PARA SA AMIN ITO

Ikadalawampu’t Anim na Linggo sa Karaniwang Panahon

Lk 16:19-31 (Amos 6:1a, 4-7 / Slm 145 / 1 Tim 6:11-16)

Napakapamilyar po sa atin ng talinhaga ng Panginoong Jesus sa Ebanghelyo ngayong Linggong ito: “Ang Talinhaga ng Mayaman at ni Lazaro”.  Sa daming beses na rin po nating binasa, narinig, at pinagnilayan ang mensahe ng talinhagang ito, malamang hindi na po natin kailangan ng homiliya tungkol dito.  Kailangan lang po siguro nating paalalahan dahil marami sa atin ang madaling makalimot.

Kaya, pinaaalalahanan ko po kayong lahat ngayon.  Huwag po tayong magbulag-bulagan sa paghihirap ng ating kapwa.  Huwag po tayong mandhid sa pangangailangan ng iba, lalo na ng mga dukha.  Tutoo pong may impiyerno.  Ito man ay lugar o kalagayan o karanasan, ang impiyerno ay hindi lamang walang kasintinding pagdurusa kundi wala rin po katapusang pagdurusa ito.  Hindi natin alam kung meron nang tao sa impiyerno at, kung meron na, hindi naman po natin kayang tukuyin sa pangalan kung sinu-sino, pero napakalinaw naman na ang impiyerno ay hindi lamang po para sa mga gumagawa ng kasamaang hindi nila dapat gawin kundi para rin sa mga hindi gumagawa ng kabutihang dapat nilang gawin.  Kapag pumanaw po tayo sa mundong ito nang hindi pinagsisisihan ang ating mga kasalanan, huling-huli na po ang lahat para sa atin.  Kahit magsisi pa tayo sa kabilang-buhay, bale-wala na po; kaya’t bahagi ng ating impiyerno ang walang-katapusang panghihinayang dahil sinayang natin ang mga pagkakataon noong nabubuhay pa tayo sa lupa.

Kaya naman po, gawin natin ang mabuti huwag lamang iwasan ang masama.  Maging mapagbahagi tayo ng mga biyayang tinanggap din naman natin.  Huwag po nating pababayaan ang mga dukha, huwag po natin silang bale-walain.  “Yes” po ang sagot sa tanong na “Am I my brother’s keeper”.  Makiaalam po tayo, makisangkot, at makibaka para sa ikababangon ng mga dukha at api ng lipunan.  Huwag po tayong manhid.  Ang lahat ay biyaya ng Diyos na ipinagkakatiwala Niya sa atin, kaya huwag po tayong suwapang, ganid at makasarili.  Huwag na huwag po nating tatratuhin ang mahihirap na parang basahan o basurahang tapunan ng mga pinaglumaan natin o mga isinusuka na natin.  Tandaan po natin, hindi tutoong walang kinikilangan ang Diyos: laging kampi ang Diyos sa mga dukhang matuwid na ang tanging pag-asa ay Siya.  Seryosohin po natin ang impiyerno; tutoo ito, si Jesus na po mismo ang nagsasabi.  Bagamat ang Diyos nga po ay “God of many second chances”, meron pa rin pong “last chance” at hindi natin alam kung kelan iyon.  Huwag na po tayong maghintay pa ng patay na babangon mula sa hukay para bigyang-babala tayo.  Meron na pong nabuhay na magmuli mula sa mga patay, hindi ba?  Si Jesukristong Panginoon.

Wala na po akong maidadagdag pa.  Pero may kulang pa rin.  Sapat na ang mga paalala at mga pangaral sa atin ngunit salat na salat pa po tayo sa gawa.  Hindi pa po ba natin talaga matututunan at isasagawa ang mga aral na ito?  Hihintayin pa po ba natin maging huli na ang lahat?

Sana hindi pa po huli ang lahat sa pahabol kong ito.  Kung pamilyar po tayo sa orihinal na pagkakasulat ng Talinhaga ng Mayaman at ni Lazaro, mapapansin po natin agad na may nawawalang detalye sa pagkakasalin nito sa wikang Pilipino.  Pansinin po ninyo.  Sa saling Ingles, ganito po ang paglalarawan sa mayaman: “There was a rich man who dressed in purple garments and fine linen and dined sumptuously each day.”  Sa wikang Pilipino naman po ay ganito “May isang mayamang nagdaramit nang mamahalin at saganang-sagana sa pagkain araw-araw.”  Parang pareho naman po, hindi ba?  Pero hindi po.  Ang “dressed in purple garments and fine linen” sa Ingles ay “nagdaramit nang mamahalin” na lang po sa Pilipino.  Nawala po sa saling Pilipino ang “purple” at “fine linen” ng saling Ingles at pinagsama na lang lahat sa katagang “mamahalin”.  At dahil po riyan, may malaking kulang sa ating karaniwang interpretasyon at pagninilay sa talinhagang ito.

