third, violence.

“This is Joseph’s Son, is He not?” His neighbors asked one another about Jesus. These words betray a sentiment familiar to all. We often find it easier to acknowledge greatness in a total stranger than in someone close to us, so close that we should otherwise be the first to affirm and praise him. Jesus underscored this by quoting a proverb: “No prophet is ever accepted in his own native place.”

There may be two reasons why a prophet is not accepted in his own native place. One reason stems from the fact that the prophet is too close to us. The very proximity of the prophet enables us to detect or to remember his shortcomings that escape the eyes of strangers. We, simply know him too well. He is, afterall, just like any of us: tainted with flaws and burdened with the weight of human weakness. The other reason comes from our unspoken anxiety that if we acknowledge the success of one who used to be one of us we implicitly admit our own failures. We resent achievements that we ourselves failed to attain, a success we cannot equal. There is one word for this mood: envy.

Together with pride, greed, anger, gluttony, lust, and sloth, greed is one of the seven capital sins. Among the seven, there is none more ugly than envy. It reaps nothing but grim discontent. Quite often it is mistaken for jealousy, but the two are not the same. Jealousy is having something in your hands and you do not want anyone to even look at it. Envy, however, is having something in your hands already and you still keep on wanting what the other has in his hands.

From envious neighbors the people in the synagogue turned into townmates with impossible demands. If He indeed were the miracle-worker they heard He was in other towns, should Jesus not perform some magic in His own neighborhood? Remember that this was not the first time Jesus was challenged to work some tricks for His self-aggrandizement. Nor would it be the last. In His forty days of prayer and fasting in the wilderness, Satan tempted Jesus to inaugurate His public ministry with a display of aerial acrobatics from the pinnacle of the temple. In His final hours, Herod would press Jesus to entertain his court with some amazing miracles. These demands were impossible, not because Jesus was powerless, but because His power to do miracles was meant to reveal God’s goodness and make people feel the presence of God’s kingdom in their midst, not to entertain some bored audience or please incredulous neighbors. Even for old and close friends from Nazareth, Jesus would never perform a miracle if it were not necessary and if it were not evoked from Him by faith. Many times, before healing the sick, Jesus would question him: “Do you believe?” But His townmates did not believe in Him and even taunted Him.

Envy and impossible demands can easily create fire. And it did in Nazareth that day. The otherwise peaceful village suddenly erupted in savage violence. So infuriated by the wise reply of Jesus, the people dragged Him unto the brow of the hill on which their town was built in order to throw Him headlong. Perhaps, Jesus’ utter calmness in the midst of the insults they hurled at Him, enraged His townmates even more. Gracious reaction to envy and impossible demands can indeed make the envious and the impossible demanding man mad. Madness seized Jesus’ neighbors. Beware, in a tensed moment such as that in the gospel today, a community can commit atrocities that its individual members will, in private, tremble even with the thought of doing it.

Envy, impossible demands, and violence – these were the three stages of the antagonism of Jesus’ neighbors at Him. Nothing much has changed since then really. These are still the stages of our antagonism be it at God Himself or at one another. Fortunately though, we have been given the antidote to this malady: love. Sadly, however, we often forget it. Thus, St. Paul reminds us about it in the second reading today. But may we not merely remember what love really is and that it is the antidote to antagonism that manifests itself through envy, impossible demands, and violence. More importantly, may we truly love. Let us strive to love as we have first been loved by God.

Is there anyone you are envious of? Love him. Is there anyone on whom you tend to impose impossible demands? Love him more. Is there anyone you seem to be violent with? Love him most. And where there is no love, St. John of the Cross said, let put love and you will find love.

AT HOME?

Ikatlong Linggo sa Karaniwang Panahon
Lk 1:1-4; 4:14-21

“There’s no place like home” – bukambibig ito nang marami. Gaano man kalayo mula sa ating tahanan ang paglalakbay na gawin natin, laging may pag-asa tayong makababalik pa rin. Sabi nga ni Gary Valenciano, “Matagal ka mang nawala, babalik ka rin, babalik ka rin.” Ito naman po ang sinulat ng bantog na makatang si Robert Frost: “Home is the place where, when you have to go there, they have to take you in.” Tunay nga namang isa sa pinakamasakit na karanasan ay ang itakwil ka ng sarili mong sambahayan, hindi ba?

