MABUBUTING TUPA AT MABUBUTING PASTOL

(This is a tagalog translation of an entry from April 2007.)

Ika-apat na Linggo ng Pasko ng Magmuling-Pagkabuhay
Jn 10:27-30

Dito sa Pilipinas, bibihira tayong makakita ng tupa sa tunay na buhay. Para sa karamihan sa atin, sa mga larawan at pelikula lamang sila nakakakita ng tupa. Pero may mga tupa tayo dito sa Pilipinas. Noong nag-aaral pa ako sa Ateneo, nakakakita ako ng ilang mga tupang pinapastol sa bakanteng lote ng U. P., Diliman, doon sa kahabaan ng Carlos Garcia road. Sa Bukidnon, may mga tupa rin. Ang ganda roon! Ang mga bulubundukin sa Malaybalay ay parang alps na sa halip na puting niyebe ay berdeng damo ang nakalatag. May mga tupa roon. Dahil siyam na buwan ako tumira sa Bukidnon para sa aking rural exposure noong seminarista pa ako at palagi akong pumupunta sa mga parokya sa kabundukan, nagkaroon ako ng pagkakataong obserbahan ang mga tupa nang malapitan. Narito ang tatlo sa mga pangunahing obserbasyon ko sa mga tupa.

Una, nearsighted sila. Talagang hanggang dulo lang ng kanilang mga ilong ang kayang makita ng mga tupa. Dahil dito, madali silang maligaw.

Ikalawa, masunuring hayop ang mga tupa. Kahit sa katayan na inaakay, susunod pa rin sila. Dahil dito, napakadali nilang mabiktima ng mababangis na hayop at ng mga magnanakaw.

Ikatlo, sa kabila ng kanilang pagiging nearsighted at pagkamasunurin, matalino sila. Hindi sila sumusunod sa hindi nila kilala. Dahil dito, kilalang-kilala nila ang kanilang tunay na pastol.

Sapagkat shortsighted at masunurin silang hayop, kailangan ng mga tupa ang pastol. Maliligaw sila kapag walang pastol na gumagabay. Mananakaw sila o kaya ay makakain ng mababangis na hayop kapag wala silang pastol na nagtatanggol. Magugutom sila kapag walang nagpapastol sa kanila. Ang pastol ang kanilang mata, bisig, at pag-asa.

Pero, paano nakikilala ng mga tupa ang kanilang pastol? Nakikilala ng bawat tupa ang kanyang pastol sa pamamagitan ng tinig ng pastol. Kahanga-hanga pero tutoong mahirap linlangin ang tupa sa pamamagitan ng paggaya sa tinig ng tunay niyang pastol. Hindi sumusunod ang tupa sa hindi niya pastol.

Dahil sa aking malapitang obserbasyon sa mga tupa, higit kong naunawaan kung bakit ginamit ni Jesus ang imahe ng pastol at tupa sa pagturo Niya sa atin tungkol sa ating relasyon sa Kanya. Siya ang ating Pastol at tayo ang Kanyang mga tupa. Mabuting Pastol si Jesus. Mabuting tupa ba tayo?

Sa maraming pagkakataon sa buhay, nearsighted din tayo. Hindi natin makita nang ganap ang bukas. Maaari tayong bumuo ng mga haka-haka; at maging ang mga siyentipikong spekulasyon natin tungkol sa maaaring mangyayari pa lang ay nananatiling tentatibo hanggang hindi nangyayari ang mga yaon. Lagi tayong nangangailangan ng paggabay.

Sapagkat kailangan natin ng paggabay, dapat masunurin tayo. Maaari lamang tayong gabayan kung susunod tayo sa naggagabay. Maliban na lamang kung tayo ay susunod, hindi tayo magagabayan. Maaaring ipakita sa atin ang daan, ituro sa atin ang mga paraan, at ipaliwanag sa atin ang dapat nating malaman, ngunit kailangan pa rin tayong magtiwala at aktuwal na maglakbay sa ipinakikitang daan, gawin ang itinuturong paraan, at pag-aralan ang ipinaliliwanag sa atin. Hanggat hindi tayo nagtitiwala, hindi tayo susunod. Hanggat hindi tayo sumusunod, hindi tayo talaga nagtitiwala.