Napakahalaga po ng “purple” at “linen”, ng kulay at uri ng damit ng mayaman sa talinhaga.  Bakit po?  Sa kultura at relihiyon ng panahon ni Jesus, sino po ang karaniwang nakasuot ng “purple garments and fine linen”?  Ang punong saserdote!  Kung “fine linen” lang po ang binanggit ni Jesus sa paglalarawan sa mayamang tauhan ng Kanyang talinhaga, maaari po sanang sabihin natin na ang tinutukoy ni Jesus ay kahit na sinong mayaman.  Pero hindi po, binigay din po Niya ang kulay ng mga damit ng mayamang yaon: “purple” o lila – ang kulay ng malamaharlikang punong saserdote!  Ang mayamang taong yaon na napunta sa impiyerno dahil wala siyang pakialam sa dukhang si Lazaro ay kumakatawan sa punong saserdote.  Ang pinariringgan, ang pinatatamaan, ang pinupuntirya, ang binabato ng Panginoon sa pamamagitan ng Talinhaga ng Mayaman at ni Lazaro ay ang mga lider-relihiyoso, unang-una na ang punong saserdote noon.

Ngayon po, napakalinaw, ang talinhaga ni Jesus sa Linggong ito ay, unang-una sa lahat, para sa amin: ang mga ministrong inordenahan, ang mga ministro ng Santa Iglesiya, ang mga pari – ang mga saserdote ng Bagong Tipan.  Nakatitig po sa amin si Kristo Jesus at kinukwestyon N’ya ang uri ng aming pamumuhay.  Ginigising po kami ni Jesus kung kami man ay nahihimbing dahil baka naging napakomportable na ng aming pamumuhay at manhid na kami sa pagdurusa ng marami sa kawang ipinagkakatiwala Niya sa amin.  Binubuksan po ni Kristo Jesus ang aming mga mata kung kami ma’y nabubulagan at dinadagukan Niya kami kung kami nama’y nagbubulagbulagan sa maraming mga Lazaro sa labas ng ating mga simbahan at sa pintuan ng aming mga kumbento.  Binabalaan po kami ng Panginoon sa maaari naming sapitin sakaling kami ay maging mga manhid na pastol, pabayang pastol, mapansamantalang pastol, mapagpasasang pastol, mga pastol na nagpapakabuntat sa halip na pakainin ang nagugutom na mga tupa, mga pastol na walang pagpapahalaga sa mahihirap at maliliit at minamaliit ng lipunan, mga pastol na mas negosyante pa o mas artista pa o mas celebrity pa o mas kung anu-ano pa kaysa mas katulad ng Mabuting Pastol na si Jesukristo.  Kaya nga po, balikan natin ang ikalawang pagbasa natin sa Banal na Misang ito.  Mahigpit na pinaaalalahanan ni San Pablo Apostol si Timoteo: “Ikaw na lingkod ng Diyos, sikapin mong mamuhay sa katuwiran, kabanalan, pananalig, pag-ibig, pagtitiis, at kaamuan.”  Gayundin po sa unang pagbasa: ang pinatutungkulan ng Salita ng Diyos sa pamamagitan ni Propeta Amos ay ang mga lider-relihiyiso ng kanyang panahon na nagpapasasa sa gitna ng talamak na karukhaan ng kawan at kawalang-katarungan sa mga aba.

Opo, kami ang unang dapat tamaan ng bato-bato sa langit at hindi kami dapat magagalit.  Kaming mga pari ninyo ay dapat magbalik-loob din sa Diyos at humingi sa inyo ng kapatawaran sakaling kami ay nagbubuhay-mayaman samantalang marami sa inyo ang namumuhay sa karukhaan.  Patawarin po ninyo kami sa aming “purple garments and fine linens” samantalang marami sa inyo ay tadtad ng sugat tulad ni Lazaro.  Patawarin po ninyo kami kung saganang-sagana kami sa pagkain araw-araw habang marami sa inyo ang nakalupasay at namumulot na lang ng kahit mumong nahuhulog sa aming hapag.  Maawa po kayo sa amin, patawarin ninyo kami at ipanalangin.  At kung sa inyong kabutihang-loob ay sadya kayong mapagbigay, huwag po ninyo kaming sanayin sa luho; sa halip ay lagi ninyong ipaalala sa amin ni Kristo.  Ituro ninyo sa amin ang mga Lazaro sa inyo para makita namin si Kristo.  Ipakita ninyo sa amin ang mga Lazaro sa inyo para mahalin namin at mapagsilbihan si Kristo.  Tulungan po ninyo kaming mapalapit sa mga Lazaro sa inyo upang kailanma’y hindi kami malayo kay Kristo.