Sa ating ebanghelyo ngayong Linggong ito, nagbabalik si Jesus sa lugar ng Kanyang kabataan, ang Nazareth. Dikit na dikit sa pagkakakilala sa Kanya ang bayang ito kung kaya nga’t tinatawag Siyang “Jesus of Nazareth” maging magpahangang ngayon. Sa ngayon alam na nating iniwan na ni Jesus ang tahanang Kanyang kinalakhan at pansamantalang sumama kay Juan Bautista na nagbinyag sa Kanya sa Ilog Jordan. Alam din nating nagbago ang Kanyang pamumuhay matapos noon: higit na naging lantad at tukoy ang Kanyang misyon sa buhay. Bagamat lumagi Siya sa ilang – nanalangin at nag-ayuno roon nang apatnapung araw at apatnapung gabi – hindi Siya roon nanirahan na parang hermitanyo. Si Jesus ay naging isang lagalag na mangangaral: ipinamalita at ipinadama Niya ang paghahari ng Diyos.

Nang Siya ay magbalik sa sarili Niyang bayan, nauna nang dumating doon ang bali-balita tungkol sa Kanya. Hindi nakapagtatakang nang minsang Siya ay nasa sinagoga para sumamba nang araw ng Sabbat, at ugali Niya niyon, inanyayahan si Jesus na mangaral. Gumalaw ang mga kamay ng Kanyang Ama at binuksan nito ang balumbon kung saan nasusulat ang pahayag ni Propeta Isaias tungkol sa darating na Mesiyas. Swak na swak ang pagbasang dapat maging batayan ng Kanyang pangangaral nang mga sandaling iyon. Wala na kasing mas tumpak pa sa pagbasang iyon para lagumin ang Kanyang plataporma: ipangaral ang mabuting balita sa mga dukha; ipahayag ang kalayaan sa mga bihag at panumbalikin ang paningin ng mga bulag; palayain ang mga nasisiil at ibalita ang taon ng biyaya – na siyang taon, ayon sa Lev. 25:8-55, kung kailan ang lahat ng mga pagkakautang ay kinakansela at ang lahat ng mga ari-arian ay ibinabalik sa mga tunay na nagmamay-ari.

Matapos basahin ang sinulat ng propeta, binulaga ni Jesus ang lahat: “Ang kasulatang ito ay natutupad na ngayon habang inyong napakikinggan.” Tulala ang madla. Oo nga’t ang kanilang kababata ay napakagaling nang mangangaral, and dati nilang kapitbahay na ito ay napakasikat na, at napagaling na rin Niyang manggagamot, pero hindi nila inasahang sasabihin Niyang Siya mismo ang katuparan ng matandang hula tungkol sa Mesiyas na darating. Kung itutuloy natin ang pagbasa sa mga susunod na bersikulo, kung saan nagtatapos ang ating ebanghelyo ngayong araw na ito, ang unang reaksyon ng mga kababayan Niya sa Kanya ay paghanga. Subalit hindi nagtagal ay ipinaalala nila kay Jesus ang Kanyang pinagmulan: “Anak ito ni Jose, hindi ba?” Pinigilan ng mga kapitbahay Niya na hadlangan ng Kanyang karunungan ang naaalala nila tungkol sa Kanyang pinagmulan. Nang Siya ay magbalik sa Kanyang mga kababayan bilang isa nang propetang mangangaral, binalikan naman nila ang Kanyang pamilya at kinalakhan. Hindi nila papayagang lumaki si Jesus, kung kaya’t ibinilanggo nila Siya sa nakaraan at sa isang pagkakakilalang pamilyar.

Sadya nga namang higit na madali kasing may karpinterong katabi kaysa propetang aali-aligid, hindi ba? Mas madaling pag-usapan ang mga sirang silya kaysa mga buhay na wasak. Nais ng mga kababayan Niyang manatili si Jesus sa nibel na kaya nila Siyang panghawakan. Minsan, mapanganib ang may kapitbahay na propeta. Ano’t hindi ba Siya ay Anak ng karpintero lamang?
Samantalang ipinaalala kay Jesus ng Kanyang mga kababayan na hindi Siya naiiba sa kanila, ipinaalala naman ni Jesus sa kanila na walang propeta ang tanggap sa sarili niyang bayan. At tila pinatotohanan pa nila ang paalala ni Jesus: galit na galit silang inilabas si Jesus mula sa sinagoga para sa itapon sa bangin. Ngunit mahinahong naglakad si Jesus sa gitna nila at umalis. Simula pa lang ito ng Kanyang ministeryo; hindi pa Niya oras. At hindi kataka-takang magmula noon ay hindi na Siya muling umuwi sa sarili Niyang bayan. Inampon Siya ng Caphernaum, ang bayan ni Simon Pedro, at itinuring na rin Niyang ikalawang tahanan ang bayang ito.