Subalit paano tayo susunod kay Jesus kung hindi natin kilala ang Kanyang tinig? Ang tinig ni Jesus ay laging nagpapahiwatig ng pag-ibig – tunay na pag-ibig, walang-hanggang pag-ibig, mapagmalasakit na pag-ibig, pag-ibig na nagbibigay-buhay. Ang anumang tinig na taliwas sa ganitong uri ng pag-ibig ay hindi kay Jesus. Mag-ingat nang hindi malinlang ng mga bulaang pastol sapagkat marami sila at napakatuso rin. Iisa lamang ang Mabuting Pastol na dapat isalamin ng bawat tunay na pastol.

Ngayong Ika-apat na Linggo ng Pasko ng Magmuling-Pagkabuhay ay tinagurian ding “Linggo ng Mabuting Pastol”. Nag-aalay tayo sa Diyos ngayong Linggong ito ng natatanging mga panalangin at mga sakripisyo para sa mga pastol ng Santa Iglesiya. Harinawa, ang ating mga pari at mga Obispo ay manatiling mga pastol na naaayon sa puso ni Jesus, ang Mabuting Pastol mismo.

Gayunpaman, inuudyukan tayo ng Ebanghelyo ngayon na manalangin at mag-alay ng mga sakripisyo sa Diyos para sa mga tupa rin. Lahat sana ng napapabilang sa kawan ni Jesus ay makinig sa Kanyang tinig at sundan at sundin Siya nang may buong pagtitiwala at pagkabukas-palad. Wala sanang mapariwara sa kawan.

Yayamang ipinagkakatiwala ni Jesus ang Kanyang kawan sa mga pastol na Kanyang pinipili at hinihirang, lahat nawa ng napapabilang sa Kanyang kawan ay mahalin at sundin ang kanilang mga pastol gaya ng pagmamahal at pagsunod nila kay Jesus. At ang bawat pastol nawa ng kawan ni Jesus ay magmahal gaya ni Jesus. Samantalang kailangan ng mga tupa ang mabubuting pastol, kailangan din naman ng bawat pastol ang mabubuting tupa.

DOMINUS EST!

Ikatlong Linggo ng Pasko ng Magmuling-Pagkabuhay Jn 21:1-19

Kung halimbawa, may taong makapagbibigay sa iyo ng buhay na walang-hanggan, isang buhay na walang bahid ng anumang paghihirap, isang buhay na walang-kamatayan, hindi mo ba susundan ang taong iyon? Malamang, hindi ka na hihiwalay sa taong iyon. Sino nga ba ang ayaw ng gayong buhay?

Marahil, maitatanong natin kung meron bang taong hindi susundan ang sinumang may kapangyarihang magbigay ng buhay na walang-hanggan. Pero meron! Hindi kasi ganun kasimple iyon. Hindi lamang iyon tungkol sa pagkakaalam o pagsamapalataya. Minsan silang nakaaalam at nananampalataya ang hindi sumusunod.

Tingnan natin si Simon Pedro. Bagamat siya ang hinirang ni Jesus na mamuno sa labindalawang apostol, bagamat sa kanya itinayo ni Jesus ang Santa Iglesiya, bagamat siya ang kauna-unahang Sto. Papa, napakahirap ng pinagdaanan niya sa pakikibakang ganap na sundan si Jesus. Ilang beses siyang pumalpak. Naririyang tinawag siyang “satanas” ni Jesus, pagkatapos na pagkatapos lamang ng tawagin siyang “Pedro” ni Jesus at sabihing sa ibabaw ng batong yaon ay itatayo ni Jesus ang Kanyang Iglesiya. Nariyan din ang pagtanggi ni Simon Pedro na hugasan ni Jesus ang kanyang mga paa, tapos ang labis namang paghingi kay Jesus na hugasan ang buo niyang katawan, noong Huling Hapunan. Nariyan pa ang nakatulog siya nang makailang ulit sa Hardin ng Gethsemane, gayong binilinan siya ni Jesus na huwag matutulog. Tapos, alam nating lahat, tinatwa pa niya si Jesus, hindi lamang isang beses kundi tatlo pa. Iniwan niya si Jesus nang mag-isa sa krus. Marahil marami pang kapalpakan itong si Simon Pedro pero hindi na naisama sa mga ebanghelyo. Ngunit ang mga nabanggit pa lamang ay sapat na para magkaroon tayo ng malinaw na larawan sa ating mga isipan ng tunay na pakikipagtunggali ni Simon Pedro sa kanyang sarili sa pagsunod kay Jesus. Kung tayo ay tapat, aaminin nating ang pakikibaka sa sarili ni Simon Pedro ay karanasan din natin sa araw-araw nating pamumuhay sa mundong ito na batbat ng mga tukso. Hindi ba kilala natin si Jesus at sinasabi nating sumasampalataya tayo sa Kanya? Pero tutoo bang palagi nating sinusundan Jesus?

Simula nang magmuling-nabuhay si Jesus, marami nang nangyari sa loob lamang ng ilang araw. Nakita ni Maria Magdalena, Simon Pedro, at Juan ang libingang walang-laman. Nagpakita na si Jesus kay Maria Magdalena, tapos sa mga apostol. Nakipagkuwentuhan at nakisalo na Siya sa dalawang alagad na patungong Emmaus. Matapos ang walong araw, nagpakitang muli Siya sa mga apostol at naroroon na si Tomas na noong unang pagkakataon ay absent. Ibig sabihin, alam na ng mga alagad na si Jesus ay nabuhay nang magmuli. Sigurado na silang ang nakikita nila ay hindi lamang multo ni Jesus, kundi si Jesus mismo. Inatasan na rin sila ni Jesus na sundan Siya, at ibinigay sa kanila ang kapangyarihang magpatawad ng mga kasalanan, tapos isinugo Niya sila upang ipangaral ang Mabuting Balita. Dahil dito, inaasahan nating abala na sana sila sa gawaing ibinilin sa kanila ni Jesus. Pero ano ang ginagawa nila ngayon?

Nangingisda sila! “Mangingisda ako,” sinabi ni Simon Pedro. “Sama kami!” sabi ng mga alagad. Kaya, kasama ni Simon Pedro, si Tomas, Nathaniel, Santiago, Juan at dalawa pang hindi pinangalanang alagad ay natagpuan nating nangingisda ngayon. Parang walang malalim na kahulugan ang pangyayaring ito, hindi ba? Pero meron. Hindi ba, si Simon Pedro, Santiago, at Juan ay mga bihasang mangingisda bago sila tinawag ni Jesus? Hanap-buhay nila ang pangingisda. At nang tawagin sila ni Jesus, tinawag Niya sila palayo sa lambat ng kanilang ama tungo sa pagiging mamamalakaya ng mga tao. Malaon pa, si Simon Pedro ang pinuno ng mga apostol at lahat ng mga alagad. Si Jesus mismo ang nagtalaga sa kanya. Pero ngayon, bumabalik si Simon Pedro sa pagiging mangingisda at sumusunod sa kanya ang iba pang mga alagad. May kasabihan sa Iglesiya Katolika, “Ubi Petrus, ecclesia est” (“Kung nasaan si Pedro, naroroon ang Iglesiya”). Kaya, nasaan ang Iglesiya ngayon? Nasa lawa, nangingisda.