Kinailangan ni Jesus na lisanin ang mga kaginhawaan ng pamilyar na kapaligiran, iniwan Niya ang bayang Kanyang kinalakhan, upang higit Siyang lumago at maging kung anong klaseng taong nais Siyang maging ng Diyos Ama. May kailangan din kaya tayong lisanin, iwan, talikuran, bitiwan, o hayaan upang higit tayong lumago at matupad sa atin ang kalooban ng Diyos na Ama rin natin?
At nang magbalik si Jesus sa sarili Niyang bayan, hindi Siya tinanggap ng Kanyang mga kababayan. Tunay ngang tanggap ang propeta sa lahat ng lugar maliban sa kanyang sariling sambahayan. Kung tayo ang propeta, dapat ba tayong magtaka kung bakit may kaakibat na paghihirap ang ipahayag ang Mabuting Balita, lalong-lalo na sa mga taong hindi kaiba sa atin? At kung tayo naman ang tumatanggi sa propeta, dahil kaya ito sa gusto nating panatilihin ang nakagawian, nakasanayan, at nakahiligan kahit pa ito ay masama o, kung hindi man sukdulang masama, ay sadyang mali?

There’s no place like home. Pero huwag kang masyadong “at home”. Hindi dapat maging lubusang “at home” ang propeta. Walang “home” ang isang propeta. At, sa bisa ng binyag na ating tinanggap, kayo at ako ay mga propeta ring nakikibahagi sa misyon ni Jesukritong Panginoon.

“At home” ka ba?

IT...BULAGA!

Kapistahan ng Señor Sto. Niño
Lk 2:41-52

Nang tinupad ng Diyos ang Kanyang pangakong isusugo Niya ang sa atin ay tutubos sa sumpa ng walang-hanggang kamatayan sanhi ng pagpasok ng kasalanan sa sankatauhan dahil sa pagsuway ng una Niyang nilikhang tao, binulaga tayo ng Diyos. Talagang binulaga tayo ng Diyos. Bulagang-bulaga tayo!

Una, binulaga tayo ng Diyos dahil nang tupdin Niya ang Kanyang pangako, tumambad sa ating harapan ang Kanyang Anak na si Jesus. Ang isusugo pala Niya ay ang sarili at kaisa-isa Niyang bugtong na Anak. Nang binitiwan Niya ang Kanyang pangako sa Hardin ng Eden, wala kasi Siyang binanggit na ang Anak pala Niya mismo ang Manunubos na ipadadala Niya sa atin. Puwede naman sanang iba na lang – anghel kaya o bagong nilikhang makalangit. Subalit, walang itinanggi sa atin ang Diyos, wala Siyang ipinagdamot. Ibinigay Niya sa atin ang lahat dahil ibinigay Niya sa atin ang Kanyang Anak.

Ikalawa, binulaga tayo ng Diyos dahil hindi lamang basta-basta Niya ibinigay sa atin ang Kanyang sarili at kaisa-isang bugtong na Anak, ipinagkaloob Niya Siya sa atin nang katulad natin sa lahat ng bagay, maliban sa paggawa ng kasalanan. Na ang Anak ng Diyos ang isinugo sa atin, nakita natin at nakipamuhay sa atin ay higit na sa kaya nating ipagpasalamat at ikamangha, anupa’t ang Anak na ito ay naging tao pa. Hindi lamang Siya nag-anyong tao, at mas lalo namang hindi siya nagkunwaring tao. Naging tao Siya talaga. At Jesus ang Kanyang pangalan. Puwede namang nang pumarito Siya sa atin ay nanatili na lamang Siyang Diyos at hindi na lang tao rin. Subalit si Jesus ay tutoong Diyos at tutoong tao rin - ang hiwaga ng Kanyang persona. Puwede naman sanang hindi na Siya nakibahagi sa ating kalikasan, subalit nakisalo pa Siya sa ating pagkatao.

Ikatlo, binulaga tayo ng Diyos dahil sa pagiging tao ng Kanyang Anak, hinayaan Niyang pagdaanan Nito ang lahat ng mga yugto ng pagpapakatao. Hindi Siya humingi ng anumang pribilehiyo na ma-exempt sa alinmang prosesong karaniwang pinagdadaanan natin bilang tao. Para sa ating mga Pilipinong mahilig sa mga exemptions, mga pribi-pribilehiyo, at mga VIP treatments, talaga namang kabigla-bigla ito. Puwede naman sanang lumitaw na lang bigla si Jesus bilang ganap nang tao, nang hindi umasa sa sinumang magulang na mag-aaruga, magpapalaki, at huhubog sa Kanya. Pero dinanas pa rin Niya ang lahat, at, sa pagsisimula ng Kanyang buhay bilang tao, Siya ay naging sanggol sa sinapupunan ni Maria, isinilang sa sabsaban, at tahimik na naging musmos at kabataan sa Nazareth. Si Jesus ay naging isang bata. Ang Salitang lumikha sa tao ay nag-aral magpakatao. Ang Diyos natin ay naging maliit.

Binulaga talaga tayo ng Diyos. Bulaga Niya tayo sa pamamagitan ng isang Musmos: si Jesukristong Kanyang Anak at Panginoon natin.

Ang pambulaga ay karaniwang malaki. May bukambibig nga sa Ingles na "big surprise", hindi ba? Kaya nga surprise kasi big! Ang surpresa ay karaniwang malaki. Pero, binulaga tayo ng Diyos sa pamamagitan ng maliit. Ang Diyos natin ay maliit.

Ito ang hiwaga at biyayang pinagtutuunan ng debosyon sa Señor Sto. Niño. Ang Sto. Niño ay si Jesus mismo. Hindi ito ang maganda at napapalamutiang imahe ng isang batang binihisan ng kasuotang maringal. Ang Sto. Niño ay hindi isang batang prinsipeng may buhok na kulay mais – mahaba at kulot, nakasuot ng ginintuang bota, koronang may mamahaling mga bato, makinang na setro, at hawak-hawak ang mundo sa Kanyang maliit na palad. Ang Sto. Niño ay si Jesus mismo. Ang Sto. Niño ay hindi ang mga estatwang binihisan na natin ng kung anu-ano – bumbero, caminero, kartero, karpintero, pulis, nars, duktor, mangangalaykay ng basura, at iba pa – at binansagan ng iba’t ibang palayaw gaya ng “Sto. Niñong Lagalag”, “Sto. Niñong Pilyo”, “Sto. Niñong Hubo”, at iba pa. Si Jesus mismo ang Sto. Niño. Ang Sto. Niño ay hindi ang maliit na rebultong sinasabi ng ilan na nagsasayaw sa kanilang palad, ngumingiti o sumisimangot, nagsasalita sa pamamagitan ng kung sinong medium daw, nagtatampo kapag hindi pinansin, sinusuyo sa pamamagitan ng mga kendi, barya, at lobo, at minsan pa nga ay kasabayan ni Gautama Buddha sa altar ng mga tindahan o restaurant. Ang Sto. Niño ay si Jesus mismo. At hindi Siya ang dapat nating itulad sa atin; tayo ang dapat tumulad sa Kanya.

Binulaga talaga tayo ng Diyos sa pamamagitan ni Jesus. Si Jesus mismo – ang Sto. Niño – ang bulaga ng Diyos sa atin. Ano po kaya, tayo naman ang bumulaga sa Diyos? Patunayan nating hindi tutoo ang husga na fanatisismo lang ang debosyon natin sa Señor Sto. Niño, kundi tunay na pagtulad natin kay Jesus sa Kanyang kapakumbabaan, sa Kanyang pagtitiwala sa Diyos Ama, at, gaya ng sinasabi ng ebanghelyo ngayong kapistahang ito, sa Kanyang pagkamasunurin sa Kanyang mga magulang na sina Maria at Jose. Ipakita nating lumago na rin at lumalim ang pananampalatayang ipinunla sa atin ng mga Kastilang nagdala ng Kristiyanismo sa ating bansa. Ang paglago at paglalim na ito ng pananampalatayang Kristiyano ay kailangang mamalas hindi lamang sa ating mga nobena, mga panata, at mga debosyon, kundi sa ating panlipunang pakikisangkot, na ginagabayan ng mga pagpapahalagang Kristiyano, para isulong ang kapayapaan, katarungan, kawalang-katiwalian, pagkikipagkasundo, pagkakaisa, at kaunlaran ng lahat. Ang pananampalataya ay may panlipunang pakikisangkot: ang mabuting Kristiyano ay ang mabuting mamamayan; ang mabuting Katoliko ay ang mabuting Pilipino. Bulagain natin ang Diyos na hindi na tayo isip-bata sa pagsasabuhay ng ating pananampalataya; bagamat patuloy tayong nagsisikap na manataling tulad ng bata na siyang pamantayan ng kung sino ang tunay na kabilang sa kaharian ng Niya. Tayo naman kaya ang bumulaga sa Diyos?