Kamusta naman ang kanilang pangingisda? Bokya. Nagbalik sila sa lawang kanilang kinagisnan pero hindi sila winelcome ng mga isda. Wala silang nahuli magdamag. At pagsapit ng madaling-araw, sila ang nahuli ni Jesus. Nakakatawang isipin na marahil ay nakangiti si Jesus at sinasabi sa sarili, “Hoy, huli kayo! Ang mga ito talaga! Anong ginagawa ninyo rito sa lawa? Nalimutan ba ninyong may pinagagawa ako sa inyo?” Ayon sa ebanghelyo, sumigaw si Jesus, “Mga anak, meron ba kayong nahuling makakain?” At siyempre ang sagot nila, “Wala po.” “Ihulog ninyo ang lambat sa gawing kanan ng bangka at makahuhuli kayo,” payo ng Karpintero sa mga bihasang mangingisda. Gayun nga ang ginawa nila at nakahuli sila ng napakaraming mga isda.

Meron po ba kayong naaalala? Noong unang tawagin ni Jesus si Simon Pedro, nangingisda rin siyang kasama si Santiago at Juan at wala rin silang huli magdamag. Ganitong-ganito rin ang mga pangyayari, hindi ba? Ininutos ni Jesus na pumalaot muli at mangisda. Bagamat sa una ay bantulot si Simon Pedro, pumalaot na lang din ulit. At nakahuli sila ng napakaraming isda na halos lumubog daw ang kanilang bangka. Nang magkagayon, lumuhod si Simon Pedro sa paanan ni Jesus at sinabing, “Layuan po Ninyo ako, Panginoon. Ako’y isang makasalanan.” Ngunit sinabi sa kanya ni Jesus, “Sumunod ka sa Akin. Gagawin kitang mamamalakaya ng mga tao.” Hindi kaya sinadyang maulit muli ang lahat ngayong matapos na magmuling-mabuhay si Jesus? Muling tinatawag ni Jesus ang mga apostol na nang-iwan sa Kanya at muli rin Niyang hinihirang si Simon Pedro – sa kabila ng marami na nitong mga kapalpakan – para maging pinuno nila. At nang magkagayon, sinabi ni Juan, ang Minamahal na Alagad, “Dominus est!”

Pagsapit nila sa pampang, nakita nilang may iniihaw nang isda at nilulutong tinapay. Tinapay at isda – ang himala ng pagpaparami ng tinapay at isda ay muling nakatitig sa mga apostol. Alam na alam nila iyon. Si Jesus ang makapagkakaloob ng kanilang mga pangangailangan. Si Jesus ang makapupuno sa kanilang mga pagkukulang. Bagamat tumpak sila sa kanilang iniisip, sinabi pa rin ni Jesus sa kanila, “Magdala kayo rito ng isdang nahuli ninyo”. Akala ko ba, may iniihaw na? Bakit kailangan pang humingi ni Jesus ng isdang nahuli nila? Itinuturo ni Jesus sa mga apostol na bagamat Siya nga ang pupuno sa anumang kulang sa kanila at sa anumang mga pagkukulang nila, kailangan pa ring makipagtulungan sila sa Kanya. Dapat nilang dalhin kay Jesus anumang meron sila. At ganito rin naman sa ating mga makabagong alagad ni Jesus. Hindi tayo pababayaan ni Jesus pero dapat tayong makipagtulungan sa Kanyang biyaya. Sa ating pakikibakang sundan si Jesus araw-araw, kailangan nating dalhin kay Jesus ang anumang meron tayo. May kasabihan, “Grace builds on nature.” Kung kaya’t ibigay natin kay Jesus ang anumang meron tayo at buong pagtitiwalang hayaang natin Siyang gamitin ito sa paraang pinagpasiyahan Niya.