“It...bulaga!” – ito ang isa sa mga unang larong natutunan natin, ang unang larong nilaro natin. Hindi pa tayo nakatatakbo ni nakalalakad, hindi pa tayo nakatatayo ni nakauupo, hindi pa tayo nakapagsasalita at tanging pagngiti at paghalakhak pa lang ang konsolasyon sa atin ng ating mga nakatatanda, tayo ay nag-i-it bulaga na. Baling po sa katabi at sabihan: “It...bulaga!”

Sa pagtulad natin kay Jesus, tayo rin nawa ay maging mga pambubulaga ng Diyos sa buhay ng ating kapwa. Tayo mismo ang maging biyaya ng Diyos sa kanila. Tayo nawa mismo ang maging tugon sa kanilang panalangin. Ito nga ang tunay na katuturan ng debosyon sa Sto. Niño: hindi ang si Jesus ang itulad sa atin kundi ang tayo ang tumulad sa Kanya.

It...bulaga!

ANG SIMULA

Kaspistahan ng Pagbibinyag sa Panginoong JEsukristo
Lk 3:15-16.21-22

“Dear, natatandaan mo pa ba noong una tayong nagkita?” tanong ni misis kay mister.

“Naku, napakatagal na noon, Dear,” sagot ni mister.

“Oo nga, napakatagal na pero sigurado ako natatandaan mo pa. Ang baduy-baduy mo noon – jologs na jologs. Kulay berde ang polka dots mong polo at lavender naman ang pantaloon. At ang salamin mong kulay puti ang frame, pagkalaki-laki. May tighiyawat ka pa sa noon sa ilong. Yaks!

“Talaga?” natatawang sabi ni mister.

“Talaga,” sabi ni misis, “at torpeng-torpe ka pa. Ni hindi ka makatingin sa akin nang tuwid. Lagi kang nakatungo. Pero nang magkatinginan tayo, nginitian kita. Ngumiti ka naman; iyong nga lang sa sahig. O, tanda mo na? Mabuti na lang at ako ang gumawa ng unang hakbang – kung hindi malamang hindi tayo nagkatuluyan.

“Malamang nga, Dear,” sabi ni mister.

Minsan ang mga pagsisimula ay hindi natatandaan dahil tila hindi naman sila importante nang mga sandaling iyon. Subalit, may ilang mga pangyayari sa buhay natin ang nagiging mahalaga dahil nakikita natin sa kalaunan na noong mga sandaling yaon nagsimula ang isang bagay. At kapag naaalala natin ang pangyayaring iyon, binibigyan iyon ng kahulugang wala naman doon nang mga sandaling iyon.

Siyempre, may mga pagsisimulang agad nating alam na mahalaga – gaya ng binyag, kumpil, first communion, kasal, o ordinasyon. Nilalagyan natin ng mga palatandaan ang mga pagsisimulang ito, kung kaya’t ipinagdiriwang natin ang mga ito sa pamamagitan ng mga rituwal. Iniimbitahan ang mga kamag-anak at kaibigan, kumukuha ng mahusay na photographer o videographer, may pari o obispong namumuno sa pagdiriwang, binibigkas ang mga sagradong salita sa saliw ng magandang musika, at ang namamayaning damdamin ay kagalakan.

Pero gaano man kabonga ng pagsisimulang ginagawa, tiyak na may kaba pa rin, lalo na sa damdamin ng nagsisimula. Magiging mabuting Kristiyano kaya itong batang ito? Magiging tapat kaya sa isa’t isa ang bagong kasal? Mananatiling pari kaya siya hanggang kamatayan? Matutupad kaya ang mga binitiwang pangako? Ang lahat ng pagsisimula ay pagtataya. Ang lahat ng nagsisimula ay nangangailangan ng tulong.

Naisip na ba natin si Jesus bilang nagsisimula? Naisip na ba nating kailangan din Niya ng tulong? Ngayong Kapistahan ng Pagbibinyag kay Jesus, ipinagdiriwang natin ang dalawang bagay na ito: pinasisimulan ni Jesus ang Kanyang ministeryo, at tinatanggap Niya ang tulong sa kapangyarihan ng Espiritu Santo.

Sang-ayon ang apat na ebanghelyong meron tayo na si Juan Bautista ay napakahalaga sa buhay ni Jesus. Sa pagitan ng kubling buhay ni Jesus at ng Kanyang hayagang ministeryo, nakatayo ang dakila at walang-takot na propetang si Juan Bautista – ang pinakahuli sa Lumang Tipan at pinakauna rin naman sa Bagong Tipan. Bago nagpunta si Jesus kay Juan, si Jesus ay kilala lamang bilang anak ng karpinterong taga-Nazareth. Matapos Niyang makasama si Juan, si Jesus ay nakilala na ng marami bilang isang lagalag na mangangaral na may natatanging misyong tulad ng sa mga propeta. Malinaw na may kung anong nangyari kay Jesus habang kasama Siya ni Juan, isang pangyayaring nagbigay ng bagong direksyon sa Kanyang buhay.