Nakakabagbag-damdaming maalala na noong unang nagpakita si Jesus sa mga alagad noong gabi ng Magmuling-Pagkabuhay, ang mga apostol ang nagbigay kay Jesus ng isda na siya namang kinain ni Jesus sa harapan nila bilang patunay na hindi siya multo o guni-guni lamang. Ngayon, si Jesus na ang nagbibigay ng pagkain sa kanila bilang patunay ng pagmamalasakit Niya sa kanila sapagkat minamahal Niya sila nang higit sa kanilang inaakala. At matapos nilang mag-almusal, hinarap ni Jesus si Simon Pedro at nakipag heart-to-heart talk sa kanya. Muling pinagtibay ni Jesus ang pagiging pinunong pastol ng Kanyang Iglesiya si Simon Pedro. Hindi hadlang para kay Jesus ang mga kapalpakan ni Simon Pedro para gawin siyang unang Sto. Papa. Hindi laging matagumpay ang pakikibaka ni Simon Pedro sa kanyang pagsunod kay Jesus, ngunit nanatiling tapat si Simon Pedro kay Jesus. Ayon kay Bl. Teresa of Calcutta, “God does not expect us to be successful, but to be faithful.” Hindi sumuko si Simon Pedro sa pakikibaka ng pagsunod kay Jesus, gaano man karami at kalaki ng mga kapalpakan niya. Ang lahat ng tao ay nadarapa, pero hindi lahat bumabangon. Ang pagbangon, hindi ang hindi pagkadarapa, ang higit na malalim na tanda ng katapatan.

Si Simon Pedro ay tulad nating lahat. May mga kapalpakan sa buhay. Tumulad tayo kay Simon Pedro. Huwag sumuko sa mga kapalpakan natin sa buhay. Muli, ang lahat ng tao ay nadarapa ngunit hindi lahat ay bumabangon. Ang pagsunod kay Jesus ay buhay ng muli’t muling pagbangon. Misyon din nating tulungan bumangon ang mga gustong bumangon. At sa pagtutulungan nating makabangong muli, makikita natin sa isa’t isa ang Panginoong Jesus at masasabi rin natin, “Dominus est!”

WHAT IF THOMAS DID NOT DOUBT?

(This is a repost...still worth a second look.)

2nd Sunday of Easter
Jn 20:19-31

Almost everything we know about Jesus comes from the gospels. But the gospels do not tell us everything we want to know about Jesus. The Gospel of John tells us why: “There are also many other things that Jesus did, but if these were to be described individually, I do not think the whole world would contain the books that would be written” (Jn 21:25). This testimony, however, does not stop us from asking questions at almost every page of the gospels. Nevertheless, as it is and will always be, many of our questions will never be answered. We need to wait to get to heaven and ask Jesus Himself to answer our questions first hand.

The gospels tell us not only about Jesus. We also come to know about the disciples of Jesus through them. Among His disciples was a group of men who were collectively called “The Twelve”, and one of The Twelve was Thomas.

The gospels do not tell us much about Thomas. Unfortunately, among the few we know about Thomas from the gospels, it is his doubting that most of us remember well.

When Jesus appeared to the apostles on the first Easter evening, Thomas was not with them. Where Thomas was, the gospels are silent. We can only guess. Perhaps, Thomas was so broken-hearted over the fact that Jesus died and, in confusion, he got himself isolated from the rest of the apostles. But the other ten were just as broken-hearted as he was. Perhaps, Thomas felt most guilty of them all because in Jn 11:16, Thomas even persuaded the others to die with Jesus, but, as it happened, when Jesus needed him most, Tomas himself ran away to secure his own life. Well, of course, Simon Peter also promised Jesus that he would not leave Him even if the rest do so, only to betrayed Him not once, not twice, but thrice. But at least, Simon Peter did not try persuading the others to die with Jesus. Tomas did! Thomas had no face to face not only Jesus but his fellow apostles as well. Thus, while he shared many thrilling moments with the other apostles, Thomas missed the biggest thrill of all: the first appearance of Jesus to His apostles on the evening of His resurrection.

When finally, Thomas was with the other ten, he was even so bullheaded towards them when they informed him that Jesus had risen and actually appeared to them. He even sounded so arrogant so as to dictate the conditions that must be satisfied first before he believes in the veracity of a resurrected Jesus: “Unless I see the holes that the nails made in His hands and can put my finger into the holes they made, and unless I can put my hand into His side, I refuse to believe.” Refuse? While we cannot be certain about the reason for Thomas’ stubborn disbelief, we may, however, explore some possibilities.

It cannot be said that Thomas thought that his fellow apostles were willfully circulating a lie. It is more possible to think that, with the loss of Jesus weighing so indescribably heavy upon them, Thomas thought that the other apostles had actually but, unintentionally of course, fooled themselves. Could it be that they were tricked by a phantom? Because they wanted to see Jesus so badly, could it be that they imagined that they had actually seen Him when in fact they had not? We know this kind of experience. Sometimes, wishing hard enough can create a phantom and make something that is not so seem to be so.

It is here that Thomas’ doubt proves to be very crucial for all ages. While we are comfortable with the belief in the resurrection of Jesus, undoubtedly, there are still skeptics in our midst. A couple of years ago, some archeologists reported that they found the remains of Jesus, together with the remains of Mary and Judas. Skepticism about the Lord’s resurrection showed its ugly and stubborn face again. But the fact that among the eleven, one doubted, ironically, strengthens even more the historical truth of the Lord’s resurrection.

There are skeptics who persistently suggest that the apostles underwent a collective hallucination. They theorize that the Risen Jesus was actually a product of the apostles’ wishful thinking. Thus, they continue to find even the minutest possible proof that Jesus did not actually physically resurrect. Rather, He resurrected only spiritually in the hearts of His followers. There is big problem with such a nagging, arrogant, and even foolish proposal. And the Gospel today shouts it right to everyone’s face: “Thomas! Thomas! Do not forget Tomas! Thomas doubted.” Suppose the other apostles were actually fooled by their wishful thinking, that they longed to see the Lord so much that they thought they heard His voice, saw His wounds, and ate a meal with Him. But what about Thomas?

The greater the shame, the greater the yearning to make up for the blunder committed. The greater the guilt, the greater the wish to reverse the wrong done. The greater the remorse for abandoning a friend to a violent death, the greater the longing to see the same friend restored to life. Proudly persuading his fellow apostles to die with Jesus but cowardly deserting Jesus like the rest, no one, save Thomas, could have wished Jesus to be really and physically alive again. But wishing did not make Thomas think it so. He knew it could not be so. But it was so: Jesus had truly risen from the dead and is alive forever more. The irony of Thomas’ doubt is that it should erase all doubts about the Lord’s actual and physical resurrection. Thomas is the final argument against the logic that the Easter story was a collective hallucination of the apostles.

When Thomas, kneeling before the Risen Jesus, finally said, “My Lord and My God,” each one of us – including the skeptics – were actually kneeling before Jesus and professing faith in His resurrection. There was absolutely no way to disprove the Easter story, for it is so empirical proven to true as Thomas’ doubt ironically proved.

Sadly, as there are skeptics about the Lord’s resurrection, there also are skeptics of the Lord’s merciful love. As today is the Feast of the Divine Mercy, we are invited to believe in the Lord’s resurrection as the greatest proof of His mercy. And believing that the Lord’s resurrection is the greatest and deepest evidence of His mercy, we renew our resolution and intensify our efforts to be a people of mercy, a merciful people, a people who show mercy and, in turn, are shown mercy. We cannot trust in God’s mercy if we doubt that He raised His only begotten Son from the dead to be the first-born among many brothers and sisters.

What if Thomas did not doubt the Lord’s resurrection? Then, the skeptics are right in dismissing the Easter story as nothing but a big hoax circulated by hallucinating apostles of a dead Jesus. But Thomas doubted and so we believe even more. And Thomas likewise believed and so we never doubt.