Sa ikalawang pagbasa ngayong kapistahang ito, sinabi ni San Pedro Apostol: “Si Jesus na taga-Nazareth ay nagsimula sa Galilea matapos ipangaral ni Juan ang pagbibinyag.” Gayon na lamang kahalaga si Juan sa buhay ni Jesus para sabihin Niya, “sa lahat ng mga sanggol na isinilang ng mga babae, wala nang hihigit pa kay Juan” (Lk 7:28). Malaon pa, ang mga unang alagad ni Jesus, ayon sa ikaapat na ebanghelyo, ay mga dating alagad ni Juan.

Sa katunayan, gayon kahalaga si Juan Bautista para sa ilang mga tao at inakala pa nila, ayon kay San Lukas sa ebanghelyo ngayon, na siya ang mesiyas! Isa sa mga dahilan para akalain iyon ay dahil, gaya ng maraming mga tao, si Jesus ay nagpunta rin kay Juan para magpabinyag. Malamang, ito ang dahilan kung bakit sa pagkukuwento sa atin ni San Lukas, binabanggit niya muna na si Juan Bautista ay ikinulong ni Herodes bago niya ikinuwento ang pagpapabinyag ni Jesus kay Juan. Nais tiyakin ni San Lukas sa kanyang mga mambabasa na si Jesus ay di hamak na higit na dakila kaysa kay Juan. Si Jesus ang pinakamamahal na Anak ng Diyos.

Ang pagbibinyag sa Panginoong Jesus ay isinulat din nila San Mateo at San Marko, pero may kakaibang diwa ang pagsasalaysay ni San Lukas. Ayon kay San Lukas na sumulat ng ating ebanghelyo ngayon, si Jesus ay nananalangin nang nabuksan ang langit at bumaba sa kanya ang Espiritu Santo sa anyong kalapati. Kay San Mateo at San Marko may pagbubukas din ng langit, tinig ng Ama, at pagpanaog ng Espiritu Santo, pero walang pagbanggit sa pananalangin ni Jesus. Tanging si San Lukas lang ang bumabanggit tungkol sa pagdarasal ni Jesus. Nang tila naulit pa ang tagpong ito na may tinig mula sa langit at pagniningning ni Jesus, ang Kanyang pagbabagong-anyo, si San Lukas din lang ang nagsabing si Jesus ay nananalangin nang ito ay mangyari. Sa katunayan, labindalawang beses na binabanggit ni San Lukas na si Jesus ay nananalangin.

Sa pananalangin nakasasalok si Jesus ng kinakailangan Niyang tulong sa pagsisimula at pagpapatuloy ng Kanyang ministeryo. Nagtatapos din ang Kanyang hayagang ministeryo sa Kalbaryo nang nananalangin Siya at makailang ulit na tinawag ang Diyos bilang “Ama”. Ang panalangin ang di masaid na balon ng kalakasan ni Jesus sapagkat sa pananalangin napagtitibay, napananariwa, at naipagdiriwang Niya ang Kanyang pagiging Anak ng Diyos at ang pagiging Ama naman ng Diyos sa Kanya. Sa pakikipagkaniig Niya sa Diyos Ama sa pamamagitan ng taimtim na panananalangin, nararanasan Niyang hindi Siya nag-iisa, at ngayong ginugunita natin ang pagbibinyag sa Kanya, pinasisimulan ni Jesus ang Kanyang paglalakbay sa kapangyarihan ng Espiritu Santo at sa pag-ibig ng Ama. Nagsisimula Siya sa masalimuot na landas na, alam na nating, hahantong sa krus; ngunit hindi siya nagsisimula nang hindi nananalangin.

Samantalang ipinagdiriwang natin ang simula ng hayagang ministeryo ni Jesus, tingnan din natin ang ating sariling mga pagsisimula. At kung sakaling makita nating ang ilan sa ating mga pagsisimula ay tila tumamlay o naging malabnaw na, hinihikayat tayo ng diwa ng ating pagdiriwang at ng mensahe ng ebanghelyo ngayong kapistahang ito na magsimulang muli. Maaaring magsimulang muli – iyan ang Mabuting Balita. Maaaring magsimula muli at magsimulang mabuti – iyan ang hamon sa atin. At alam na natin kung saan tayo dapat sumalok ng lakas: sa pananalanging katulad ni Jesus.

ANG PAGHAHANAP

Dakilang Kapistahan ng Pagpapakita ng Panginoon
Mt 2:1-12

Ang daming mga paghahanap na nangyari noong unang Pasko, hindi po ba? Una, naghanap ang Diyos ng sinapupunan para sa Anak Niya. Natagpuan ng Diyos si Maria. Ikalawa, hinanap ni Jose kung sino ang tatay ng ipinagdadalantao ng katipan niyang si Maria. Natagpuan ni Jose ang Diyos. Ikatlo, inihanap ni si Jose si Maria ng lugar upang pagsilangan kay Jesus. Sabsaban ang kanyang natagpuan. Ikaapat, hinanap ng mga pastol ang bagong silang na Sanggol. Natagpuan nila si Jesus, ayon sa ibinalita sa kanila ng anghel. Ikalima, dumating sa Jerusalem ang mga pantas mula sa silangan, hinahanap ang bagong silang na Hari ng mga Judio. Natagpuan nila Siya sa piling ng kanyang ina. Di nagtagal, si Herodes naman ang nagpahanap kay Jesus. Natagpuan ba niya si Jesus? Hindi.

Sinumang tunay na naghahanap sa Diyos ay makatatagpo sa Kanya. Sinumang humahanap sa Diyos nang may pag-ibig sa kanyang puso – hindi galit o inggit o takot – matatagpuan ang Diyos.
Ipinagdiriwang po natin ngayong araw na ito ang Dakilang Kapistahan ng Epifania. Ang salitang “epifania” ay mula sa wikang Griyego at ang ibig sabihin ay “maluwalhating pagpapakita”. Maluwalhating ipinakikita ni Jesus, ang Anak ng Diyos, ang Kanyang sarili. Hinayaan Niyang matagpuan siya ng tao.

Kung tutuusin, ang buong panahon po ng Kapaskuhan ay magpapakita ng Diyos. Sa araw mismo ng Pasko, unang ipinakita ni Jesus ang Kanyang Sarili sa mga Judio, ang mga kababayan Niya. Kasabay noon ang pagpapakita niya sa mga dukha na kinakatawan ng mga pastol. Nagpakita rin siya sa matandang Simeon at balong si Ana sa Templo. Ngayong araw namang ito, sa Dakilang Kapistahan ng Epifania, hinayaan ni Jesus na matagpuan Siya ng mga Hentil – silang mga hindi Judyo – na kinakatawan ng mga pantas mula sa silangan, sa gawing ito ng mundo. Kung gayon, si Jesus ay hindi lamang para sa mga Judyo. Si Jesus ay para sa lahat ng mga tao.

Sa ikalawang pagbasa ng Banal na Misang ito, ipinaliliwanag po ni San Pablo Apostol ang kahulugan ng ating ipinagdiriwang: “Ipinahayag sa akin ang lihim na panukala ng Diyos na hindi inihayag sa nakaraang salinlahi; nangangahulugan ito na ang mga Hentil ay kabahagi na ng mga Judio sa iisang pamana, sila ay mga kasapi ng iisang katawan, kasalo sa iisang pangako kay Kristo sa pamamagitan ng Mabuting Balita.”

Bakit po napakahalaga para sa atin ng pahayag na ito ni San Pablo at ng epifania ng Panginoon? Napakahalaga po para sa atin ng pahayag na ito ni San Pablo at ng mismong epifania ng Panginoon kasi hindi naman tayo mga Judyo. Mga Hentil tayo. Hindi tayo kabilang sa Bayang Pinili ng Diyos sa Lumang Tipan. Bago pa naging Kristiyano ang ating mga ninuno, sila ay sumasamba sa mga diyus-diyosan. Kung kaya’t sa katauhan ng mga pantas mula sa silangan, nakikita natin ang ating mga sarili: hinayaan ni Jesus na matagpuan din natin Siya. Kung tutuusin nga po, ngayon pa lang Pasko para sa atin.

Sa Pilipinas, napakaraming mga paghahanap. Sa simula pa lamang ng ating kasaysayan bilang isang bansa, nadiskubre ang ating mga dalampasigan dahil sa isang paghahanap. Naghahanap si Ferdinand Magellan ng mga spices na matatagpuan talaga sa India, pero sa Limasawa, Cebu sila napadaong. Akala pa nga nila ito na ang India; kaya nga’t tawag pa nila sa mga katutubo ay Indio.
At mula po noon, kung anu-ano nang mga paghahanap ang naganap at nagaganap pa sa buhay nating mga Pilipino. Hinahanap ni Sisa sina Basilio at Crispin hanggang ngayon. Hinanap din ang tunay na nagpapatay kay Andres Bonifacio – si Emilio Aguinaldo nga ba talaga? May naghahanap pa hanggang ngayon sa nakabaong kayamanan ni Yamashita. Duda pa rin ang marami kung nahanap na talaga ang lahat ng natatagong nakaw (daw) na yaman ng dating diktador at ng kanyang Unang Ginang. Napakarami pa sa mga hinahanap na mga dinukot na tao noong bago, habang, at pagkatapos ng martial law, hanggang ngayon hindi pa natatagpuan. Ang tunay na pumatay at nagpapatay kay Ninoy, nahanap na ba talaga? Kinamatayan na ni Cory ang paghahanap na iyan. Si Gringo – matagal-tagal ding hinanap; sasabihin ko sa inyo ang isang sekreto: habang pinaghahanap siya, naroroon siya sa dati kong parokya sa Fairview pamutor-motor lang, parishioner ko sya. Ang tunay na Jose Velarde at Jose Pidal – nakihanap din tayong lahat. Si Garci, hinanap din. Nasaan na siya? Hello, Garci dati; ngayon goodbye Garci na kasi may bago na at mas marami nang galamay sa pandaraya sa eleksyon. At nakita natin ang mukha ng isa sa mga galamay na iyon – isang halimaw pala na inalagaan, inarmasan, at pinaboran ng naghaharing kapangyarihan kung kaya’t di mabilang ang mga malapalasyong mansyon kahit pa sa pangalawang pinakamahirap na lalawigan natin at walang konsensyang pumapatay sa tao na parang baboy lang sa katayan. Noong makauwi na sa Pilipinas si Mancao, hindi ba akala nating lahat mahahanap na kung sino ang talagang nagpapatay kay Bubi Dacer at sa driver niyang si Corbito, pero anong nangyari’t wala na tayong narinig ulit. Kaya naman po, hindi natin masisisi ang karamihan sa atin na ayaw nang maghanap. Pagod na pagod na sila. Akala mo nahanap mo na, hindi pa pala. Pero ito ang pinakamasaklap: nahanap mo na nga, pinakawalan pa! Hindi ba nauwi na lang sa isang malaking joke ang paghahanap kay Jokjok?

Marami pa tayong ganyang kuwento ng paghahanap – mga paghahanap sa gitna ng dilim. Pero tanging sa dilim din naman lamang napapansin ang mga bituin. Sila kasi ang nagsisilbing mumunting liwanag para sa ating mga nangangapa sa kadiliman. At mumunti man sila, hindi matatawaran ang kanilang halaga sapagkat kung wala sila sadyang ganap na ang kadiliman. Sa paghahanap at pangangapap natin sa dilim, lubos na nagniningning ang mga talang katulad ni Corazon Aquino, ni Jun Lozada, ni Efren Peñaflorida – ang lagalag na guro sa kariton na pinarangalan bilang 2009 CNN Hero, at marami pang iba. Sila ang mga tala sa makabago at kasalukuyang paghahanap ng mundo kay Kristo.

Ang tunay na kapangyarihan ay walang bala kundi tala. Ang tutoong maganda o makisig ay wala sa pagdadala kundi sa pagiging tala. Ang talagang mapalad ay hindi ang salapi ay pinapala kundi ang sarili ay nagsisilbing tala sa iba. Ang tunay na karunungan ay hindi bula kundi tala.

Tularan natin ang mga pantas na nakatagpo kay Jesus. Buong-tapang nilang sinuong ang paglalakbay patungo sa kanilang hinahanap. Binasa nila ang mga pangyayari sa paligid at sa kalikasan. Nagtanung-tanong sila. Nag-alay sila ng kanilang nakayanan. At higit sa lahat, nakinig sila at sumunod sa pasabi ng Diyos sa kanila.

Kapag natagpuan na natin si Jesus tayo naman, kahit gaano kahirap o kalungkot o kapanganib pa ng ating pinagdaraanan, ang maging mga tala sa gitna ng malalim na kadiliman ng ating lipunan. Huwag tayong padadaig: piliin natin ang liwanag. Huwag tayong susuko: makibaka para sa katotohanan. Huwag tayong matatakot: kakampi natin ang Diyos. Huwag tayong tutulog-tulog: kilatisin ang mga tanda ng panahon. Maging tala ni Jesus sa mundo. Marami pang naghahanap sa Kanya. At ang nais nilang matagpuan, makita, at makasama ay “nobody, nobody, but Him”.